Sh ax siy k o m pyuter (pc pe r so n a L c o m p u t e r )
Download 422.67 Kb. Pdf ko'rish
|
manitor
|
SH AX SIY K O M PYUTER (PC - PE R SO N A L C O M P U T E R ) Shaxsiy kom pyuter o d atd a quyidagi tarkibiy qism lardan iborat b o ‘ladi:
m a ’lu m o tla rn i ta s v irla s h ( k o ‘rish ) u c h u n x izm a t q ila d i. M onitorlar rangli va rangsiz b o 4ladi. K om pyuter tarqatadigan n u r u m u m an a y tg a n d a z a ra rli, sh u n in g u chun ham b a ’zi k o m p y u te rla rd a past rad ia tsiy a (Low rad ia tio n ) s o ‘zlarini u c h ra tis h m u m kin. L ekin b u g u n g i k u n d a u la rn in g in son o rgan izm ig a t a ’siri to b o ra k am ay ib b o ra d ig a n ru su m lari yaratilm oqda. M onitornin g asosiy x arak teristik alard an biri uning tasvirlash qobiliyatidir. Tasvirlash qobiliyati ekranning gorizontali va vertikalidagi nuqtalar soni bilan beriladi. M asalan, 14 dyumli m onitorda tasvirlash qobiliyati 800x600, 15 dyumli m onitorda 1024x768, 17 dyumli m o nitorda 1280x1024 va 21 dyumli m onitorda esa 1600x1200. Bundan tashqari, monitorning yana bir x arakteristik asi tasv irlarni hosil qiluvchi piksellar (nuqtalar) o ‘lchovining katta-kichikligidir. Tasvirlash qobiliyati 800x600 ga teng b o ‘lgan m o n ito rla rd a piksel 0,31m m ga, 1024x768 ga teng b o 4lgan m onitorlarda esa piksel 0,28 yoki 0,25 ta teng b o ‘lishi kerak. M onitorning tez ishlashi uning adapteriga bog‘liq b o ‘ladi. M atn rejimida m onitorlar nisbatan tez ishlasa- da, grafik rejimida u sekinroq ishlaydi.1 - Sistema bloki (System Unit) - Sistema bloki odatda yassi va m inora k o ‘rinishida b o ‘ladi. Yassi tarzidagi sistema bloklari k o ‘pincha m onitorga asos sifatida xizmat qiladi. Kom pyuterning asosiy qismlari sistema blokida joylashgan b o ‘lib, ular: tezkor xo tira (R A M - R and o m Access M em ory - ixtiyoriy kirish m umkin b o ig a n ) m ikroprotsessor, qurilm alar nazoratchilari, (ya’ni kontrolerlar, adapterlar, elektr m anbai bilan ta ’minlash bloki), yum shoq disk qurilmasi (F D D - Floppy disk driver), 1 In fo rm a tik a , In fo rm a tsio n texnolo g iy alar. M .M . A ripov, J .O ‘. Muhammadiyev. Toshkent D avlat Yuridik Instituti. 2004. 13-bet. 4
qattiq disk qurilmasi (H D D - H ard disk driver), faqat o ‘qish uchun m o ijallan gan lazer disk qurilmasi (CD ROM - Com pact Disk R ead Only M em ory), o ‘ch irib/yoqish tugm asi, Reset (q a y td a n y o q ish ) tu g m a s i, s h in a la r, m o d em va b o s h q a qurilmalar. Sistema blokiga uning parallel (LPT) va ketm a-ket (C O M ) p o rtla ri o rq ali k o ‘p lab tash q i q u rilm a la rn i u lash m um kin.2
boshqarish va menyularni tanlash uchun klavishlar to ‘plami. - Sichqoncha (Mouse) - k u rso rn i b oshqarish, m enyu va boshqa birliklarni tanlash, dasturlarni boshlash, rasm lar chizish va hokazolar uchun q o ‘llaniladi. Monitor
■ m Karnay X Sichqon
2 In fo rm a tik a , In fo rm a tsio n texnolo g iy alar. M .M . A ripov, J .O ‘. M uhammadiyev. Toshkent D avlat Y uridik Instituti. 2004. 11-bet. 5 Sistema bloki XO TIR A Xotira - kom pyuterda program m alar va berilganlarni, amal natijalarini saqlaydigan qurilma. X otiraning turlari k o ‘p: tezkor, doim iy, kesh, tash q i, video va b o sh q a la r. B archa tu rd a g i xotiralar uchun muhim tushuncha uning hajmidir. 1 bit = eng kichik xotira birligi. 1 bayt = 8 bit, 0 dan 255 gacha b o ‘lgan raqam lardan birini yoki bitta istalgan harfni saqlash imkoni. 1 K ilobayt (Kb) = 1024 bite, o ‘rtacha 150 ta so‘z yoki 32x32 pikselga teng b o ig a n rasmni saqlash imkoni. 1 M egabayt (Mb) = 1024 kb, o ‘rtacha 300 sahifadan iborat m atnni yoki bitta foto rasmni saqlash imkoni. 1 Gigabayt (Gb) = 1024 mb, o ‘rtacha bitta to iiq video filmni saqlash imkoni.
y a ’ni ix tiy o riy k iris h m u m k in b o ‘lg an x o tir a d e y ila d i. Kom pyuterning muhim qismi b o ‘lib, protsessor undan amallarni bajarish uchun programma, berilganlarni oladi va amalni bajarib, natijan i yana u n d a saqlaydi. K o m p y u ter o ‘chirilsa, tezkor xo tirada saqlanayotgan program m alar va berilganlar yo‘q b o ‘lib ketadi.
joylashtirilgan doimiy xotira (BIOS - Basic Input-O utput System - k iritish ch q a rish n in g asosiy sistem asi) m avjud. B unday xotiradan faqat o ‘qish mumkin. Shuning uchun ham u ROM (Read Only Memory) deb ataladi.
is h la tila d i. U te z k o r x o tira va m ik ro p ro ts e s s o r o ra s id a joylashgan b o ‘lib, uning yordam ida am allar bajarish tezkor xotira orqali bajariladigan am allardan ancha tez bajariladi. Shuning uchun kom pyuter xotiraning k o ‘proq ishlatiladigan qismi nusxasini kesh xotirada saqlab turadi. M ikroprotsessorning xotiraga m urojaatida, avvalo, kerakli program m a va berilganlar kesh xotirada qidiriladi. - V ideoxotira - v id e o x o tira m o n in o r e k ra n ig a vid eo m a’lumotlarni (videotasvirlarni) saqlab turish uchun ishlatiladi. 6
Shuni aytish lozimki, videotasvirlar (ayniqsa rangli) kom pyuter xotirasida k o ‘p joy egallaydi. Shuning uchun video xotira hajmi qancha katta b o ‘lsa, shuncha yaxshi, albatta.
- bu uning tezligi va ichki xotirasi hajm iga b o g ‘liqdir. M a ’lum otlar ishlanayotgan vaqtida ular qayergadir saqlanib borishi kerak. Bu vazifani m ikroprotsessor y a’ni chip orqali amalga oshiriladi. Agar m a’lum otlar chipga saqlansa unga kirish va undan foydalanish imkoni tezlashadi va qulaylashadi. M ikroprotsessorning quvvati Gerts (Hz) bilan o ic h a n a d i. 1Hz davriy ja ra y o n ch asto tasi b o ‘lib, b unda 1 sekundda protsessning 1 sikli am alga oshadi. G erts k arrali birlik larda ham ifodalanadi - kilogerts (1 K G ts = 103G ts), megagerts (lM G ts = 106Gts) va h.k.
K o m p y u te rn in g p ro g ra m m a t a ’m in o ti ik k ita g u ru h g a b o ‘linadi: operatsion sistema va amaliy program m alar.
qurilm alar (Hardware)ni eng quyi pog‘onada boshqaradi. Bu kom pyuterga m a’lum otlarni qanday saqlashni, diskka qanday yozishni va diskdan qanday o ‘qishni, ekranda m a ’lum otlarni q a n d a y aks e ttir is h lik n i, s ic h q o n c h a va k la v ia tu r a d a n m a ’lu m o tla r n i q a n d a y o lish lik va h .k . la rn i b u y u ra d i. Shuningdek, operatsion sistema foydalanuvchi va kom pyuter o ra s id a b e v o s ita m u lo q o t o ‘r n a tis h n i, k o m p y u te rn i b o s h q a ris h n i, fo y d a la n u v c h i u c h u n q u la y lik y a ra tis h n i, kom pyuter resurslaridan oqilona foydalanish va hokazolarni ta ’minlovchi program m alardir.
sistemadir. M icrosoft kompaniyasi tom onidan ishlab chiqilgan. Bugungi kundagi 90% shaxsiy kom pyuterlar shu sistema asosida
ishlaydi desak m ubolag‘a b o 4lmaydi. Ushbu kitob ham Windows XP operatsion sistemasiga yo‘naltirilgan. - Linux - W in d o w sd a n k o ‘ra y a n a d a s a m a ra li va ishonchliroqdir. K o ‘pchilik Internet bilan ishlaydiganlarning asosiy tanlovidir. Lekin Linux operatsion sistemasiga tushadigan amaliy program m alar bugungi kunda kamdir. - Mac OS - Apple ning operatsion sistemasidir. Bu ham W indow sdan yanad a sam arali va ishonchliroqdir, lekin bu sistema faqatgina Apple com pyuterlarida ishlay oladi. ESLATMA! ' Inglizcha PC qisqartmasi ya’ni shaxsiy kompyuter atamasi bugungi k u nd a k o rx o n ala r, m u assasalar, oliy o ‘quv yurtlarida, shuningdek, shaxsiy foydalanishdagi asosan Windows operatsion sistemasi bilan ta ’m inlangan IBM rusumiga mos oddiy kompyuterga ham, noutbukka ham qo‘llanilib kelinmoqda. AM ALIY PR O G R A M M A L A R Amaliy programmalar - predm et sohadan olingan alohida m asalalar va ularning t o ‘plam ini yechish uchun q aratilg an b o ‘lib, amaliy m asalalarni yechish uchun m o‘ljallangan. Bunday program m alar majmui amaliy programmalar paketi deb ataladi. - Matn bilan ishlovchi programmalar - m atn d a n ib o ra t fayllarni tashkil etish ta tahrir etish uchun q o ‘llaniladi. Oddiy arizalardan, aloqa xatlaridan to rtib k itoblargacha shu kabi dasturlarda ishlanadi. Eng keng tarqalgan m atn bilan ishlovchi dastur bu - M icrosoft W ord.
Excel raq a m la r va u lar ish tiro k id ag i h iso b -k ito b lar uchun q o ‘llaniladi. Bu kabi program m alar asosan biznessda hisob- kitob, hisobot qilish uchun q o ‘llaniladi. - M a ’lumotlarni boshqarish tizim i-masalan, Microsoft Access m a ’lu m o tla rn i yig‘ish va saq lash h am d a k erak b o ‘lg an da ulardan foydalish imkonini beradi. M asalan, ishchilar/mijozlar/ talabalar ro ‘yxatini yuritish uchun. - Taqdimot programmalari - M icrosoft PowerPoint kabi. - Grafik bilan ishlash programmalari - A dobe Illustrator dasturini misol qilib keltirish m umkin. Rasm lar va grafiklar bilan ishlash uchun. - Y o 6llovchi - In te rn et E xplorer, O u tlo o k Express kabi “Dunyo to ‘ri” (www)ga kiruvchi program m alar. ESLATMA!
Amaliy dasturlar m a’lum bir operatsion sistemalarda ishlash uchun ishlab chiqiladi. Bu dasturlar operatsion sistemaning biroz eski versiyasiga ham tushishi mumkin. Masalan, Offise XP dasturlar paketi Windows 98 operatsion sistemasida ham ishlashi mumkin. Lekin ular tamoman boshqa operatsion sistemada ishlay olmaydilar, masalan Apple da. Ular biroz eski o p eration sistemadir.
W indows - Foydalanuvchining G rafik Interfeysi. M axsus tayyorgarlikka ega b o ‘lmagan kom pyuterdan foydalanuvchilar uchun m o4ljallangan operatsion tizimdir. Bu sichqoncha bilan ish stoli ustidagi y o rliq larn i belgilash o rq ali k o m p y u tern i boshqarishni bildiradi. Y a ’ni, kom pyuterda ishlashingiz uchun maxsus buyruqlar yozishingizga hojat yo ‘qdir. Windows dizainidagi muhim holatlardan biri shundaki, siz ekrandan odatdagi ish stolingiz kabi foydalanishingiz mumkin. Y a’ni hujjatlar, asboblar, yozuv qog‘ozlari va shu kabilar ish stolingizda joylashganidek kom pyuter ekranida ham ishlash uchun kerak b o ‘lgan m a’lum otlar joylashtiriladi. 9
Ish stoli - siz fonini, rangini, papkalaming joylashish tartibini Yorliq - dasturlarga, fayllarga, papkalarga tezlkor kirish. Menyu paneli - dastuming buyruqlariga kirish imkonini. Clock - bu yerdan soat va sanani to^rilashingiz mumkin. Dastur oynalari - o ‘zingizga mos tarzda o ‘lchami va joylashish tarzini o ‘zgartirishingiz mumkin. Start - bu yerdan istagan dasturingiz, faylingizga kirish imkoniga egasiz Quick launch toolbar - kerakli dasturlarga tezkor kirish usuli. Taskbar - dastur ishlayotganda bu yerda dastur belgisi mavjud bo‘ladi. Shu orqali siz dastumi aktiv holatga keltirishingiz mumkin. SIC H Q O N C H A BILAN ISH LA SH Sichqonchani boshqarishni o ‘rgan- m aguningizcha siz W indow sda qulay ishlay olmaysiz. K ursor joylashtirish, m e n y u la rn i ta n la s h , o b y e k tla rn i siljitish, ularning hajmini o ‘zgartirish va bo sh qalar uchun asosan sichqon- chadan foydalaniladi. H o zird a sichq o nchalarn in g asosan ikki xil turi m avjud. B irininig o stida sh arch asi b o ‘ladi. S ichqonchani h a ra k a t- lan tirg anin g izda sh archa h a ra k a tla n ib ichkaridagi sensorli sharchalarni aylantiradi, bu esa kursorga h arakatni uzatadi. Bunday sichqonchalarning q attiq yuzada h a ra k a tla n a olishi biroz m ushkul. Shuning uchun sizga maxsus mouse pad deb
ataladigan yostiqcha zarur b o ‘ladi. Sichqonchaning yana bir 10
turi bu infrared nuri bilan ishlaydigan sichqonchalardir. U lar ostdagi harakat m aydonini infrared qizil nuri orqali aniqlaydi va shunga k o ‘ra k urso rn i bosh q arad i. Shuning uchun ham bunday sichqonchalar bilan rasm li yuzada ishlashlik oddiy yuzada ishlashdan k o cra qulayroqdir.
- kursorni harakatlantirib obyektlarni k o ‘rsatish. Chap tugmani bosib, kerakli faylni yoki menyudagi buyruqni tanlash.
0 ‘ng tugmani bosib, b uyruqlar m enyusini ochish. U shbu buyruqlar menyusi ostidagi faylga tatbiq qilina oladi. Ikki marta bosib, dasturni ishga tushirish. Sudramoq - chap tugmani bosgan holda istagan tarafingizga sudrab, kerakli obyekt hajm ini kattalash, kichiklashtirish va h.k.
chap tugmasini bosib turgan holda joyini o ‘zgartirib, kerakli joyga yetganda esa chap tugmasini q o ‘yib yuborib o ‘sha yerga joylashtirish. K LA V IA TU R A W indow s X P da k o ‘p a m a lla r sic h q o n c h a y o rd a m id a osongina b ajarilad i, lekin m a ’lu m o tla r k iritish esa asosan klaviatura orqali am alga oshiriladi. Shuningdek, klaviatu ra sichqonchaning vazifalarini ham bajarishi mumkin. M asalan:
B a ’zi a m a lla r fu n k siy a k lav ish la ri o rq ali ham am alga oshirilishi mumkin. M asalan, FI tugmasi orqali “Y ordam ” tizimi ishga tushirilishi mumkin. Boshqaruv to^plami Y o ‘nalish millari sichqoncha o ‘rniga kursorni kerakli joyga h a r a k a tla n tir a o la d i. B u la rd a n ta s h q a r i y a n a b o s h q a 11
Escape Tab Caps Lock Fl-Help/Yordam Backspace Enter Insert Delete Num Lock 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 0 0 0 0 0 [ F l f i n n n n n n n n n r i F - 0 0 0 0 0 O 0 0 0 0 0 0 E |cw~][aiiiirir AltCr
Ctrt □00
□ 0 O 0
0 0 0 C □ 0 0 f
ooo: □ □ □ [
a n : Ctrl Alt Arrows Enter Shift Raqamlar bloki Start tu g m alarn in g vazifalari va qisqa y o ‘l klav ishlari h aq idag i m a’lum otni 1-Ilovadan olishingiz mumkin.
