Sanoat elektronikasi fanidan mustaqil ish
Ярим ўтказгичли диодлар ва уларнинг вольт-ампер тавсифи
Download 433.25 Kb.
|
1 2
Bog'liqвариант-4 ҳақиқий — копия
2. Ярим ўтказгичли диодлар ва уларнинг вольт-ампер тавсифи.
Ярим ўтказгич деб солиштирма ўтказувчанлиги металлардан катта, диэлектриклардан кичик бўлган жисмларга айтилади. Ҳар қандай жисмни солиштирма ўтказувчанлик хоссаси, жисмнинг ички тузилишини, уларни таркибида (атомида) электронларни қандай жойлашгани (структурасига) боғлиқ бўлади. Қаттиқ жисмнинг ҳар бир атоми мусбат зарядланган марказий ядро ва унинг атрофида катта тезлик билан айланадиган манфий зарядли электронлардан иборат. Электронларни баъзи бирлари ядро билан ўзаро махкам боғланган бўлиб, электронни ядродан ажратиб олиш жуда қийин, айрим охирги орбитадаги электронларни ядро билан кучсиз боғланган бўлганлиги учун маълум шароитда ундан ажратиб олиш мумкин. (6-расм) Охирги орбитадаги электронлар сони тўлиқ бўлмаса ва маълум бир шароитда (иссиқлик таъсир қилганда) ўз атомларидан осонгина ажралиб эркин ҳаракат ҳолатига ўтади. (Термоэлектрон эмиссия ҳодисасини эсланг). Агар ярим ўтказгич таркибига валент электронлар сони бошқача бўлган бирикмадан бир оз киритилса, у ҳолда унинг ўтказувчанлиги бирмунча ўзгаради. Агар соф германий кристали олинса, германий атомида n-32 электрон мавжуд бўлиб, улар қўйидаги тартибда жойлашгандир. Электронлар сони z-ни ҳисоблаймиз. Агар n1=1 (2та); n2=2 (8та); n3=3 (18та); n4=4 (32та); электрон бор. N= n1+ n2+ n3+ n4=2+8+18+32=60та N=60-28=32та электрон. Ярим ўтказгичлар электроникаси солиштирма электр ўтказувчанлик ўтказгич ва диэлектрикларнинг электр ўтказувчанликлари орасида бўлган махсус моддалар хусусиятидан фойдаланишга асосланган. Бундай моддалар электроникада ярим ўтказгичлар деб юритилади. Ярим ўтказгичлар асосида ''диодлар'' қурилган. Диоднинг асосий тавсифларидан бири бўлган жараён уларни вольт-ампер тавсифи. (7-расм) Диоднинг электр чизмага белгиланиши. . Агар чизмадаги U тўғри кучланишни ўзгартирсак, диоддан ўтаётган ток ҳам ўзгаради. Агар берилган кучланишдан кўпроқ кучланиш берилса, албатта диод ишдан чиқади. (чизмадаги штрихланган жой). Ҳозирги пайтда жаҳон саноатида паст ва юқори қувватли, ярим ўтказгичли диодлар кўплаб ишлаб чиқарилган ва улар турли соҳаларда жуда кенг фойдаланилади. (жадвалга қаранг)
Ярим ўтказгичли асбобларнинг электр чизмаларга белгиланиши.
Барча ишлаб чиқарилган диодлар ташқи ҳарорати 60-70оС бўлганда ҳам нуқсонсиз ва беҳато ишлайверади. Адабиётлар: Демирчян К.С. Теорическая электро техника. Москва, 1985 г. «Энергия», 1-2 часть. Матханов И.Н. Основы анализа электрических церей. Москва, 1985 г., «Энергия». Федоров А.А. Электроснабжения пром.предприятия. Москва, 1976 г. «Энергия». Веников В.А. Математические задачи энергетики. Москва, «Высшая школа», 1980 г. https://arxiv.uz/uz/documents/referatlar/energetika/ Download 433.25 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling