Sement ishlab chiqarishda ishlatiladigan kimyoviy birikmalar

Joriy yilda “Ohangaronsement” AJ bazasida yangi sement zavodini barpo etish eng yirik loyihalardan biri sanaladi. Yangi korxonaning yillik quvvati 2 mln. 400 ming tonna, loyiha qiymati 160 mln. AQSh dollarni tashkil etadi. Sement zavodi joriy yilning ikkinchi yarmida foydalanishga topshiriladi. Hozirda bu yerda so‘nggi qurilish-montaj ishlari olib borilmoqda.

Joriy yilda “Ohangaronsement” AJ bazasida yangi sement zavodini barpo etish eng yirik loyihalardan biri sanaladi. Yangi korxonaning yillik quvvati 2 mln. 400 ming tonna, loyiha qiymati 160 mln. AQSh dollarni tashkil etadi. Sement zavodi joriy yilning ikkinchi yarmida foydalanishga topshiriladi. Hozirda bu yerda so‘nggi qurilish-montaj ishlari olib borilmoqda.

Joriy yilda Jizzax viloyatida ham “Huaxin Cement Jizzakh” MChJ QK tomonidan yangi sement zavodi o‘z faoliyatini boshlaydi. Umumiy qiymati 150 mln. AQSh dollari bo‘lgan korxonada yiliga 1 mln. 200 ming tonna sifatli sement ishlab chiqariladi. Shuningdek, 2020 yilda Namangan viloyatida “Jaxon Yevro Servis” MChJ, Samarqand viloyatida “Samarqand Afrosiyob Sement” MChJ, Farg‘ona viloyatida “Qurilish ashyo sifat servis” MChJlari faoliyati yo‘lga qo‘yiladi. “Bekobodsement” AJda esa yangi sement maydalash tegirmoni ishga tushirilishi natijasida korxonaning sement ishlab chiqarish quvvatlari 500 ming tonnaga ortadi.

Sement (lotincha: caementum — shagʻal, chaqiq tosh) — sunʼiy noorganik kukunsimon bogʻlovchi mineral. Suv qoʻshilsa, xamirsimon massa hosil boʻladi, vaqt oʻtishi bilan qotib, toshsimon jismga aylanadi. Sement havoda ham, suvda ham qotish xususiyatiga ega. Sement qurilishda juda keng qoʻllaniladigan betonning asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi. Sementning romansement, portlandsement, glinozyomsement, kengayuvchan, gidravlik qoʻshimchali kabi turlari mavjud. Romansement ohaktoshni 900° gacha kuydirish yoʻli bilan olinadi, keyin maydalab kukun holiga keltiriladi. Xom ashyoning xiliga qarab, romansementning qotish muddati 15 minutdan 24 soatgacha boʻlishi mumkin. Uning mustahkamligi ancha past boʻlib, 25 dan 100 gacha markali boʻladi. Shuning uchun ham uning oʻrnini 20-asr oʻrtalaridan boshlab portlandsement egallay boshladi. Glinozyomsement glinozyom (alyuminiy oksidi)ga boy boʻlgan togʻ jinslari — boksit (alyuminiy rudasi), ohak yoki ohaktosh aralashmasini kuydirish yoʻli bilan olinadi. Kimyoviy tarkibi 40% SaO; 40% A12O3; 6— 8% SiO2 dan iborat. Tez qotishi, mustahkamligining yuqoriligi va minerallashgan suvlarga turgʻunligi bilan ajralib turadi. Markasi 300; 400; 500. Narxi portlandsementga nisbatan 2,5—3 baravar baland.