uchun q o ila n ila d i. |Tab) - ekrandagi obyektlar o ‘rtasida harakatlaning. [Caps Lock) - bir nechta k atta harflardan foydalanish uchun q o ‘llang. [Shift] - k atta harflardan va turli xil belgilardan foydalanish uhun q o ‘llang. [Ctrl] yoki [Contrai] - bohsqa klavishlar bilan birga q o ‘llanilib turli xil buyurqlar berish uchun foydalaniladi. va e k ra n d a g i tu g m a la ri ayni v azifan i bajaradi.
obyektlarni o ‘chirish uchun q o ‘llaniladi. 12
M E N Y U L A R Menyu - bu biror operatsiyani bajarish imkonini beruvchi buyruqlar m ajmuidir. M a ’lum bir menyuga kirish uchun uni sichqoncha bilan bosishlik yoki Alt va tagiga chizilgan, odatda bosh h arfn i b irg a lik d a bosish kerak . M en yudan b iro r bir buyruqni tanlash uchun esa uni sichqoncha bilan bosishlik yoki tag ig a ch izilg an h a rfn i b o sish lik k e ra k . M e n y u d ag i bazi b u y ru q la r “ p e re k ly u c h a te l” k a b id ir. U la rn i b o s is h lik u bajaradigan funksiyani yo aktiv yo passiv holatga keltiradi. K o ‘pincha ularni oldida V kabi belgi mavjud b o ‘ladi. ► belgisi esa yana boshqa bir menyu davom etishini bildiradi. Agar siz ... n u q tali bu yruq n i tan lasan giz un d a qarsh ingizda sizdan yanada k o ‘proq m a’lumot olishlik uchun dialog qutisi ochiladi. M enyular ekranda joylashishiga k o ‘ra vertikal va gorizontal menyularga b o ‘linadi. D astur oynalarining menyusi gorizontal bolib, u Sarlavha satrining tagida joylashgandir. V e rtik a l m enyu - y u q o rid a n p a stg a q a ra b och ilu v ch i menyudir. W indowsda vertikal menyuning boshqa k o ‘rinishi, suzib chiquvchi deb nom langan va pastd an yuqoriga qarab ochiluvchi k o ‘rmishi ham ishlatilgan. Tizimning asosiy Start (Пуск) menyusi ana shunday menyudir.
13
Kerakli panel nomini bosib uni oching. Themes Desktop Screw Save* Appearance Seings A (heme ts a background pbs a set of sounds, com, and other elements to help you per sonatee your computer with one cbck Theme
Sample 4 * 14
Dialog qutilari ___ _
U lar odatda quyidagilarni o ‘z ichiga oladi: OK
j Buyruqni bajarishni amalga oshirish uchun q o ‘llaniladi; ~rrrr~“ | Tanlangan holatlarni tatbiq etish uchun ---- --- q o ‘llaniladi; Cancel
Bekor qilish;
Yordam ; Tabs and panels (yorliqlar (ilmoqli quti) va panellar) Ba’zi dialog qutilari bir qancha imkoniyatlarni taklif qiluvchi panellardan iborat b o ‘ladi. Bular yuqori qism da joylashgan yorliqlar (tabs) bilan belgilanadi. Y orliq tanlash bilan uning panelini aktiv holga keltiriladi. O datda har qanday panelda ham [ QK
| tugmasini bosishlik, butunlay dialog qutisidan chiqib ketishlikni ta ’minlaydi. M a ’lum bir paneldagi ishlarni tugatib, boshqa panellarga ham o ‘tishni istasangiz j Appfy
tugmasidan foydalaning. Check boxes: nazorat qutilari Bunda sizga bir qancha tanlov imkoniyati berilib, ulardan istaganingizcha tanlash imkominingiz mavjud b o ‘ladi. Q u tic h a n in g k u lra n g r a n g d a b o 6lish lig i, q u tic h a d a n foydalanish im koni o ‘sha h o la t uchun m avjud em asligini bildiradi. Bu yerda ikkita variant tanlang Si**
EDfibom □ iw o-sided 15
Radio buttons: Radio tugmalar Bular “yoki” tarzida v arian tlar tak lif qiladi. Y a ’ni tak lif qilingan im koniyatlarda bittasinigina tanlashimiz mumkin. Coloring
Ofheckmboard ------* OQneCoi» Faqatgina bitta variant tanlana oladi.
