Sáne: 16-dekabr Klass: 5-klass Tema: Tuwrımúyeshliktiń maydanı Sabaqtıń maqseti. Bilim beriwshiniń maqseti

Taza temanı túsindiriw: Tuwrımúyeshliktiń maydanı
Yadqa túsireyik!
Tómendegi súwrette súwretlengen diywallar neshe kvadrat kórinisindegi plitkalar menen qaplanǵan ?

Jer maydanın,dıywal hám pol maydanın ólshewge tiyisli ámeliy máselelerde dáslep maydan ólshem birligin tańlaw kerek.Maydan ólshem birligi sıpatında tárepi uzınlıq birligi

(1 mm,1 sm,1 dm,1 m yaki t.b) ne teń bolǵan kvadrat alınadı.

Maydan ólshem birlikleri: 1 cm

1mm

1 sm 1 cm

1 – 1 millimetr kvadrat 1 – 1 santimetr kvadrat
Qandayda bir figuranıń maydanın esaplaw degende, onı neshe birlik kvadrat penen qaplaw múmkinligin tabıw túsiniledi.
Joqarıdaǵı 1 – máselede plitanı birlik maydan ólshem sıpatında alsaq, a- dıywaldıń maydanı 6 ǵa teń, b- diywaldıń maydanı bolsa 15 ke teń boladı.

Uzınliǵı a hám eni b ǵa teń Tárepi a ǵa teń kvadrattıń

tuwrımúyeshliktiń S maydanı S maydanı

a a
b
a
S=ab S=a²
Mısallar
1. Tuwrımúyeshliktiń uzınlıǵı a=6 m, eni b=10 m bolsa, onıń S maydanın tabıń.

Berilgeni: Tuwrımúyeshlik
a=6 cm
b=10 cm 6 cm 6 cm
Tabıw kerek: S=?
10 cm
Sheshiliwi: uzınlıǵı a hám eni b ǵa tuwrımúyeshliktiń S maydanı formulası boyınsha:
S=ab=6*10=60
Juwabı:

2. Tuwrımúyeshliktiń maydanı S=36 m, eni b=4 m bolsa, onıń a uzınlıǵın tabıń.

S=36
Berilgeni: Tuwrımúyeshlik
b=4 m
S=36 4m
Tabıw kerek: a=?
Sheshiliwi: S=ab
36=a*4
a=36:4=9 m
Juwabı:9 m.

3. Kvadrattıń tárepi 7 cm ge teń bolsa, onıń S maydanın tabıń.

Berilgeni: Kvadrat
a=7 cm
Tabıw kerek: S=?
Sheshiliwi:
S=
Juwabı:
4.Kvadrattıń maydanı ge teń bolsa, onıń a tárepin tabıń.
Sonday sandı tabıwımız kerek, bunda
onı kvadratqa kótergende, yaǵnıy
óz-ozine kóbeytkende 16 payda bolsin.
Álbette bul san 4 boladı, sebebi
4*4=16.