musiqali dramatik asar, nutqning ma'lum bir qismi
yoki deyarli hammasi kuylanadi.
Xalq cholg'u asboblari orkestri
— xalq cholg'u asboblaridan
tuzilgan katta jamoa.
99
M usiqa savodi
Tovush cho'zimlarini uzaytiradigan belgilar
Tovushlaming baland-pastligi tushunchasini egallash ustida
olib borilgan ish jarayonida ulaming cho'zimi ham o'zgarishi,
tovushlar faqat muayyan balandlikkagina emas, balki muayyan
cho'zimga ega ekanligi, qisqa va uzun tovushlaming borligiga
o'quvchilar diqqatini jalb etamiz. Nota yoniga nuqta qo'yilsa,
uning miqdori yarim barobar uzayadi. Masalan, yarim nota li, 2i ga
sanalsa, uning yoniga nuqta qoyilsa, uning cho'zimi barobar
cho‘ziladi va li, 2i, 3i ga sanaladi. Uzun tovush cho'zib kuylash
kerak. Nuqtali notalar esa undan ham ko'proq cho'zib kuylanadi.
O'qituvchi ko‘rsatilgan notalaming cho'zimiga qarab, oldin o'zi
kuylab ko'rsatib berishi kerak, so'ngra o'quvchilar bilan birgalikda
sanoqni to'g'ri sanab, kuylab mustahkamlashi lozim.
Tovush cho'zilishini uzaytiradigan belgilarga fermata ham
kiradi. Tovush cho'zilishining vaqt bilan cheklanmagan uzayishini
ko'rsatuvchi belgiga fermata deyiladi. Fermata nota ustiga va
ostiga qo'yiiadi. Tovushlar cho'zilishini uzaytiradigan belgilarga
liga ham kiradi. Yonma-yon turgan bir xil balandlikdagi nota
cho'zimlarini birlashtiruvchi yoysimon chiziq liga deyiladi.
Sho'xroq
Х о л и -shim, tang-la qu-shim, bog’-lor■- nikcar- gun ku-vu-^him.
Sub-za-i
Kovushim laboratoriya mashg'uloti 5-sinfda bir soatlik
Do'stlaringiz bilan baham: |