Agar menyuning chekkasida quyiga qaragan mil b o ‘lsa, uni bosib bir qancha im koniyatlar ro ‘yxatini oching. R o ‘yxatdan istalgan birini tanlashingiz mumkin. Bu yemi bosing. Shape
Cube M ICube T etf^hedion Pyramids Cyfcnde* -SfiffiS ___ Ro‘yxatdan tegishli birini tanlang.
K o ‘rsatkichni harakatlantirish orqali kerakli m iqdor/darajani tayinlab olishingiz mumkin.
Smafter
? Larger
Slaydemi sudrang. 16
Context menus: Kontext menyular K o n te k s t m enyu - suzib ch iq u v c h i m e n y u la rn in g bir k o ‘rinihsi b o ‘lib oynaning ixtiyoriy joyida sichqonning o ‘ng tugmasini bosish yordam ida ochiladi. Bu menyu bandlari qaysi element ajratilgani, qanday operatsiya bajarilayotgani va shu kabi holatlarga bog‘liq holda o ‘zgaradi. Misol uchun agar Word m a tn la r n i ta h r ir la s h d a s tu r id a b iro r s o ‘zni a jr a tib , sichqonchaning o ‘ng tugmasiga bosilsa, nusxa olish, k o ‘chirish, qirqish o p eratsiy alarin i yoki o ‘sha s o ‘zni fo rm a tlash tirish operatsiyalarini (shriftni, abzasni form atlashtirish buyruqlarini) tanlash m umkin b o ‘lgan menyu paydo b o ‘ladi. Excel da ham shunga o ‘xshash. U nda filtrlash, saralash kabi operatsiyallar ham p a y d o b o ‘ladi. S h u n d ay q ilib sic h q o n c h a n in g o ‘ng tugm asini bosgach, siz o ‘sha o nda ajratilgan elem ent bilan b o iad ig a n ehtimoli k o ‘proq operatsiyalar nomlarini o ‘z ichiga olgan m enyuga krishingiz m um kin. O d atd a, W indow sning a n ’a n av iy tizim li m en y u sid a n fo y d a la n ish g a q a ra g a n d a , kontekst menyu yordami bilan buyruqlarni bajarish qulayroqdir. Quyida ikki xil nam una berilgan: Open
Ed* New
Сохранить как... Medialnfo
Сканировать программой ESET N0032 Antivirus Расширенные функции ►
Отправить через MaS.Ru Агент... ► Орел With ► ^Добавить в архив... Щ Добавить в архив "Draft Invitation let ter. г ar" S Добавить в архив и отправить no e-mail... ШДобавить в архив "Draft Invitation letter.rar“ и отправить по e-mail ‘Я. Unlocker Send То
Cut
Сору Create Shortcut Delete Rename
Properties U shbu kontekst menyu orqali fayllarni ochish, yangi fayl tashkil qilish, qidirish, nusxa k o ‘chirish va h.k.ni bajarish m um kin. 17
Ushbu menyu orqali sana/soatni o ‘zgartirish bilan birga, ekrandagi obyektlarning joylashish tartibi ham 0‘zgartirilishi m um kin. Properties: Xususiyatlar Aksariyat m enyularning Properties (Свойства - Xususiyat) bandi b o ‘ladi. D ialog qutisining m azm uni ham objektning tab iatidan kelib chiqadi. Shortcut (Ярлык - Y orliq) uchun, m asalan quyida k o ‘rsatilgan A crobat Reader da Shortcut paneli m avjud b o ‘lib, u program m a bilan m avjud aloqani tartibga soladi. G eneral (О бш ий - U m um iy) paneli deyarli barcha panellarda mavjud b o ‘lib, u tegishli faylga ta ’rif beradi. Ba‘zi xususiyatlar faqat ma‘lumot uchun. Ba‘zilari esa o ‘zgartirilishi mumkin. Acfob.it, kfNirtpr S.0 Pfftpv Genet«! Shortctf Con?>afab%; T «get AupiMhon
T arget beaten T «çet
Ш ЕШ ЯЯИ Start ct 'CVPHvrnFiMNAdobeSAcMbetSfARMd»'' Shortcut key None R u r
Normal wrxtow Zommeri [ Chenge tcgn~~] f~Advar>oed j OK
j ( c*** Toofcars ► Adjust Date/Time Customize Notifications... Cascade Windows Tie Windows Horizontally Tie Windows VerticaSy Show the Desktop Task Manager ✓ Lock the Taskbar Properties 18
