Shaxs kamolotidagi roli
Download 354.84 Kb. Pdf ko'rish
|
uzluksiz talim tizimida kasb-hunar kolejlarining roli
|
INSON FENOMENI Inson aqlni tanibdiki . o‗zining kelib chiqishi , mokiyati va tutgan o‗rnini kamda aql doirasida bajariladigan vazifalarini xar doim diqqat markaziga qo‗yib keladi . qadimda sharqda kam G‗arbda kam Insonga Koinotning buyuk mo‗jizasi, noyob xodisasi sifatida qaralgan , Bundan 2,5 ming yilcha muqaddam YUnonistonda dramaturg Sofoklning saxnaga qo‗yilgan "Antigona " Fojeasida " Mo‗jizalar ichida eng ajoyibi g‗ insondir " degan fikr yangragan ¡sha davr mutafakkiri Empedokl " inson xar doim inson uchun qiziq xodisadir ", desa boshqa yunon donishmandining fikricha "Inson o‗zini o‗zi yaratgan . SHunga
ko‗ra , u barcha narsalarning o‗lchovidir". SHuningdek , insonni barcha mavjudodlarining eng baxtsizi , uning kelajagi yo‗q, deb xisoblovchilar kam bo‗lgan . Insoniyat tarixida kishilar eng ko‗p o‗ylagan va o‗rganishga extiyoj sezgan muammolardan biri insonning tabiati masalasidir. Darxaqiqat. inson va uning tabiati qariyib 2,5 ming yillardan beri maxmsus o‗rganiladi. Tadqiqotlar turli tomonlardan olib borilganiga, ularning xar biri o‗zining taxlili va xulosasiga egaligiga, juda ko‗p nazariyalar ilgari surilganiga qaramay xozirgacha aniq va tushunarli javob yo‗q, ªiyinchilik shundaki, kishilar g‗oyat daraja turlicha va takrorlanmasdir. Ichki dunyosi to‗g‗risida gapirmaganda kam ular nafaqat tashqi ko‗rinishlari. balki xattig‗ xarakatlari bilan kam birg‗ biriga o‗xshamagan va ayni paytda juda murakkabdir. SHarq mutafakkirlaridan biri: " Inson olam ichra olamdirki, bu olam uning oldida tor va bemajoldir", degan ekan. Demak, inson tashki olamda zarra kabi bo‗lsag‗da, uning qalbi, tafakkuri va xayoloti benixoya keng. Bu cheksiz dunyoni o‗ziga bemalol singdiradi. Ayni paytda inson xech qachon birg‗ birining takrori kam, nusxasi kam emas. Er yuzida yashayotgan olti milliard odamdan ikkita birg‗ biriga aynan o‗xshashi topilmaydi. Agar tadkikotchi inson tabiatini u mansub bo‗lgan madaniy olam bilan taqozo etilganini kisobga olib, ish ko‗rsa, murakkablik ko‗lami qanchalar katta bo‗lishi oydinlashadi . Bularga qaramay, insoniyat oldida o‗zg‗o‗zini bilish vazifasi utkir muammo bo‗lib turibdi. Zero, insonning katti karakati, nazoratsiz faoliyati natijasida paydo bo‗lgan muammolar Er yuzida yalpi tinchlikni saqlash, ekologik muammolarni bartaraf etigsh, yadro sanoati chiqindilarini xavfsizlantirish, sayyoradagi yalpi isib ketishni oldini olish, terrorchilikka, narkomaniya va narkobiznesga samarali kurashish, irqiy kamsitishlarga barkam berish, demografik va muammolar va qashshoqlikni bartaraf etish kabi bir qator masalalarni kal etishni talab etmoqda. Bundan tashqari insonning murakkab tabiati Sayyora miqiyosida noyobligi bilan kam alokida ajralib turadi. Qozirga qadar inson kaqidagi fan to‗plagan bilimlarni eng umumiy tarzda qo‗yidagicha ifodalash mumkin: Birinchidan: Biologik mavjudod sifatida buquvvat kayvonlarga qiyoslanganda kuchsiz va nozikligiga qaramay, Er yuzida eng katta qudratga ega bo‗lgan mavjuddodir. Ikkinchidan: Inson yaratuvchanlik xususiyatiga ega.; unga xech narsa yot emas: nozik did, egasi, saxiy va xudbin, kungilchan va qat‘iyali, mekrli va g‗azabli. Mukabbat va nafrat, ezgulik va yovuzlik Inson ma‘naviyat rukiy qadriyatini belgilaydi. Uchinchidan: inson o‗zining rukiy ma‘naviy mavjudot maqomiga binoan xotiraga, tengsiz xissiyotga, o‗yllash, rad etish, kisobg‗kitob qilish, rejalashtirish, xayol surish va kakozo imkoniyatlari bilan mo‗‗jizalidir. Faqat u o‗z o‗limini oldindan ko‗ra oladi. Voqealika eng yuksak darajada mekr quya bilishi, aldashi, va‘da berishi, kayratlanishi, qayg‗urishi, nafratlanishi, kinoya qilishi, rollarni bajarishi mumkin va x.q.
Download 354.84 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|