Sharq filologiyasi va falsafa fakulteti turkiy tillar kafedrasi bitiruv malakaviy ishi

1.2. Arxaizmlarning grammatik xususiyatlari

 

Arxaizmlar haqida gap borganda hozirgi turk tilidagi arxaik qo‘shimchalar 

va  boshqa  grammatik  shakllarni  ham  unutmaslik  kerak.  Chunki  tilda  so‘zlar 

eskirgani  kabi  qo‘shimchalar  ham  eskirishi  mumkin.  Masalan,  qadimgi  o‘zbek 

tilida  tushum  kelishigining  –  (i)g,  –  (i)g‘  shakli,  jo‘nalish  kelishigining  –ra/ru 

kabi  shakllari  mavjud  bo‘lgan,  shuningdek,  –  (i)n  qo‘shimchali  vosita  kelishigi 

ham  bo‘lgan:  eligin  tutdi  –  qo‘li  bilan  ushladi.  Yoki  bo`lmasa,  tushum 

kelishigining  unutilib  ketgan  va  hozirda  ba’zi  shevalarda  saqlanib  qolgan 

qo‘shimchasi, 

otga 

egalik  qo‘shimchasidan 

keyin  qo‘shiladigan 

(-n) 

ayiruvchisini olib qaraydigan bo‘lsak, ushbu qo‘shimcha hozirgi turk tilida –i (-