Sogʼliqni sаqlаsh vаzirligi

107-rasm. Zimnitskiy sinamasi: a - o‘lchov kolbasi; b — urometr; d - siydik uchun kolba; e - 8 ta shisha.
Kunlik va tungi siydik miqdori alohida aniqlanadi. Kunduzgi diurez (ertalab soat 900 dan 1800 gacha) tungidan ko‘p bo‘lishi kerak. Meʼyorda u umumiy diurezning taxminan 2/3 qismini tashkil etadi. Soat 2200 dan ertalab soat 600 gacha bo‘lgan siydik miqdori tungi diurez hisoblanadi. Sog‘lom kishilarda umumiy diurezning 1/3 qismini tashkil etadi. Umumiy kunlik siydik miqdori odatda bir kunda ichilgan suyuklikning 65-75% idan iborat. Kunduzgi diurez tungidan ortik bo‘lsa va siydikning nisbiy zichligi 1,008 dan 1,025 gacha o‘zgarib tursa, buyraklarning funksional kobiliyati yaxshi hisoblanadi. Siydik nisbiy zichligining pasayishi, buyraklar funksiyasining yetishmovchiligidan darak beradi.
Fiziologik sharoitlarda siydik nisbiy zichligining pasayishi suyuqlik ko‘p ichilganda, nisbiy zichlikning oshishi esa ko‘p terlashda va suyuklik kam ichilganda (quruq ovqatlar yeyishda) kuzatilishi mumkin.
d) