Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va unga

SHAXSIY KOMPYUTER ARXITEKTURASI VA UNGA

XIZMAT KO`RSATISH

MAVZU: 1-§. Shaxsiy kompyuterda ishlatiladigan texnik jihozlar.

Reja: 

1.  Texnik asbob-uskunalar va diagnostika qilish jihozlari 

2.  Kompyuterlarning ishlash prinsiplari va tarkibiy qismi. 

3.  Shaxsiy kompyuterning umumiy ko‘rinishi, uning asosiy qurilmalari 

4.  Kompyuterning (sistema bloki) ichki qurilmali. 

5.  Axborotlarni kiritish-chiqarish qo’shimcha qurilmalar

1.  

Texnik asbob-uskunalar va diagnostika qilish jihozlari 

Kompyuter  tizimlarini  tamirlash  va  ularga  xizmat  ko`rsatish  bo`yicha  ishlaydigan  har 

bir  mutaxassis  ixtiyorida  elektr  asboblari  komplekti  mavjud  bo`ladi.  Xizmat  ko`rsatish 

ishlarining  ko`pchiligini  katta  miqdordagi  asboblarsiz  amalga  oshirib  bo`lmaydi.  Aynan 

shuning  uchun ham  elektr asboblari  bozori rusum  va modellarning rang-barangligi  bo`yicha 

faqat  kompyuter  texnikasi  bozori  bilangina  qiyoslanishi  mumkin.  elektr  asbobining  uzoq 

muddatga  sotib  olinishini,  ulardan      foydalanish  sharoitlari  esa  ekstremal  holatlarga 

yaqinligini  etiborga  olsak, eng  maqul  keladigan  modelni  tanlash  unchalik  oson  emasli-gi ma’lum bo`ladi. 

Bu  ishda  eng  ko`p  tarqalgan  xato  –  asbobning    ko`p  vazifali  bo`lishiga  ortiqcha 

intilishdir. Ishlab chiqaruvchilarning   aksariyati o`zlari chiqarayotgan elektr asbobning ko`p 

maqsadlarda qo`llanadigan qilib yaratishga harakat qiladilar.Odatda, bunday asbob ozining 

asosiy vazifalaridan tashqari yana bir necha qo`shimcha vazifani  bajara oladi. Bunda shuni 

ham nazarda  tutish  kerakki, mazkur vazifalarni  asbobning  boshqa  turlarini  qo`llab  ham 

bajarish mumkin. 

Biroq, asbobning bir necha  vazifani bajara olishi hali uning universalligini bildirmaydi. 

Zero,  turli  amallar  turlicha  quvvat  sarflanishini  talab etadi. Asbobdan  uning  imkoniyatlari chegarasida foydalanish yoki asbobga ortiqcha kuch berish esa uning tezda buzilishiga

 hamda ishlab  chiqaruvchi  va  sotuvchi  tashkilotdan  mutlaqo  asoslanmagan  holda hafsalaning  pir bo`lishiga olib keladi. 

  

Ikkinchi  tomondan   asbob  tanlanayotgan  paytda  uning  tuzilishiga  xos  muhim  jihatlari 

etibordan chetda qoladi. Ko`pchilik hollarda bu  xaridorlarda  axborotning  yetarli  emasligi 

va sotuvchining malakasizligi tufayli sodir bo`ladi.  Asbob sotib olinayotganda, avvalam bor 

uning tashqi ko`rinishi (korpusning  ergonomik  shakli, vaznining  sizga mosligi,  boshqaruv 

organlarining qulayligi, zarbaga bardoshliligi, elektr xavfsizligi, qo`shimcha tutgichlar hamda 

chuqurlikni  ko`rsatuvchi  belgilar  borligi  va  boshqalar)ga  ahamiyat  berish  lozim.  so`ngraelektr  asbobning  konstruktiv  xususiyatlari,  bajariladigan  vazifalar  to`plami  va   tavsifini 

batafsil  tahlil  qilib,  tanishib  olish  zarur.  Chunki  undan  uzoq  vaqt  va  samarali  foydalanish aynan mana shularga bogliqdir. 

Quyida elektron jihozlar bilan ishlash uchun zarur asboblarning uncha katta bo`lmagan 

ro`yxati,  shuningdek,  ulardan  namunalar  va  asboblarning  mahsus  vazifalari  haqida 

malumotlar keltirilgan.

Ularga:

1.  Buragichlar (otvyortkalar) to`plami. 

2.  Yassi jag`li omburlar va h.k. 

3.  Yon tomonlarni kesuvchi (izolyatsiyani ko`chiruvchi) qaychilar. 

4.  Qirquvchi omburlar. 

5.  Siquvchi asbob. 

6.  Izolyatsiyalovchi material. 

1.  Shurup burovchi asbob.  



Kabel tarmog'iga va uning vositalariga texnik xizmat ko'rsatish - bu uskunaning ishlashi va yaxshi holatini saqlash uchun bajariladigan ishlar majmui. Uskunaga texnik xizmat ko'rsatishning maqsadi uning muddatidan oldin ishdan chiqishini oldini olish, uning xavfsizligi va ishonchli ishlashini ta'minlashdir.

Profilaktik choralarning ikki turi mavjud: faol va passiv.

Faol profilaktika ishlari bilan, kompyuterning ish vaqtini uzaytirishdan iborat bo'lgan operatsiyalar amalga oshiriladi. Ular butun tizimni va uning tarkibiy qismlarini vaqti-vaqti bilan tozalash uchun qaynatiladi.

Intensiv fayllar almashinuvi bilan ko'p sonli fayllar turli xil vositalardan kompyuterga ko'chirilganda, har kuni kamida yangi fayllarni antivirus dasturlari bilan tekshirish kerak. Haftada bir marta butun qattiq diskni tekshirish tavsiya etiladi.

Passiv profilaktika deganda kompyuterni tashqi salbiy ta'sirlardan himoya qilishga qaratilgan chora-tadbirlar tushuniladi. Bu elektr ta'minoti tarmog'iga himoya vositalarini o'rnatish, kompyuter o'rnatilgan xonada chastota va maqbul haroratni saqlab turish va boshqalar.

Profilaktika ishlarining jadvali:

Server operatsion tizimlariga kamida oyda bir marta xizmat ko'rsatish kerak;

Ish stantsiyalarining ishlaydigan tizimlariga texnik xizmat ko'rsatish oyiga kamida bir marta amalga oshirilishi kerak;

Serverlar va ish stantsiyalarini viruslarni tekshirish haftasiga kamida bir marta o'tkazilishi kerak;