Sinxron generatorning turlari, sinxron mashinalarning tuzilishi ishlash prinsipi

U=f(i_f) induksion yuklanish tavsifida sos𝜑=const deb aytiladi.
Induksion yuklanishli tavsif yordamchi tavsif hisoblanib, induktiv sochilish qarshiligini aniqlash uchun foydalaniladi. Buning uchun salt yurish tavsifi va
tajriba usuli bilan olingan induksion yuklanish tavsifizarur bo’ladi (4.39-rasm). Ana shu tavsiflarga ega bo’la turib, AVS reaktiv uchburchakni qurish mumkin.

38. 
    -rasm. Yuklanish tavsifi
    

38. 
    -rasm. Reaktiv uchburchakning tuzilishi.
    

AVS uchburchak AV katet yakorning sochilish qarshiligi kuchlanishini tushishiga teng I_ax𝜎_a, gorizontal katet VS esa yuklamali tavsif va salt yurish tavsifi tizilishida qo’zg’atish toki masshtabida yakor reaksiyasi MYUK ga teng (4.39-rasm) .
Reaktiv uchburchak shuni ko’rsatadiki, yuklamali tavsif oqibatida sochilma induktiv qarshilikda kuchlanishini kamayishida x𝜎_{a (}AV katet) va yakor reaksiyasi magnitsizlantirishga ta’siri ( VS kateti).
Agar reaktiv uchburchakning katetlari ma’lum bo’lsa, unda salt yurish tavsifi bo’yicha yuklamali tavsifni, o’zini o’ziga reaktiv uchburchakni parallel ravishda surgan holdaqurish mumkin (uchburchak A₁ V₁ S₁). Agar tajriba yo’li bilan olish imkoni bo’lsa, x𝜎_a yakor bo’ylama reaksiyasini bilgan holda (tokni qo’zg’atish masshtabida VS kateti). Reaktiv uchburchakni katetga yaqinlashuvi to’g’rilangan bo’yicha aniqlanadi, bu 4.39-rasmda ko’rsatilgan.
Ko’rib chiqilgan tavsiflar mashinaning asosiy elektrmagnitli ko’rsatkichlari haqida fikr yuritish imkonini beradi.Biroq FIK va issiqlik maydonlarini bu bilan muhokama qilish mumkin emas. Sinxron mashinalardagi isroflarni aniqlash sinxron mashinalar rotori cho’lg’amida o’zgarmas tok o’tishini hisobga olgan holdaasinxron mashinalardagi kabi aniqlanadi. Qo’shimcha isroflarga rotordagi yuzaki yo’qotishga tegishli. Misning asosiy yo’qotishi o’z ichiga yakor cho’lg’amidagi va qo’zg’atish cho’lg’amidagi isrofni oladi.
Qo’g’otish cho’lg’amidagi isrofni qo’zg’atuvchidagi isroflarni hisobga olgan holda hisoblashadi:
bu yerda∆𝑈_sh- cho’tkali kontaktda o’tkinchi kuchlanishni tushishi (∆𝑈_sh-1V).Agar qo’zg’atish kontakt siz bo’lsa bunda tarkibiy isroflar bo’lmaydi; qo’zg’atuv-chining 5_f-FIK (5_f=0,8÷ 0,85).
Qo’zg’atish cho’lg’ami qarshiligi bu (1.118) formula bo’yicha tokni hisobsiz siqib chiqarishni belgilab beradi va 75 ⁰C mo’ljallangan haroratga olib keladi.
𝐼² 𝑅_ƒ + 2∆𝑈_𝑠ℎ𝐼_{ƒ𝑛𝑜𝑚}

𝑃_ƒ =
ƒ𝑛𝑜𝑚
5_ƒ
(4.61)

Turli xildagi sinxron mashinalar uchun mo’ljallangan mexanik va qo’shimcha o’ziga xosligi sinxron mashinalarni loyihalashtirish kursida ko’rib chiqiladi (8).
Generatorning foydali ta’siri koeffitsienti
^∑ 𝑃

5 = 1 −
^𝑃𝑛𝑜𝑚
_{+ ∑ 𝑃} , (4.62)

∑ 𝑃 = 𝑃_𝐸1 + 𝑃_ƒ + 𝑃_𝑠𝑡 + 𝑃_𝑚𝑒𝑥 + 𝑃_𝑝𝑜𝑣 + 𝑃_𝑑𝑜𝑏 (4.63)

Bu yerda: P_e- yakor cho’lg’amidagi elektrdagi isroflar; P_f- qo’zg’atish cho’lg’amidagi elektr isroflari; P_st- po’latdagi isroflar; P_mex-mexanik isroflar; P_pov-yuzaki isroflar; P_dob- qo’shimcha isroflar.

(5= f(P_nom) 1.91 rasmda o’xshash tavsif ko’rsatilgan. FIK yirik sinxron mashinalarda 98-99 foizga etadi.