Сборник V международной

ESTROGEN TA’SIRLI SURTMA TEXNOLOGIYASI
Ramazonova Sh.Sh, Umarova F.A.
Toshkent farmatsevtika institute 
e-mail: [e-mail] tel. [phone]
Ilmiy ishning dolzarbligi. Jahon sog‘liqni saqlash m a’lumotlariga ko‘ra, so‘nggi yillarda ayollar 
va balog‘at yoshdagi qizlar orasida gormonal buzilish bilan bog‘liq kasalliklar ko‘payib bormoqda. Bu 
34

---

o ‘z navbatida zamonaviy farmatsevtika sohasidan gormonal faoliyatni izga soluvchi, jinsiy gormonlar 
yetishmasligi yoki aksincha ko‘payib ketishi bilan bog‘liq kasalliklarni davolashda yangi samarador 
dori vositalari va muqobil dori shakllarini yaratishni talab etmoqda. Shu maqsadda bugungi kunda 
gormonal ta’sirni namoyon qiluvchi bir qancha biofaol moddalar sintez qilinib o ‘rganilmoqdaa. Shunday 
preparatlardan biri - tefestrol akad. S.Y. Yunusov nomidagi O‘simliklar moddalari kimyosi instituti olimlari 
tomonidan birinchi marta sintez qilib olingan. Tefestrol yaqqol esterogen ta’sirga ega bo‘lib, tuxumdonlarni 
gipofunksiyasini davolashda, amenoreya, qizlarda jinsiy yetilishni kechikishi kabi kasalliklarni davolashda 
va profilaktika vositasi sifatida qo‘llashda ijobiy natijalarni bergan.
Ishning maqsadi: Estrogen ta ’sirli tefestrol substansiyasi asosida surtma texnologiyasini ishlab 
chiqish.
Tadqiqot usullari. Surtmalar texnologiyasi quyidagi bosqichlarni o ‘z ichiga oladi:
- Ishlab chiqarishni tayyorlash;
- Dorivor modda va yordamchi moddalarni tayyorlash;
- Dorivor moddani asos tarkibiga kiritish;
- Gomogenlash (aralashtirish);
- Tayyor mahsulotni qadoqlash va jihozlash.
Natijalar. Tefestrol surtmasini tayyorlash yuqoridagi bosqichlar asosida quyidagicha olib borildi:
Texnologiya: Tefestrol substansiyasi tortib olinadi. Yetarli miqdorda mineral moyi qo‘shib suv 
hammomida eritiladi.
Setil spirti massasi o ‘lchab olinadi va suv hammomida eritiladi.
Yetarli miqdorda olingan stearin kislota ustiga suv solinib suv hammomida eritiladi. Barcha j arayonlar 
parallel tarzda olib boriladi. Stearin kislota erigach ustiga setil spirti qo‘shiladi va aralashtirib turgan holda 
40°S dan past haroratdagi betain solinadi. Aralashma yaxshilab aralashtirilgach, unga emulgator sifatida 
lauril sulfat va oxirida eritilgan substansiya qo‘shiladi. Aralashma oppoq krem hosil bo‘lguncha yaxshilab 
aralashtiriladi. Hosil bo‘lgan surtmani maxsus idishga solib sovuq sharoitda saqlanadi.
Xulosa. Yuqoridagi tajribalar asosida tefestrol surtmasi uchun optimal texnologik jarayon tanlab
olindi.