«scientific progress» Scientific Journal issn: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, issue: 5

81
 
qilganlar.Gerakleopol podsholari shimoldagi davlatlarni birlashtirib osiyolik va liviyalik 
kuchmanchilarni mamlakatdagi haydab chiqarganlar. Ular ikki podsholikni birlashtirib
õzlarini Yuqori va Quyi Misr podshosi deb elon qilganlar. Ammo 9-10 sulola 
podsholari mamlakatdani õz qularida uzoq vaqt saqlab qola olmaganlar. Shundan 
sõng Misr janubida mamlakatni birlashtirish ishiga Fiva Hukumdorlari boshchilik
qilganlar. 11-sulola hukumdori Mentuxatep Gerakleopol podsholariga qarshi kurashib
Yuqori va Quyi Misrni birlashtirib Markazlashgan Misr davlatini qayta tiklagan Fiva 
yagona Misr davlatining poytaxti bulib qolgan. Bu davrda 11-13 sulola vakilari
Misrda podsholik qilganlar . Bu Misr tarixida Urta podsholik nomi bilan mashxur 
bulgan. Õrta Podsholik davri Misrda m.avv 2250-1750 yilarda davom etgan. Bu
davrda Misr qushinlari piyodalardan iborat bulgan. Õrta podsholik davrida firavnlar
qushni mamlakatlarga talonchilik va bosqinchilik qilganlar. Misr qushni Nubiyo, Sinay, 
Falastin, Finikiya va xatto Frot daryosi sohilarigacha kirib borganlar. Firavnlar
buysindirilgan ulkalardan mis, oltin, yoğoch, kumush, qimmatbaho buyumlar kup 
minglab asirlar va chorva molarini xaydab olib ketganlar. Misrda Markazlashgan kuchli
davlatning tashkil topishi natijasida xo’jalik ancha rivoj topgan. Misr firavnlari yangi 
yerlar ochishga va suğorish insholtarini qurish ishiga katta etibor berganlar. Fayum 
vohasidagi kul chuqurlashtirib suniy suv omboriga aylantirilgan. Nil daryosidan suv 
ombori tomon kanal qazilib unga suv keltirilgan Baland joylarga suv chiqarish uchun 
shoduf kashf etilib ulardan foydalangan.
MUHOKAMA VA NATIJALAR
Ma’lumki qadimgi sharq dunyosidagi Hndiston, Arabiston, Eron, O’rta Osiyo
havosi issiq mamlakatlar qatoriga kiradi. Bu mamlakatlarda ziroatchilik asosan suniy 
suğorishga asoslangandir. Xususan qadimgi Misr saxro Saxroi Kabir va Suriya 
Mesopatamiya shuningdek Arab saxrolari orasida joylashgan mamlakatdir. Garchi Misr 
erlaridan dunyodagi eng buyuk daryo (Nil) 6500 oqib o’tishiga qaramay dehqonchilik 
qilinadigan dalalarni suv bilan suğorish muamo bulib kelgan. Chunki Nil daryosining 
o’zani ancha chuqur bo’lib ekin maydonlarga suv chiqarish ancha mushkul bulgan. 
Kanalardagi suv sathi qushimcha dalalar sathidan ancha pastda bulgan. Shu sababli 
Sharqda xususan Qadimgi Misrda suvni pastdan yuqoriga uzatish chorasi kurilgan. 
Suvni yuqoriga uzatishning eng qadimgi usuli Misr tipi Shoduflar bulib ular qadimiy 
Misrda Mesopatamiyada va Hindistonda shoduf keng tarqalgan edi. Shoduf bir ustun 
ustunga boğlangan yoğoch dastak qovğa (Mesh,Faqir)dan iborat. Shoduf daryo kanali 
bo’yiga yoki quduqa quriladi. Dastakning qovğa mesh tomoni suvga botirilib 
dastakning tosh osilgan orqa tomoni bosiladi va qovğali suv yuqoriga kutarilib tarnovli 
hovuzga quyiladi.

---

www.scientificprogress.uz 
«SCIENTIFIC PROGRESS» Scientific Journal
ISSN: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, ISSUE: 5