Savollar: Fon-neyman mashinasining ma’lumotlar traktini ko‘rsatuvchi chizmani keltiring va unga tushuntirishlar bering

Ismanov Quvondiq Ermurat o’g’li, CAO023 – 2,VARIANT – 23

SAVOLLAR:

1.Fon-neyman mashinasining ma’lumotlar traktini ko‘rsatuvchi chizmani keltiring va unga tushuntirishlar bering.

2.Matritsali va vektorli protsessorlar haqida ma’lumot bering.

3.Kompyuterning unimdorligi nimalarga bog’liq va unumdorlik qanday oshirilishi mumkun.

JAVOBLAR:

1.Fon-neyman mashinasining ma’lumotlar traktini ko‘rsatuvchi chizmani keltiring va unga tushuntirishlar bering.

Fon Neyman mashinasi saqlash qurilmasi (xotira) - SQ, arifmetik mantiqiy qurilma - AMQ, boshqarish qurilmasi - BQ, shuningdek kiritish va chiqarish qurilmalaridan iborat.

Dasturlar va ma'lumotlar arifmetik mantiqiy qurilma orqali xotiraga kiritiladi. Dasturning barcha buyruqlari qo'shni xotira yacheyksiaga yoziladi, qayta ishlash uchun ma'lumotlar ixtioriy yacheykada bo'lishi mumkin. Har qanday dastur uchun oxirgi buyruq o'chirish buyrug'i bo'lishi kerak.

Arifmetik mantiqiy asbob buyruqlar bilan ko'rsatilgan ma'lumotlarda ko'rsatilgan operatsiyalarni bajaradi. Arifmetik mantiqiy qurilmadan natijalar xotira yoki chiqarish qurilmasiga chiqariladi. Xotira va chiqarish qurilmasining asosiy farqi shundaki, ma'lumotlar xotirada kompyuter tomonidan qayta ishlash uchun qulay bo'lgan shaklda saqlanadi va chiqarish qurilmalari (printer, monitor va boshqalar) odamlar uchun qulay tarzda etkaziladi.

BQ kompyuterning barcha qismlarini boshqaradi. BQdan boshqa qurilmalarga "nima qilish kerak" degan signallar keladi, boshqa qurilmalardan esa boshqaruv bloki va ularning holati to'g'risida ma'lumot oladi.

Boshqarish moslamasida "buyruq hisoblagichi" deb nomlangan maxsus registr (yacheyka) mavjud. Dastur va ma'lumotlarni xotiraga yuklaganingizdan so'ng, birinchi dastur buyrug'ining manzili ko'rsatma hisoblagichiga yoziladi. BQ xotiradan buyruq xisoblagichida joylashgan xotira yacheykasi tarkibini o'qiydi va uni maxsus qurilmaga - "Buyruqlar registri" ga joylashtiradi. BQ buyruqning ishlashini aniqlaydi, buyruqda manzillari ko'rsatilgan ma'lumotlarni xotirada "qayd qiladi" va buyruq bajarilishini nazorat qiladi. Amaliyot AMQ yoki kompyuter uskunalari tomonidan amalga oshiriladi.

JAVOBLAR:

2.Matritsali va vektorli protsessorlar haqida ma’lumot bering.

Matritsali protsessor – Tarmoqni o’zi bilan taqdim qiluvchi, oddiy protsessorlardan tashkil topgan, o’zining shaxsiy xotirasiga ega, parallel ishlaydigan, yaqin qo’shnisi bilan axborot almashadigan EXM protsessoridir. Matritsali protsessorning afzalliklari quyidagilardan iborat:

• 
  Signal tarqalishining cheklangan tezligining shartli chegarasi yo'q;
  
• 
  Tarmoq tugunlarida alohida protsessorlarga zarar etish bilan bog'liq ishlashning barqarorligi.
  

