Samarqand viloyati pedagoglarni yangi

Ushbu usulning maqsadi – guruhda qisqa vaqt ichida koʻp miqdordagi variantlarni olib, 
tinglovchil ar esa nimalarni oʻzlashtirganligini aniqlashdan iborat. Mashgʻulot davomida 

---

57 
muammoni hal eta oladigan gʻoyalar taklif qilinishi, umumiy fikr almashinish uchun zamin 
yaratilishi va tinglovchil ar oʻz mulohazasini bildirishi mumkin. Bu jarayon mohiyat eʻtibori 
bilan guruhga mavzu savol va topshiriqlar beradi. Guruh aʻzolari esa bir necha daqiqa ichida shu 
mavzu yuzasidan munozara yuritib, barcha fikrlarni bayon qiladilar va ular sinf taxtasiga 
daftarga bir vaqtda yozib boriladi. Mulohazalar noaniq, bahsli, boʻlsada yozilaveradi. Hamma 
tinglovchi oʻz fikrini muhokama qilmasdan bayon etadi, chunki maqsad koʻp miqdorda va 
xilma-xil takliflar olishdir. Taʻqiqlar boʻlmaydi va baho berilmaydi. Oʻquvchilarning takliflarini 
tahlil qilish, norozilik bildirish va taklif etilgan hamma fikrlarni muhokama qilish uchun 
keyinroq imkon beriladi. Agar faollik sust boʻlsa, oʻqituvchi oʻz fikrlaridan baʻzilarini yozib 
olishni taklif etadi, bundan oldin esa u biroz sabr qiladi. 
Bu usulning qiymati shundaki, u guruhni birlashtirib yakdillikka undaydi. Har bir 
tinglovchi uning taklifini yozib olishga arzishini his qilish imkonini beradi. Bu muammo 
yechimini musobaqaga aylantirmay, balki birgalikda bajariladigan ishga aylantirish imkonini 
beradi, bunga guruh aʻzosi, muammoning oʻzi asosiy raqib boʻlib qoladi. 
Sinektika: Bu usulda oʻquv materiali ancha tez va batafsil oʻzlashtiriladi, xotirada uzoq 
saqlanib ilmiy amaliy maqsadlarda keng qoʻllanilishi mumkin. Bu usulda oʻquvchi - tinglovchi 
ancha uquvli, oʻqituvchi esa yaxshi koʻrsatma beruvchiga aylanadi. Natijada oʻqishning 
intelektualmantiqiy natijasi kuchaytiriladigan «reklama samarasi» ga erishiladi. 
“Obrazli” tarzda oʻqitishning oʻziga xos jihati shundaki, oʻquvchi ongiga tayyor holdagi 
obraz majburiy berilmay, u faollik bilan shakllantiriladi va oʻquv jarayoni bilan materialni 
«boʻrttiradigan» boʻladi. Tinglovchi oʻz layoqatini ishga solib, uni fikran boyitishga majburdir. 
Bu usul amaliy mashgʻulotlarda keng qoʻllanilib nazariy materialni ishlab chiqish va 
mustahkamlash, uning oʻzlashtirilganligini tekshirib koʻrishda ahamiyati katta. U anʻanaviy 
soʻrovlar oʻrnini bosishi va nafaqat javob berayotgan tinglovchi va boshqa guruh aʻzolarining 
fikrlash jarayonini faollashtiradi.