Sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish

32. Korxonada besh oy davomida =uyidagi materiallar kirimi щamda chi=imi amalga oshirilgan :

1 yanvarь	Kirim		300 dona	100 sыm
11 yanvar	Kirim		230 dona	105 sыm
3 fevralь		CHi=im	450 dona
19 fevralь	Kirim		550 dona	110 sыm
27 fevralь	Kirim		200 dona	125 sыm
2 mart		CHi=im	480 dona
8 mart		CHi=im	280 dona
13 aprelь	Kirim		700 dona	110 sыm
25 may		CHi=im	650 dona

Davr boshiga =oldi= bыlmagan.

Savol: FIFO usulidan foydalanib 31 may щolatiga jami chi=ib ketgan material =iymatini ani=lang?

A) 205450 sum
V) 201450 sum
*S) 203450 sum
D) 204150 sum
E) 220154 sum

33. 
    Korxonada besh oy davomida =uyidagi materiallar kirimi щamda chi=imi amalga oshirilgan :
    

1 yanvarь	Kirim		300 dona	100 sыm
11 yanvar	Kirim		230 dona	105 sыm
3 fevralь		CHi=im	450 dona
19 fevralь	Kirim		550 dona	110 sыm
27 fevralь	Kirim		200 dona	125 sыm
2 mart		CHi=im	480 dona
8 mart		CHi=im	280 dona
13 aprelь	Kirim		700 dona	110 sыm
25 may		CHi=im	650 dona

Davr boshiga =oldi= bыlmagan.
Savol: LIFO usulidan foydalanib 31 may щolatiga jami chi=ib ketgan material =iymatini ani=lang?
A) 300000 sum
V).201450sum
S).203350sum
D).204450sum
*E).204150sum


34. Kompaniya 5 ta sotish bo’limiga ega bo’lib, ularning yillik xarajatlari 500000 sh.b.ni, jumladan 70000 sh.b. doimiy xarajatlarni tashkil qiladi. Kompaniya sotish bo’limlarining o’tgan yillarga miqdori va xarajatlari so’mmasi kelgusi davrlar uchun yillik xarajatlarni istiqbol qilish uchun ishlatilishi mumiknligini o’rnatdi. Agar kompaniya kelgusi yilda 7ta sotish bo’limini boshqarmoqchi bo’lsa, keyingi yil uchun yillik xarajatlar qanday bo’ladi:

1. 
   700000 sh.b.
   
2. 
   672000 sh.b.
   
3. 
   614000 sh.b.
   
4. 
   586000 sh.b.
   

35. Marjinal daromad qanday hisoblanadi:

1. 
   Tushumdan doimiy xarajatlarni ayirib
   
2. 
   Tushumdan o’zgaruvchi xarajatlarini ayirib
   
3. 
   Tushumdan foydani ayirib
   
4. 
   Noto’g’ri javob yo’q
   

36. Kompaniyaning yillik doimiy xarajatlari 60000 sumni tashkil etadi. U fakat bitta maxsulot ishlab chikaradi. Maxsulotning sotish narxi 20 sum. Umumiy tushumga nisbatan direkt-kosting usulida foyda ulushi ushbu maxsulot buyicha 40% ga teng. Kompaniya uchun zarar kurmaslik nuktasi maxsulot birliklarida kuydagilarga teng.
A) 1200
V) 1800
S) 3000
D) 5000
*E) 7500


37. Kompaniya keyingi yilga 20000 birlik sotishni rejalashtirdi. Tugallanmagan ishlab chikarishning davr oxiriga koldigi 1000 birlik va davr boshiga koldigi 600 birlik bulib, boshka zaxiralar yuk. Necha birlik maxsulot ishlab chikarilishi lozim?
A) 19600
V) 20000
S) 19000
*D) 20400
E) 21400


38. Zararsizlik nuktasi – bu…

A) Sotishdan tushgan tushumdan uzgaruvchan xarajatlarni ayirmasiga teng bulgan nukta .

V. Sotishdan tushgan tushum va doimiy xarajatlar teng bulgan nukta
S. Maxsulot tannarxi va marjinal daromad teng bulgan nukta
*D. Sotishdan tushgan tushum va barcha xarajatlar teng bulgan nukta
E. Uzgaruvchan xarajatlar va doimiy xarajatlar teng bulgan nukta
39. Korxona bir turli maxsulot ishlab chikaradi va sotadi.
Maxsulot birligining sotish baxosi – 30 sum.
Bir birlik maxsulot uchun uzgaruvchan xarajat – 10 sum.
Korxonaning doimiy xarajati (yillik) – 5000 sumni tashkil etsa;
Savol: Korxona zarar kurmasdan ishlash uchun kavncha birlik maxsulot ishlab chikarish kerak?
*A) 250 dona
V. 173 dona
S. 500 dona
D. 10 dona
E. 400 dona


40. Agar xakikiy maxsulot xajmi rejadagiga nisbatan kam bulsa, kuyidagi xarajatlarning kaysi biri smetada urnatilganga nisbatan kam buladi?
*A) Umumiy uzgaruvchan xarajatlar
V) umumiy doimiy xarajatlar
S) Maxsulot birligiga uzgaruchan xarajatlar
D) Maxsulot birligiga doimiy xarajatlar
E) Maxsulot birligiga umumiy xarajatlar


