Samarqand davlat universiteti tarix fakulteti umumiy tarix kafedrasi


Download 1.26 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/16
Sana09.01.2022
Hajmi1.26 Mb.
#262279
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   16
Bog'liq
kapetinglar sulolasi hukmronligi davrida fransiya ichki va tashqi siyosati

Hutin  yoki  le  Querelleur)  1289  yil  4  oktabrda  tug’ilib,  1316  yil  5  iyunda  vafot 

etgan.  1314-1316  yillarda  Fransiya  qiroli  bo’lgan.  Onasi  Ioanna  Navarrskayadan 

unga Shampan va Navarra meros bo’lib qoladi. Loqayd, xaraktersiz hukmdor to’be 

hayotga  o’rgangan  bo’lib,  otasining  monarxiya  hokimiyatini  kuchaytirish 

borasidagi  siyosatini  davom  ettira  olmaydi.  Barcha  ishlarni  uning  amakisi  Karl 

Valua 


boshqaradi. 

Filipp 


IV 

ning 


yordamchilari 

va 


maslahatchilari 

chetlashtirilishadi  yoki  sudlanadi.  Lyudovik  X  feodallarni  huquqlarini  tiklashni, 

tangalarni Lyudovik IX davridagidek zarb qilishni, legistlar va qirollik hokimiyati 

ta’sirini  kamaytirishniva’da  beradi.  Lekin  Lyudovikka  “Muqaddas  Lyudovik 

davrining yaxshiliklari” ni (“les bonnes coutumes de temps de Saint Louis”) tiklash 

qo’lidan kelmadi. Pulga muhtojlik tufayli Lyudovik X feodallarga qarshi bo’lgan 

shaharliklardan  ko’mak  izlashgamajbur  edi.  1315  yilda  Lyudovik  X  tomonidan 

e’lon qilingan mashhur ordonans (qaror) ning izohini faqatgina moliyaviy asoslash 

mumkin. Unda qirol o’zining hududlarida  krepostnoylik huquqini bekor qiladi va 

“har bir fransuz ozod bo’lishi kerak” (“au pays de Francs nulne do it etre serf”) 

degan g’oyani ilgari surib, boshqa senyorlarni ham shunday qilishga da’vat etadi

18



Otasi  tomonidan  Flandriya  bilan  boshlangan  urushni  davom  ettirib,  Lyudovik 

Flandriya shaharlarini bosib olishni rejalashtiradi. Lekin u mag’lubiyatga uchraydi. 

Bu  omadsiz  qirolning  barcha  boshlagan  ishlari  omadsizlik  bilan  tugashi  taqdiriga 

bitilgandek edi. 

Lyudovik  Burgundiya  gersogi  Robert  II  ning  qizi  malika  Margarita 

Burgundskaya  (1290-1315)  ga  uylangan  edi.  Malika  Muqaddas  Lyudovikning 

nevarasi,  Lyudovik  esa  uning  chevarasi  hisoblanardi.  Turmush  o’rtog’iga  xiyonat 

                                                           

17

  

http://www.wikipedia.ru/Lyudovik X



18

 



http://www.wikipedia.ru/Lyudovik X




qilishda ayblangan Margarita qirollik sudiga tortildi. Qaynotasi uni umrbod qamoq 

jazosiga  mahkum  qiladi.  Katolik  cherkov  qoidalari  bo’yicha  Lyudovik  X  va 

Margarita o’rtasidagi nikohni bekor qilinishiga asos etarli emas edi.Shuning uchun, 

Lyudovik  taxtga  o’tirgan  paytda  ham  qamoqdagi  xotiniga  bog’langan  edi.  1315 

yilda  Shato-Gayar  davlat  qamoqxonasidagi  Margarita  Burgundskaya  vafot  etadi. 

Bu  o’limni  Lyudovik  tomonidan  amalga  oshirilgani  haqida  mish-mishlar tarqalib 

ketadi.  Shundan  so’ng,  qirol  Neopolitan  malikasi  Klemensiya  Vengerskayaga 

uylanadi. Birinchi turmushidan Janna ismli qiz qoladi. Qirolning o’limidan so’ng, 

ikkinchi turmushidan o’g’li Ioann I Posmertniy tug’iladi. 

Lyudovik  X,uning  ukalari  Filipp  V  Uzun  va  Karl  IV  (ularni  “lan’atlangan 

qirollar” deb atashadi) lar ham o’zidan o’g’ilmerosxo’rqoldirmaydi. Bu oxir oqibat 

Kapetinglar  sulolasi  yakunigava  taxtga  Valua  sulolasi  kelishi  hamda  “Yuz  yillik 

urush”ning boshlanishiga olib keladi. 

Lyudovik  X  ning  qizi  Janna  II  (1312-1349)  fransuz  tojidan  chetlashtiriladi. 

Lekin  u  Navarra  qirolichasi  va  Shampani  grafinyasi,  buvisi  Janna  I  ning 

merosxo’ri  sifatida  tan  olinadi.  Haqiqatda  esa,  Shampani  grafligi  kichik 

grafliklarga  bo’lib  yuborilgan  bo’ladi.  Navarra  qirolichasi  bo’lishga  Janna 

faqatgina  1328  yilda  erishadi.  Jannaning  Filipp  d’Evryo  (1306-1343)  bilan 

nikohidan  avlodlari  1441  yilgacha  Navarra  qirolligini  boshqaradi.  Bular  Karl  II 

Zloy  1349-1387  yillarda  qirol  bo’lgan,  Karl  III  Blagorodniy  1387-1425  yillarda 

qirol bo’lgan va Blanka 1425-1441 yillar boshqargan. 

Atigi  besh  kun  umr  ko’rgan  Lyudovik  X  ning  o’g’li  Ioann  I  Posmertniy 

(fransuzcha Jean 1


Download 1.26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling