Sevgili Milena

FRANZ KAFKA
"SEVGİLİ MİLENA" MEKTUPLAR
Kitap Üzerine
Franz Kafka'nın anadili Almancaydı, Almanca yazardı yazılarını. Milena, 
Kafka'nın değerini daha o zaman anlamış, bunları Çekçeye çevirmeye 
başlamıştı. Tanışmaları bu yüzden oldu. 1920 yılında, Kafka ciğerlerinden 
hastalanmış, Meran'da dinleniyordu. Milena Viyana'daydı. Birbirlerini 
görmeden mektuplaşmaya başladılar; dostça başlayan mektuplaşmalar kısa bir 
süre sonra tutkulu bir sevgiye döndü. Aslında bu sevgi yalnız mektuplarda 
kaldı. (Kierkegard ya da Werther'in sevgisi gibi.) Üç yıl sürdü 
mektuplaşmalar; iki ya da üç kez buluşabildiler. Kafka bir sürü iç çatışmalar, 
bunalmalar içindeydi. Her buluşmadan sonra büyük bir günah işlemiş sanır, 
suçlu görürdü kendini; tiksinir, üzülür gene de özlerdi.
Milena o sıralarda evliydi; Kafka da nişanlıydı. (Kafka bir kızla iki kez 
olmak üzere üç kez nişanlanmıştır.) Ama çok sonraları bambaşka bir kızla, 
Dora Dymant adında bir Yahudi kızıyla evlendi. Kafka'nın son günleri Milena 
gibi yalnız geçmedi; çok hastaydı, ama gözünün içine bakan karısı Dora vardı 
yanında, bir de arkadaşı Dr. Klopstock. Acıları dayanılmaz duruma gelince, 

---

doktorun kendisine verdiği sözü anımsatarak şu sözleri söylemişti Kafka; 
"Çektirme, öldür beni, öldürmezsen katil sayılırsın."
Milena soylu bir Çek ana babadan geliyordu. Yurdu için dövüşen 
büyükbabasını Almanlar kurşuna dizmişti. Kocasıyla mutlu değildi. 
Milena'nın yakın bir arkadaşı olan ve bu mektupları yayınlayan Willy Hass 
şöyle anlatıyordu Milena'yı:
"Stendhal'ın eski İtalyan kroniklerinden alıp romanlarına aktardığı tiplere 
benzerdi Milena. Tutkuluydu, gözü-pek, akıllı ve kararlarında çok 
soğukkanlıydı. Arkadaş olarak bulunmaz bir kadındı: yardımı seven, kendini 
yüzde yüz vermesini bilen, ama öylesine de almasını isteyen bir kadın! 
Tutkuları için her şeyi göze alır, düşüncesiz davranırdı. Yarını yoğunu 
cömertçe harcamış bir insandı: Yaşamını, parasını, duygularını.»"
Bu mektupları Milena 1939 yılında W. Hass'a vermiştir. Hass'm dediğine 
göre, tarihsiz mektupların bir düzene konulması çok zor olmuş. Ne yazık ki, 
Hass mektuplarda okunabilecek şekilde karalanmış satırları almamış kitaba, 
yaşayan kişiler üstüne yazılan bölümleri de çıkartmıştır. Arada bir iki 
mektubun eksik olduğunu da bir yere bağlanmayan, havada kalan 
tümcelerden anlıyoruz; bu eksik mektupları Milena vermemiş olacak. Ne 
yazık ki, Milena'nın Kafka'ya yazdığı mektuplar yok elimizde, ne olduğu 
bilinmiyor bu mektupların. Milena sonradan kocasından ayrılmıştı, "Hitler 
yıllarında" Yahudi dostu diye onu toplama kampına aldılar. 17 Mayıs 1944'te - 
özgürlüğe kavuşamadan - öldü.
Adalet CİMCOZ

---