СоғЛИҚни сақлаш соҳасининг институционал тарақҚиёти ва молиялаштириш тизими

ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ № 4, 2013
вилоят кўп тармоқли тиббиёт марказлари ва 
соғлиқни сақлашни бошқариш ҳудудий ор-
ганлари.
Шунингдек, мазкур Фармон асосий 
қуйидаги фаолият йўналишларини расмий-
лаштирди:
Муҳим фаолият йўналишлари:
● туман (шаҳар) тиббиёт бирлашма-
ларида – касалликлар, энг аввало юқумли 
ва вирусли касалликларнинг олдини олиш 
бўйича профилактика ишларини ўтказиш, 
аҳолига сифатли бирламчи амбулатория-
поликлиника ёрдами кўрсатиш, бирламчи 
шошилинч, кечиктириб бўлмайдиган тиббий 
ёрдам бериш, беморларни стационарларда 
даволаш, шунингдек қишлоқ врачлик пункт-
ларига, бошқа туман (шаҳар) муассасалари-
га ташкилий-услубий жиҳатдан раҳбарлик 
қилиш; 
● вилоят кўп тармоқли тиббиёт марказ-
ларида – беморларни текширувдан ўтказиш, 
уларга юқори малакали тиббий-маслаҳат 
ёрдами кўрсатиш, касалликларнинг асо-
сий йўналишлари (режали хирургия, тера-
пия, кардиология, гинекология ва бошқалар) 
бўйича стационарларда даволашни ташкил 
этиш, шунингдек вилоят тиббиёт муассасала-
рида тиббий ёрдам кўрсатишнинг замонавий 
усуллари ва технологияларини татбиқ этиш-
ни услубий жиҳатдан таъминлаш;
● соғлиқни сақлашни бошқариш 
ҳудудий органларида – тиббий хизматлар 
кўрсатишда диагностика ва даволашнинг яго-
на стандартларини жорий этиш, шунингдек, 
тиббиёт муассасаларининг уларга риоя эти-
ши устидан назоратни амалга ошириш; те-
гишли ҳудудларда жойлашган тиббиёт му-
ассасалари фаолиятига ташкилий-услубий 
раҳбарликни амалга ошириш; самарали 
санитария-эпидемиология назоратини таъ-
минлаш, юқумли ва ўта хавфли юқумли касал-
ликлар тарқалишининг олдини олиш бўйича 
амалий чоралар кўриш; оилада тиббий ма-
даниятни ошириш, соғлом турмуш тарзини 
тарғиб қилиш бўйича аҳоли ўртасида профи-
лактика ишлари ўтказилишини ташкил этиш.
Амалга оширилаётган ислоҳотлар авва-
ламбор профилактик ишларга қаратилган 
бўлиб, юқумли касалликларнинг олдини 
олишга алоҳида этибор қаратиб келинмоқда. 
Шу нуқтаи назардан тиббий санитар хиз-
матлари ташкил қилинган. Уларнинг хизмат-
лари таркибига қуйидагилар киради:
1. Шошилинч ёрдам кўрсатиш;
2. Соғлиқни сақлашнинг биринчи бўғинида 
ва бир қатор даволаш-профилактика муасса-
саларида, биринчи навбатда қишлоқ жойла-
рида медицина хизматларини кўрсатиш;
3. Аҳолини алоҳида турдаги инфекцион 
касалликлардан иммунизациялаш ва вакци-
нациялаш;
4. Атрофдагилар учун хавфли бўлган (ту-
беркулёз, онкология, руҳий, наркологик ва 
бошқ.), ижтимоий аҳамиятга молик касалли-
кларга чалинган фуқароларга ихтисослашти-
рилган тиббий ёрдам кўрсатиш;
5. 15-17 ёшдаги ўсмирларни чақириқ ко-
миссияси йўналиши бўйича кўрикдан ўтказиш 
ва даволаш;
6. Туғруқ хизматларини кўрсатиш;
7. Имтиёзга эга бўлган пациентларни дав-
лат тиббиёт муассасаларида даволаш (етим-
лар, ногиронлар ва бошқ.).
Соғлиқни сақлашга қилинадиган харажат-
лар ўз иқтисодий моҳиятига кўра қуйидаги