Start menyusi C hapdan pastdagi j t / f f i t r * j tugmani bosishlik bilan Start menyusi ochiladi. Start menyusida asosan:
- My Documents (Mening Hujjatlarim); - My Recent Documents (Mening yaqindagi hujjatlarim); - Control Panel (Boshqaruv paneli); - Help and Support (Yordam va M adad); - Search (Qidiruv); - Log o ff... (Chiqish); - Turn O ff Com puter (K om pyuterni o ‘chirish). Bulardan tashqari, Start menyusida eng k o ‘p q o ‘llanadigan dasturlaringiz ham saqlanib qoladi. M a’lum bir vaqtdan so‘ng ular avtom atik tarzda boshqalariga o ‘zgarib turadi. N echta ana shunday dasturni menyuga kiritib borishlikni o ‘zingiz belgilab q o ‘yishingiz mumkin. [■ .......^
:
♦ Administrator £| S(»der
My Documents Medka Player Classic
^ Fax* Reader J y My Picture* J j My Musk Total Commender V ^ J My Convputer ► «nvsweeper My Network Places f j * Control Psme! > Set Program Access »id W Defaults f Ä Connect £o ►
yelp and Support Search
All Programs ^ O S
mh ...
&
f<3^ VnC#C ofnpo^\' U start 19
M ening Start menyuyim bilan sizniki farqlanishi mumkin. Chunki Start menyusini har kim o ‘z xohishiga k o ‘ra sozlashi m um kin. ESLATMA!
Windowsning barcha dasturlarida yaratilgan har qanday faylga nisbatan “document” (hujjat) atamasi qoilaniladi. Bunga Word hujjatidan tortib oddiy rasmlar va video fayllarga ham hujjat deyiladi. Running a program: Dasturni ishlatish K o m p y u te rin g iz d a g i b a rc h a d a s tu r la r , sh u n in g d e k , keyinchalik o ‘rnatilgan dasturlar ham All Programms (Barcha dasturlar) dan joy oladi. U lardan istaganingizni tanlab, o ‘sha dasturni ishga tushirishingiz mumkin. D a stu r shu n ingd ek o ‘sha d a stu r to m o n id an y aratilg an hujjatni tanlash bilan ham ishga tushirilishi mumkin. .Yaqinda q o ‘llangan h u jjatlarn in g r o ‘yxati esa My recent documents (Mening yaqindagi hujjatlarim ) papkasida saqlanadi. 3
bosing. 2. Sichqonchani A ll Programms ustiga keltiring. 20
Muhim qadamlar Pactiirni ishlatish 1. P f c / Ä j ni bosing; 2. All Programms (Barcha dasturlar) ga kiring; 3. Q ism m en y u g a o ‘tish u c h u n is h la m o q c h i b o 'lg a n dasturingizni tanlang; 4. Qism menyudan dastur nomini tanlang; Hnjjatlardan 5. Î E à ir ' ni bosing; 6. My recent documents (Mening yaqindagi hujjatlarim ) ga kiring; 7. Ishlamoqchi b o ‘lgan faylingiz nomini bosing. ESLATMA! Dasturlar shuningdek ish stolidagi, masalalar panelidagi yorliqlar yoki ish stoli aktiv holatida sichqonchaning o ‘ng tugmasini bosib, konteks menyu orqali ham ishga tushirilishi mumkin.
W indow s X P bir qan ch a fo y d alan u v ch ilar foydalanishi mumkin b o ‘lgan tizimdir. Bundan tarm oqda foydalanish bilan birga, bir kompyuterni bir necha kishi xavfsiz tarzda foydalanishi ham m um kin. F o y d a lan u v c h ila r W indow s sistem asi ishga tu sh g a n d a “ log o n ” o r q a li o ‘z la rig a te g ish li b o ‘lg an foydalanuvchini tanlashlari kerak. 0 ‘zingizga tegishli b o ‘lgan ishni tugatganingizdan so‘ng, yoki kom pyuterni o ‘chiring, yoki 0 ‘zingiz ishlab tu rg a n fo y d alan u v ch i tizim idan, h u jja t va dasturlaringizni himoya qilish uchun chiqib keting. Ishni ma Mum muddatga to‘xtatib turish. Download 422.67 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|