41. Kuyidagi ma’lumotlar bulinmalarning birida maxsulot ishlab chikarishning ikki xil darajasiga tegishlidir:
Uskunalar ishlash vakti, soat 17000 18500
Ustama xarajatlar, sum 246500 251750
Uzgaruvchan ustama xarajatlarning bir ish soatiga stavkasi 3,50 sumga teng. Doimiy ustama xarajatlarning mikdori kuyidagiga teng:
A) 5250
V) 59500
*S)187000
D) 246000
E) 251750


42. Asosiy xarajatlar – bu:
A) Maxsulot tayyorlash jarayonida yuzaga kelgan barcha xarajatlar
*V) Umumiy tugri xarajatlar
S) Materiallar uchun xarajatlar
D) TSex ishi uchun xarajatlar
E) Ish xaki xarajatlari


43. Tugri xarajatlar – bu shunday xarajatlarki, ular:
A) Ma’lum bir karorni kabul kilish natijasida yuzaga kelganlar
*V) Baxolanayotgan maxsulot birligiga iktisodiy jixatdan olib borilishi mumkin
S) Baxolanayotgan maxsulot birligiga iktisodiy jixatdan olib borilishi mumkin emas
D) Bevosita nazorat kilinishi mumkin
E) Korxona direktorlari kengashi mas’uliyat soxasiga tegishlidir


44. Kuydagilardan kaysi biri yordamchi xodimlar mexnati deb tasniflanadi?
A) Televizor ishlab chikaradigan kompaniyaning yiguv tsexi xodimlar
V) Kurilish tashkiloti suvokchisi
S) Auditorlik firmasi auditori
*D) Zavod omborxonasi ishchisi
E) Savdo tashkiloti sotuvchisi


45. Doimiy xarajatlar shunday xarajatlar tushuniladiki:
A)Ular maxsulot birligiga doimiydir
V) Ularga menedjerlar ta’sir kursata olmaydilar
*S) Ishlab chikarish xajmi uzgarsa xam, ular doimiydir
D)Ularga inflyatsiya ta’sir kursata olmaydi
E) Ular doim rejadagidek kolmaydi


46. Kompaniya ustama xarajatlarlarni taksimlashning uskuna ish soatiga belgilangan stavkasidan foydalanadi. Zavod buyicha yillik stmeta ustama xarajatlari 720000 sumni tashkil kiladi, xakikiysi – 738000 sum. Yil davomida kompaniya 714000 sum xarajatni uskunalarning 119000 xakikiy ish soatiga nisbatan taksimlagan. Smetada uskunalarning yillik ish soati kancha belgilangan?
A) 116098
V) 119000
*S) 120000
D) 123000
E) 121000


47. Kompaniya ustama xarajatlarning uskunalar ish soatiga nisbatan xisobga oladi. Uskunalarning smetadagi ish soati 11250, smeta ustama xarajatlari esa 258750 sumni tashkil kiladi. Mos ravishda xakikiy kursatkichlar 10980 soat va 254692 sumga teng. SHunday kilib ustama xarajatlar:
*A) Xisobda 2152 sumga pasaytirilgan edi
V) Xisobda 4058 sumga oshirilgan edi
S) Xisobda 4058 sumga pasaytirilgan
D) Xisobda 2152 sumga oshirilgan edi
E) Tugri kursatilgan edi


48. Xisobot davri davomida 17500 soat ishlangan, bir soatga me’yordagi stavka 6,50 sum. Mexnat unumdorligi buyicha chetga chikish ijobiy bulib, u 7800 sumni tashkil kiladi. Necha me’yordagi soat ishlangan?

A) 1200
V) 16300

S) 17500
*D) 18700
E) 18000


49. Kompaniya kuyidagi smeta va xakikiy ma’lumotlarga ega:
Smeta doimiy ustama xarajatlari, sum 100000
Smeta ishlab chikarish xajmi, birlik 20000
Xakikiy doimiy ustama xarajatlar, sum 110000
Xakikiy ishlab chikarish xajmi, birlik 19500
Doimiy ustama xarajatlar xajmi buyicha chetga chikish kuyidagini tashkil kiladi:
A) 500
*V) 2500
S) 10000
D) 17500
E) berilgan ma’lumotlar asosida xisoblab bulmaydi


50. Kompaniya ikki xil maxsulot ishlab chikaradi – X va U. Keyingi yilga kutilayotgan natijalar kuyidagicha:
X maxsuloti U maxsuloti
Sotish, birlik 80000 20000
Sotish narxi, sum 12 8
Uzgaruvchak xarajatlar, sum 8 3
Yillik doimiy xarajatlar 273000 sumni tashkil etadi. Kursatilgan assortimentda maxsulot sotishining zarar kurmaslik nuktasidagi xajmi kancha:
A) 570000 sum
V) 606667
S) 679467
*D) 728000
E) 560000

1^ НСБУ Республики Узбекистан, Ташкент, Мин. Фин Руз, НАБиА РУз 2002 г.

2^ ЎзР Президентининг «Тўлов интизоми ва ўзаро ҳисоб-китоблар тизимини мустаҳкамлаш чора-тадбирлари тўғрисида» Фармони. 1996 йил 24 январ

3^ ЎзР Вазирлар Маҳкамасининг 54- сонли қарори билан тасдиқланган «Маҳсулот (иш, хизмат) ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисида»ги Низом. 1999 йил 5 феврал. (2003 йил 15 октябрдаги киритилган ўзгаришлар)

4^ НСБУ Республики Узбекистан. Министерство финансов РУз, НАБиА Уз, Тошкент,2004 ,стр 5