Siz o‘tgan o‘quv yilida «Hozirgi o‘zbek adabiy tili» predmeti, hozirgi
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
hozirgi o\'zbek adabiy tili 2
- Bu sahifa navigatsiya:
- 216-mashq.
|
213-mashq. Quyidagi atamalar asosida ilmiy uslubga xos matn tuzing.
Vazn, aruz, qofiya, she’riy janr, tuyuq, misra, radif, ruboiy, oddiy ruboiy, taronayi ruboiy. 214-mashq. Ko‘chiring. Berilgan matndan ilmiy uslubga xos so‘zlarni aniqlang. Sonli tengsizliklarning asosiy xossalari. Istalgan qo‘shiluvchining, tengsizlikning bir qismidan ikkinchi qismiga shu qo‘shiluvchining ishorasini qarama-qarshiga almashtirgan holda ko‘chirish mumkin. Agar tengsizlikning ikkala qismi ayni bir musbat songa ko‘paytirilsa, u holda tengsizlik ishorasi o‘zgarmaydi. Agar tengsizlikning ikkala qismi ayni bir manfiy songa ko‘paytirilsa, u holda tengsizlik ishorasi qarama-qarshisiga o‘zgaradi. Chap va o‘ng qismlari musbat bo‘lgan bir xil ishorali tengsizliklarni ko‘paytirish natijasida xuddi shu ishorali tengsizlik hosil bo‘ladi. (Darslikdan) 215-mashq. «Тadbirkorlikka keng yo‘l», «Kichik korxonalar hayotidan», «Bozor infrastrukturasi», «Makroiqtisodiyot nima?» kabi mavzulardan birida ilmiy-ommabop matn tuzing, matnning o‘ziga xos tomonlarini izohlang. 216-mashq. Uch guruhga bo‘lining: 1-guruh huquqshunoslik, 2-guruh matematika, 3-guruh tilshunoslik faniga oid atamalarni yozib izohlasinlar. 217-mashq. O‘qing. Quyidagi matn ichidan ilmiy uslubga xos so‘zlarni toping. Shu so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing. Ikkinchi darajali bo‘laklar fikrni to‘laroq va mukammalroq ifodalash uchun xizmat qiladi. Ular faqat bosh bo‘laklarga bog‘lanib, ularni izohlab, to‘ldiribgina qolmay bir-birlariga bog‘lanishi, bir-birining ma’nosini aniqlashi ham mumkin. Gaplar tuzilishiga ko‘ra, to‘rt xil bo‘ladi: sodda, qo‘shma, murakkab gaplar va periodlar. Sodda gap ma’lum fikr, maqsadni ifodalovchi, grammatik va intonatsion tomondan shakllangan sintaktik birlikdir. Sodda gap tuzilishiga ko‘ra yig‘iq yoki yoyiq bo‘lishi mumkin. Bosh bo‘laklardan tarkib topgan gaplar yig‘iq gap, agar bosh bo‘laklardan tashqari ikkinchi darajali bo‘laklar ham ishtirok etsa yoyiq gap sanaladi. 218-mashq. O‘qing. Matnning qaysi uslubga xosligini aniqlang, uni boshqa uslubga o‘tkazib gapiring. Тekislikdagi tuproqning tarkibi, undagi nam miqdori, turli yil fasllardagi issiqlik va yorug‘lik miqdoriga qarab tog‘ oldi va tog‘larda turli-tuman o‘simliklar o‘sadi. Qanday bo‘lmasin bitta turning katta-katta maydonlarda chakalakzor hosil qilishi tabiatda juda kam uchraydi. Odatda, har xil o‘simliklar birgalikda yashayvermasdan, balki ma’lum o‘simlik turlari bir- biri bilan birga o‘sadi. Тabiatda o‘simliklarning gruppalanishi tasodifiy emas. O‘simliklar millionlarcha yillar davomida shunday turkumlanib qolgan. Muayyan tashqi muhit bilan bog‘langan o‘simliklargina birgalikda o‘sishi mumkin edi. Shuning natijasida ma’lum bir joydagi sharoitlarga moslashgan o‘simlik gruppalari, ya’ni birga o‘sadigan o‘simliklar paydo bo‘lgan. Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|