Shaxsning ijtimoiy ustanovkalari

SHAXSNING IJTIMOIY USTANOVKALARI

• Ustanovka inglizcha set so‘zidan olingan bo‘lib, ko‘rsatma berish, yo‘l-yo‘riq ko‘rsatish ma’nolarida qo‘llanib kelinadi
• Ustanovka uzoq vaqt davomida shakllanadi va u insonning qadr-qimmati bilan uzviy bog‘liqdir

IJTIMOIY USTANOVKA NIMA?

Ijtimoiy ustanovka shaxsning ijtimoiy ob’ektlar, hodisalar, guruhlar va shaxslarni idrok qilish, baholash va qabul qilishga nisbatan shunday tayyorgarlik holatiki, u bu baho yoki munosabatning aslida qachon shakllanganligini aniq anglamaydi

Ijtimoiy ustanovka shaxsning ijtimoiy ob’ektlar, hodisalar, guruhlar va shaxslarni idrok qilish, baholash va qabul qilishga nisbatan shunday tayyorgarlik holatiki, u bu baho yoki munosabatning aslida qachon shakllanganligini aniq anglamaydi

Amerikalik olim G. Ollport ijtimoiy ustanovkaning uch komponentli tizimini ishlab chiqqan:

Ijtimoiy ustanovka komponenti
Harakat komponenti
Kognitiv komponent
Affektiv komponent

Kognitiv komponenti

Kognitiv komponenti

ustanovka ob’ektiga aloqador bilimlar, g‘oyalar, tushuncha va tasavvurlar majmui;

Affektiv komponenti

ustnovka ob’ektiga nisbatan sub’ekt his qiladigan real hissiyotlar

Harakat komponenti

sub’ektning ob’ektga nisbatan real sharoitlarda amalga oshirishi mumkin bo‘lgan harakatlari majmui

ljtimoiy ustanovkalarni o‘rganish jarayonida ularning jamiyatda dajaradigan uchta asosiy vazifalarini ajratish muhimdir:

Bilish funksiyasi
Mazkur funksiya shaxsga ijtimoiy obyektlar haqidagi bilimlarni operativ qabul qilish imkonini beradi. ljtimoiy ustanovkaning bilish funksiyasi kognitiv tarkib orqali realizatsiya qilinadi
Ifodalash funksiyasi
Ijtimoiy ustanovkalar insonning jamiyat bilan munosabatlarida uni shaxs sifatida taqdim
qiladi. Mazkur funksiya asosan ijtimoiy ustanovkaning emotsional komponenti orqali amalga oshiriladi.
Moslashtiruvchi funksiya
Agarda ijtimoiy ustanovkalar jamiyatning (guruhning) real holatiga mos kelsa, u holda ular individga mazkur jamiyatga moslashishiga imkon beradi. Ijtimoiy ustanovkaning bu funksiyasi asosan uning xulq-atvor komponenti orqali amalga oshiriladi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT