Ўсма – Опухоль – новообразование бластома

XAVFSIZ VA XAVFLI O‘SMALARNING FARQI

• TO‘QIMA ATIPIZMI – O‘sma to‘qimasida hujayralar, tolali tuzilmalar va tomirlar betartib, ya’ni har xil yo‘nalishda joylanishi

• HUJAYRA ATIPIZMI – Xavfli o‘sma to‘qimasida hujayralarning har xilligi, yadrosining katta-kichikligi, to‘q-ochligi, mitozlar ko‘pligi

METASTAZ – xavfli o‘sma hujayralarining gematogen, limfogen, perinevral va tutashish (kantakt) yo‘llari bilan boshqa a’zolarga tarqalishi.

• LIMFOGEN GEMATOGEN

XAVFLI O‘SMALARNING METASTAZLANISHI

• SARKOMALAR → asosan qon oqimi (gematogen) bilan metastazlanadi.
• RAK → ko‘pincha limfa oqimi (limfogen) metastazlanadi.
• BLASTOMALAR → perinevral metastazlanadi.
• Me’da-ichak yo‘li RAKlari ba’zida RETROGRAD yo‘l bilan metastazlanishi mumkin.
• - agar rak ayollarda tuxumdonga metastazlansa – KRUKENBERG metastazi deyiladi.
• - agar rak yo‘g‘on ichakga metastazlansa – SHNISLER metastazi deyiladi.
• - agar rak bo‘yin soha limfa tugunlariga metastazlansa – VIRXOV metastazlari deyiladi.

XAVFLI O‘SMALARNING XUSUSIYATLARI

• METASTAZ ayrim xavfli o‘smalarda, ya’ni melanoma, xorionkarsinomada darhol paydo bo‘ladi va juda tez o‘sadi.
• METASTAZ ba’zida, masalan: sut bezi rakida 7-10 yildan keyin paydo bo‘lishi mumkin.
• Me’da RAKi o‘lchami 1-2 sm bo‘lanida, uning jigardagi metastazi 10-20 smgacha kattalashadi.
• RESIDIV – o‘sma olib tashlangandan keyin o‘z joyidan yoki boshqa joydan qayta o‘sib chiqishi.