Seminar sabaqlari

A`YYEMGI ADAMLARDIN’ PAYDA BOLIWI









Topar jumısların bahalaw kestesi

Toparlar	Juwaptın` tolıqlıg`ı, anıqlıg`ı, tu`sinikli ekenligi (1,0)	Ko`rgizbeli ligi (0,5)	Topar qatnasıwshıları nın` aktivligi (0,5)	Ulıwma toplag`an balı	Bahası
1.
2.
3.
4.

Ha`r bir topar ekinshi topar prezentatsiyasın bahalaw kriteriyası menen ballardı qosıw arqalı bahalaydı. Topar alg`an baha ha`r bir topar ag`zasının` bahası esaplanadı.

2-seminar: Qaraqalpaq xalqinin` etnogenezi ha`m etnikaliq tariyxi.

Reje:

1. Qaraqalpaq xalqi etnogenezi ha`m etnik tariyxin u`yreniwidin` tariyxnamasi.

2. Qaraqalpaqlardin` kelip shig`iwi ha`m etnogenetikaliq qa`liplesiwi, onin` rawajlaniwi basqishlari. Bul haqqinda tariyxiy ha`m fol`klorliq derekler.

3. Orta a`sirler - Qubla Aral boyi A`miwda`r`ya del`tasinda Kerder wa`liyatinin` qaraqalpaq xalqinin` etnikaliq tariyxinda tutqan orni haqqinda.

4. Ga`rezsizlik jillarinda qaraqalpaq xalqi etnogenezi xaqqinda jan`a ko`z-qaraslari.

Sabaqtin’ maqseti: Tema boyinsh aling’an bilimlerdi bekkemlew ha’m teren’lestiriw ha’m mashqalali ma’selelerdi shehiw ko’nlikpelerin rawajlandiriw.

- talabalar a`yyemgi du`n`ya tariyxın u`yreniwde adamzat erisken usı da`slepki rawajlanıw protsesslerin o`zlestiredi;

-ma`mleket tusinigi,ma`mlekettin` payda boliwi;

- klassliq ja`miyettin` qa`liplesiwin o`zlestiredi;

- Qaraqalpaqstan tariyxi pa`ni ha`m oni u`yreniwdin` a`hmiyetin o`zlestiredi

Oqiw xizmetinin’ na’tiyjesi: Student biliwi kerek

- Etnogenez, etnogenetikaliq protsessler haqqinda so`ylep beriw;

- sak-masagetler, apasiaklar, oguzlar, pechenegler, qipshaq qa’wimleri boyinsha mag`liwmatlar a`hmiyetin aytiw;

- Nog`ay Ordasi, 92 bawli o`zbek qa`wimleri haqqinda aytip beriw;

-Ga`rezsizlik jillarinda qaraqalpaq xalqi etnogenezi xaqqinda jan`a ko`z-qaraslari haqqinda aytip beriw;

A`debiyatlar:

1. Vaynberg B. Etnogeografiya Turana.M.1999.

2. Esbergenov X., Xoshniyazov J. Enograficheskie motivı v karakalpakskom fol`klore. T. 1998.

3. Qaraqalpaq xalqının` etnogenezi ha`m etnikalıq tariyxı N.2005

4. M.Mambetullaev, M.Turebekov, O.Yusupov Qaraqalpaqstan tariyxı. N.2010.

5. Kamalov S. Qaraqalpaqlardın` xalıq bolıp qa`liplesiwi ha`m onın` ma`mleketshilik tariyxınan. No`kis. 2001.

6. Kamalov S., Ziya Kurter O ranney istorii Karakalpakov. N.1999.

7. Mambetov K. Qaraqalpaqlar Shejiresi. N.1993

8. Shamambetov B., Yusupov O. Ozbekstan ha`m Qaraqalpaqstan xalıkları tariyxı boyınsha derekler. N 1995.

Temag`a baylanıslı tapsırmalar

I. Tema boyinsha to`mendegi sorawlardi beredi:

1. Qaraqalpaq xalqi etnogenezi neshe basqishtan ibarat?

2. Sak-masagetler, apasiaklar, oguzlar, pechenegler, qipshaq qa’wimleri haqqinda ne bilesiz?

3.A`miwda`r`ya del`tasinda Kerder wa`liyatinin` qaraqalpaq xalqinin` etnikaliq tariyxi?