Matritsali protsessorlar issiqlik o'tkazuvchanligi, elektrodinamika, kvant tizimlari evolyutsiyasi, tasvirni qayta ishlash jarayonlarini modellastirish uchun ishlatiladi. Matritsali protsessorlar hozirgi kunda mavjud emas, ammo ular asosida ishlaydigan printsip haligacha muhimdir. Shunga o'xshash fikr Pentium 4 protsessorlarining MMX va SSE buyruqlari to'plamlarida qo'llaniladi va multimedia dasturlarining tezkor bajarilishini muvaffaqiyatli hal qiladi. Shu munosabat bilan ILLIAC IV kompyuterini Pentium 4 protsessorining avlodlaridan biri deb hisoblash mumkin.

Vektorli protsessor – Bu ba'zi buyruqlar operandlari tartibli ma'lumotlar massivi bo'lishi mumkin bo'lgan protsessor. Dasturchi nuqtai nazaridan, vektorli protsessor matritsali protsessorga juda o'xshash. Matritsa singari, ma'lumotlar elementlari juftlari ustida ketma-ketliklarni bajarishda juda samarali. Biroq, matritsali protsessordan farqli o'laroq, barcha qo'shimcha operatsiyalar quvur liniyasi tuzilishiga ega bo'lgan bitta yig'indisida amalga oshiriladi. U vaqt birligiga atigi bitta operand bilan ishlashi mumkin bo'lgan skalyar protsessorlardan farq qiladi. Protsessorlarning katta qismi skalyar yoki ularga yaqin. Vektorli protsessorlar ilmiy hisoblash sohasida keng tarqalgan bo'lib, ular 1980-1990-yillarda ko'pgina superkompyuterlarning asosi bo'lgan. Ammo unumdorlikning keskin o'sishi va yangi protsessorlarning faol rivojlanishi vektor protsessorlarining kundalik protsessorlar doirasidan ajralishiga olib keldi. Lekin ko'pgina zamonaviy mikroprotsessorlarda vektor kengaytmalari mavjud. Bundan tashqari, zamonaviy video kartalar va PPU larmi vektorli sessiya protsessorlari deb hisoblash mumkin.

JAVOBLAR:

3.Kompyuterning unimdorligi nimalarga bog’liq va unumdorlik qanday oshirilishi mumkun.

Kompyuterning unudorligi ko’plab omillarga bog’liq. Bularning asosiylari:

• 
  Protsessorning takt chastotasi. Kompyuter unumdorliginning eng muhim parametri protsessor tezligi yoki boshqacha aytganda protsessorning o'zida ishlash tezligiga ta'sir qiluvchi takt chastotasi;
  
• 
  Operativ hotira hajmi. Kompyuterning unimdorligiga ta'sir qiluvchi muhim omillardan biri bu RAM hajmi va uning tezligi (nanosekundlarda o'lchanadigan kirish vaqti). Operativ xotira turi va hajmi kompyuter tezligiga katta ta'sir ko'rsatadi;
  
• 
  Qattiq disk hajmi va uning ishlash tezligi. Kompyuterning unumdorligiga ta'sir qiladigan qattiq diskning muhim xususiyatlari: Shpindelning aylanish tezligi; O'rtacha ma'lumotlarni qidirish vaqti; Maksimal ma'lumot uzatish tezligi;
  
• 
  Qattiq diskdagi bo’sh joy miqdori. Vaqtinchalik fayllar uchun diskda etarli bo'sh joy bo'lishi muhimdir. Diskda bo'sh joy yo'qligi sababli, ko'plab dasturlar to'g'ri ishlay olmaydi yoki ularning tezligi sezilarli darajada pasayadi;
  
• 
  Fayllar defragemtatsiasi. Diskdagi fayllarni o'chirish va o'zgartirish operatsiyalari faylning qismlarga bo'lishiga olib keladi, bu fayl diskdagi qo'shni joylarni egallamaydi, balki diskning turli joylarida saqlanadigan bir necha qismlarga bo'linadi. Fayllarni qismlarga ajratish ochilgan faylning barcha qismlarini topish uchun qo'shimcha vaqt ketishiga olib keladi, bu esa diskka kirishni sekinlashtiradi va (odatda, sezilarli darajada emas) diskning ishlashini pasaytiradi.
  
• 
  Bir vaqtda ishlayotgan ilovalar soni. Windows - bir vaqtning o'zida bir nechta dasturlar bilan ishlashga imkon beradigan ko'p vazifali operatsion tizim. Ammo bir vaqtning o'zida qancha dastur ishlasa, protsessorga, RAMga, qattiq diskka yuklama shunchalik ko'payadi va shu bilan butun kompyuter, barcha dasturlar tezligini pasaytiradi.
  

Har qanday bitta qurilmaning xususiyatlarini yaxshilash, masalan, protsessor takt tezligi oshishi orqali unumdorlikning sezilarli o'sishiga erishish mumkin emas. Faqatgina kompyuterning barcha tarkibiy qismlarini ehtiyotkorlik bilan tanlash va muvozanatlash kompyuter ishining sezilarli o'sishiga erishishi mumkin.

Kompyuterning unumdorligiini oshirishning bir-nechta usullarini sanab otamiz:

• 
  Kompyuterning qisimlarini(protsessor, RAM, SSD, videokarta va h.k) almashtirish (bu eng effektli usulga ortiqcha izoh shart emas).
  
• 
  Kompyuterlarni sozlash, tozalash. Kompyuter biron bir nosozlik tufayli sekinlashishi mumkin va oddiy ta'mirlash tezlikni oshirishga yordam beradi. Masalan, protsessor sovutish tizimida nosozliklar mavjud bo'lsa, uning takt chastotasi sekinlashadi va natijada ishlash unumdorligi pasayadi.
  
• 
  Defragmentatsiya va diskda bo'sh joy. Defragmentatsiya qattiq diskdagi mayda qisimlarni bittaga to'playdi, bu o'qidigan boshning(golovka) harakatlanish sonini kamaytiradi va samaradorlikni oshiradi.
  

Tizim diskida kamida 1 GB bo'sh joy yo'qligi (operatsion tizim o'rnatilgan), shuningdek, umumiy ishlashning pasayishiga olib kelishi mumkin. Drayvlaringizda bo'sh joyni kuzatib boring. Aytgancha, defragmentatsiya jarayoni uchun kamida 30% bo'sh joy bo'lishi maqsadga muvofiqdir.

• 
  Windows XP / 7/10 operatsion tizimini qayta o'rnatish. Qayta o'rnatish 90% kompyuterning tezligini uning "ifloslanishiga" qarab 1,5-3 baravar oshirishga imkon beradi.
  
• 
  Operatsion tizim sozlamalarini optimallashtirish vositalaridan foydalanish. Ba'zan siz maxsus dasturlar(AeroTweak, PCMedic.) yordamida unumdorlikni sezilarli darajada oshirishingiz mumkin.
  
• 
  BIOS-ning ona plata parametrlari. BIOS eng asosiy kompyuter sozlamalarini saqlaydi. Optimal sozlamalarni tuzatishning eng oson usuli - BIOS-ga kirish va "Optimal sozlamalarni yuklash" (BIOS-ga qarab imlo farq qilishi mumkin), sozlamalarni saqlash va qayta yoqish.
  
• 
  Ishga tushirishda keraksiz xizmatlar va dasturlarni o'chirib qo'yish. Bugungi kunda ko’pgina o'rnatilgan dastur kompyuter ishga tushgandau ham ishga tushadi. Natijada, operatsion tizimning yuklanishi sekinlashadi va unumdorlik pasayadi.
  
• 
  Eng so'nggi drayverlarni o'rnating. Har bir qurilma uchun drayverlarni yangilashingiz kerak va ularni ishlab chiqaruvchilarning veb-saytlarida topishingiz mumkin.
  
• 
  Operatsion tizimni oqilona tanlang. O'rnatish uchun turli xil Windows tuzilmalaridan foydalanmang, masalan, Windows Zver va shunga o'xshashlar. Ular allaqachon zarur va keraksiz dasturlar bilan to'lib-toshgan, bundan tashqari, ular ko'pincha hiyla-nayrangdir.