Sheraliyev Odiljon Shuxratjon o’g’lining

Sharable Content Object Reference Model (SCORM) – umumiy tarkibli 
obyektlarni yuborish modeli – masofaviy ta’lim tizimlari uchun ishlab chiqilgan 
standart. Standart o‘quv materialini va butun masofaviy ta’lim tizimini 
tashkillashtirishga qaratilgan talablarni o‘z ichiga oladi. SCORM komponetalarning 
bir – biriga to‘g‘ri kelishini va ularning ko‘p martalab ishlatilishi ta’minlaydi. O‘quv 
materiali turli xil o‘quv kurslariga qo‘shilishi va kim, qayerda va qanday vositalar 
yordamida yaratilganidan qat’iy nazar, masofaviy ta’lim tizimida ishlatilishi mumkin 
bo‘lgan alohida kichik bloklar sifatida tasvirlangan. SCORM XML standartiga 
asoslanadi. 
AICC – o‘quv materiallari bilan almashinadigan halqaro standartlardan biri. 
Aviation Industry CBT (Computer-Based Training) Committee – aviasiya sanoati 
(kompyuter ta’limi) komiteti tomonidan ishlab chiqilgan.
Paket – bu AICC yoki SCORM ni qo‘llaydigan kurs fayllaridan iborat zip 
(yoki pif) kengaytmali alohida fayl. 
SCORM paketi kurs, mashg‘ulot, modul va boshqalardan iborat bo‘lishi 
mumkin. 

---

62 
3.3. Moodle tizimida kursni tahrirlash va yaratish 
Administrator tomonidan kurs yaratilganidan va sizni o‘qituvchi qilib 
tayinlashganidan keyin, kursni o‘quv materiallari bilan to‘ldirishingiz mumkin 
(aniqrog‘i – zarur!).
Kursni materiallar bilan to‘ldirish va uni o‘zgartirish tahrirlash rejimida 
bajariladi (Boshqarish blokidagi Tahrirlash havolasi yoki navigasiya panelining chap 
burchagidagi Tahrirlash tugmasi): 
Tahrirlash rejimida quyidagi asboblarga (instrumentlarga) ruxsat berilgan: 
- Tahrirlash – tugma resurs yoki kurs elementi tahrirlash rejimiga 
chaqiradi.
- Yordam – tugma yordam faylini suzuvchi oynaga chaqiradi. 
- Ochish / Yashirish – tugmalar berilgan elementni yoki kurs resursini 
aktivlashtiradi/aktivlashtirmaydi. Bir vaqtning o‘zida bu tugmalar berilgan obyekt 
talabaga ko‘rinishini ko‘rasatadi. Talabalarning obyektga kirishini man etish uchun, 
o‘qituvchi “ochiq ko‘z” - 
tugmasini bosishi kerak. 
- “O‘ngga joylashtirish”, “Chapga joylashtirish” tugmalari 
ro‘yxatda iyerarxiya hosil qilishga ruxsat beradigan, berilgan obyektning siljini 
bajaradi. 
- “Almashtirish” tugmasi obyektdan nusxa olmasdan, uni berilgan 
kursning ixtiyoriy boshqa joyiga ko‘chirishga ruxsat beradi. Obyekt ko‘chiriladigan 
joy “Shu yerga ko‘chirish” 
rasmi bilan belgilanadi. Siz obyektni bu 
joylardan ixtiyoriy biriga ko‘chirishingiz mumkin. 
- “O‘chirish” tugmasi berilgan obyektni qaytmaydigan qilib, o‘chirishga 
ruxsat beradi. Bunda “Siz haqiqatdan ham shu obyekni o‘chirmoqchimisiz?” degan 
savolli xabar paydo bo‘ladi.