4. Qaraqalpaqlar haqqinda tariyxiy ha`m fol`klorliq derekler?

II. Talqilaw barisinda tiykarg’i tu’siniklerdi aniqlaydi.

Atamalarg’a tu’sinik berin’

№	ATAMALAR	TU’SINIK
1	Sak-masagetler
2	apasiaklar
3	oguzlar
4	pechenegler
5	qipshaq

3-seminar: Qaraqalpaqstan Ken`es hu`kimdarlig`i da`wirinde (1917-1990 jj)

Reje:

1. Qaraqalpaqstanda ken`es hukimetininin` ornawi ha`m puqaraliq uris.

2. A`miwda`r`yanin` sol jag`indag`i qaraqalpaqlar. Xiywa xaliq sovet respublikasi du`ziliwi. Siyasiy-sotsialliq jag`day.

3. Qaraqalpaqstan XX a`sirdin 20-30 jillarda.

4. Qaraqalpaqstan ekinshi ja`han uris jillarinda.

5. Qaraqalpaqstan 1946-1990 jillari.

6. Ken`es da`wirindegi Qaraqalpaqstan ma`deniyati, a`debiyat, ilim, ko`rkem- o`ner, bilimlendiriw.

Sabaqtin’ maqseti: Qaraqalpaqstanda ken`es hukimetininin` ornawi haqqinda tanistiriw ha’m aling’an bilimlerdi bekkemlew, mashqalali ma’selelerdi sheshiw ko’nlikpelerin rawajlandiriw.

Oqiw xizmetinin’ na’tiyjesi: Student biliwi kerek

- Ken`es hu`kimeti haqqinda so`ylep beriw;

- bol`shevikler ekspansiyasi, ideologiyasi haqqinda so`ylep beriw;

- azatliq ha`reketler, siyasiy waqiyalar, xaliq qo`terisleri a`hmiyetin aytiw;

- milliy-teritoriyaliq shegaralawi haqqinda aytip beriw;

- siyasiy repressiyalar haqqinda so`ylep beriwi;

A`debiyatlar:

1. Aytmuratov J. Razvitie kul`turnıx svyazey Karakalpakstane v 70-80 gg. XX veka N. 1997.

2. Allaniyazov B. Allayar bas boldı qaraqalpaqqa. N.1996.

3. Babashev Sh. Qaraqalpaqstanda siyasiy repressiyalar. N. 2003.

4. Bor`ba trudyashixsya Karakalpakii protiv sotsial`nogo i kolonial`nogo gneta. T.1990.

5. Qıdırniyazov M.Sh. Altın Orda da`wirindegi Tu`slik Aral boyı ma`deniyatı.N. 1993

6. Mambetov K. Qaraqalpaqlar tariyxı. N.1993

7. Mambetullaev M., Yusupov O. Qaraqalpaqstan tariyxı 1,2,3. kitap N.2003-2005

8. İstoriya Karakalpakskoy ASSR. T.1986

9. Toreev A. Karakalpakstanda 1916-jılg`ı xalıq ko`terilisi.N.1986.

10. U`bbiniyazov J. Qaraqalpaqstan XX a`sirdin` basında N.1990

11. Shamambetov B. Qaraqalpaqstannın` awıl xojalıg`ı.N. 1994.

12. Yusupov O. Rossiya ha`m Qubla Aral boyı xalıqları. N. 1993.

Temag`a baylanıslı tapsırmalar

I. Qaraqalpaqstan XX a`sirdin 20-30 jillarda. «+», «», «qiziqli» usil ja’rdemide analizlen’.

+ 

qiziq

«Plus, minus, qiziq» usili texnikasi

«Plus, minus, qiziq» usili pikirlewshini da’slep ha’mme detallardi u’yrenip, bolg’annan keyin g’ana juwmaq shig’ariwg’a u’yretedi.Bul metod itibardi bag’darlawg’a ha’m oylaw qa’biletin ken’eytiriwge xizmet etedi. «Plus, minus, qiziq» usili arqali mashqalanin’ sheshimin tabiwda da’slep jag’daydin’ barliq jaqsi ta’repleri u’yreniledi, keyin bolsa barliq jaman ta’repleri bahalanadi ha’m aqiri onin’ qiziq ta’replerine itibar beriledi. Jag’daydi usilay toliq u’yrengennen keyin ga’na juwmaq shig’ariw ha’m qarar qabil etiw mu’mkin.

«Plus, minus, qiziq» usili bir waqitta ha’m u’yreniw, ha’m bahalaw usili esaplanadi. Bul usildin’ a’hmiyeti mashqalani an’sat ha’m ilaji barinsha toliq u’yrenedi. «Plus, minus, qiziq» usili mashqalanin’ jaqsi ha’m jaman ta’replerin ajiratip, tiykarg’i bag’darlardi aniqlawg’a ko’meklesedi.

II. Bul kestede Qaraqalpaqstan 1946-1990 jillari tariyxının` unamlı ham unamsız ta`replerin bayan etiw lazim?

Unamlı	Unamsız

Mag`liwmatlardi analiz qiliw, ten`ew, salistiriw usil ha`m qurallari