Sharipova g., Xodjayeva z

bilan tanishib, tuzilish mazmuni, tarixini o ‘rganadilar. Mumtoz 
ashulalar, maqomlar kuylab, o'zbek xalq musiqasini durdona 
asarlaridan zavq oladilar.
Yettinchi sinf yil mavzusi: «Xalq musiqasining mahalliy 
uslublari. maqomlar haqida umumiy tushuncha»
I 
chorak: Qashqadaryo, Surxondaryo, Samarqand, Buxoro 
vohalarining musiqiy uslublari bilan tanishuv.
П chorak: Farg'ona, Toshkent hamda Xorazm vohalarida 
musiqiy uslublari bilan tanishuv.
Ш chorak: «Maqom. Shashmaqom».
IV 
chorak: «Xorazm maqollari. Farg'ona, Toshkent maqom 
yo'llari».
O'rganiladigan asarlar badiiy va goyaviy yaxlit taassurot
qoldirish uchun ulami malum asosda organish maqsadga
muvofiqdir. Bunday mavzular bir yoki bir necha dars asosida
118

---

musiqa qonuniyatlarining ijrochilik turlari va uning ifoda vositasi 
bo'lgan malum mazmun biboglanishi lozim. Masalan, «Lad 
nima?», «Mahalliy musiqa uslublari», «Maqom», «Katta ashula 
janri», «Shashmaqom» shular jumlasidan. O'qituvchi tanlagan 
musiqa asarlarini muayyan tartibga solgan holda oquvchilarni 
mutatsiya davrida ovoziga ziyon yetkazmasligi uchun ulami ovoz 
diapazoni, ishtiyoq, zavq, musiqa va ashusohasidagi tayyorgarligi 
etiborga olinishi lozim.
O'quvchilarga musiqiy tarbiya berishning negizi ashula 
aytishdir.
Ashula aytganda ovozini parvarish qilish va maxsus vokal-xor 
mashqlari, ya’ni uch tovushli, past bosqich yoki yuqori bosqichdagi 
tovushlar orasida kvinta yoki oktava miqyosidagi qismlarida jo'rsiz 
mashqlar, qoshiqlardan parchalar aytib, ovozni sozlab birmaromga 
solish katta ahamiyatga ega. Musiqa tinglaganda va xor bo‘lib