Синф ва мактабдан ташқари вақтларда экологик таълим-тарбия ишларини

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2015, 5
моий фаол шахсларни тарбиялаб вояга етказиш 
зарур.
Мактаб ўқувчиларининг назарий ва амалий 
билимларини кенгайтириш, амалий фаолиятга 
тайёрлаш ҳамда касбга йўналтиришда мактаб­
дан ташқари таълимнинг ўрни муҳим эканлиги 
педагогика соҳасида исботланган. Жумладан, 
Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғ­
рисида»ги қонунида мактабдан ташқари 
таълимни ташкил қилиш борасида шундай 
сўзлар айтилган: «Болалар ва ўсмирларнинг 
якка тартибдаги эҳтиёжларини қондириш, 
улар нинг бўш вақти ва дам олишини таш­
кил этиш учун давлат органлари, жамоат бир­
лашмалари, шунингдек бошқа юридик ва 
жисмоний шахслар маданий­эстетик, илмий, 
техникавий, спорт ва бошқа йўналишларда 
мактабдан ташқари таълим муассасаларини 
ташкил этишлари мумкин»
1
.
Бу вазифани ҳал қилишда ўқувчилар сарой­
лари, ёш табиатшунослар маркази, ботаника 
боғ лари, ҳайвонат боғларининг роли катта. Бу 
масканларда ўқувчилар ўз билимларини тўлди­
радилар, янги билимлар ҳосил қиладилар.
Хулоса қилиб айтганда, синф ва мактабдан 
таш қари ўқитишда қуйидагиларга эришилади:
­ ўқувчилар билимларни осон ўзлаштира­
дилар, билимларни онгли, мустақил ўрганиш­
нинг энг мақбул йўллари белгилаб борилади, бу 
эса ўқувчилар билимларини чуқурлаштиришни 
таъминлайди;
­ ўқитувчи томонидан берилган амалий топ­
шириқларни ўқувчилар мустақил бажарадилар 
ва олган билимларини мустаҳкамлайдилар;
­ амалий топшириқларни мустақил бажариш 
нати жасида ўқувчилар тегишли хулосаларни 
чиқарадилар;
­ назарий билимлар амалиёт билан боғ­
ланади ва натижада таълим­тарбия самара­
дорлигига эришилади.
2-жадвал. Амалий топшириқ
Сув сизиб чиқаётган жой
Литр
Вақт,
сонияларда
Литр/
дақиқа
Литр/
соат
Литр/
сутка
Литр/ 
йил
Мактаб ҳовлисидаги сув 
қувури жўмраги
1,5
7,8
11
679
16 296
5 866 560
Ҳожатхона жўмраги
0,5
68
0.4
26
635
228 705
Ошхона жўмраги
4 · 0.25 = 1
21
2.8
168
4 032
1 471 680
Жами
14,2
873
20 963
7 566 945