Sharipova g., Xodjayeva z

oldingi bilimlarga tayanib, notaga qarab kuylash, intervallar, 
oMchovlar, dinamik belgilar, parallel major va minor ladlari kabi 
mavzularda alohida to'xtab o ‘tib, musiqali misollar keltirishimiz 
mumkin. 
Musiqali 
misollami 
kuylaydigan 
qo'shiqlardan 
tinglangan musiqiy asarlar asosida va o z‘bek xalq qo'shiqlari 
misolida keltirish maqsadga muvofiqdir. Bundan tashqari ular 
musiqiy asaming shaklini ham bilishlari kerak. Musiqa tinglash 
birmuncha murakkablashadi. Chunki darsning asosiy qismi 
tinglash jarayonida o'tadi. Xalq qo'shiqlari, maqomlar, mumtoz 
xalq musiqasi haqida fikr yurita olish kerak. Musiqani badiiy 
jihatdan mustaqil tinglab, uni mukammal idrok etish, musiqaning 
tuzilishi, yangi qo'shiqlar, musiqa adabiyoti, musiqa savodi bilan 
tanishtirish ishlari nihoyasiga yetadi. Lekin vokalishlarida qo'shiq 
o'rgatish, ovoz sozlash jarayonida ulami ovozlarini ehtiyot qilish, 
metodik to'g'ri y o‘llanma berish kerak. Ba’zi paytlarda, bolalar 
bilan suhbatlashish, ota-onalami taklif etib, doktorga farzandi 
sog' lig'i haqida murojaat qilishni taklif qilish lozim. Chunki 7- 
sinfda bolalarda mutatsiya davri boshlanadi. Mutatsiya davrigacha 
o'g'il va qiz bolalarda ovoz apparatining tuzilishi o'xshash bo lib, 
ular bir-biridan uncha farq qilmaydi. Mutatsiya davrida esa 
ulaming ovozi o'zgarib, o'g'il bolalarda ovoz registri jihatdan bir 
oktava pasayib yo'g'onlashadi. Qiz bolalarda esa registr о z о mida 
qolib, ovoz kuchi, tembning mayinligi deyarli saqlanib qoladi. Shu 
boisdan, o'g'il bolalarda mutatsiya aktiv va sezilarli darajada, qiz 
bolalarda esa osoyishta va tekis o'tadi. Natijada ba'zi о g il bolalar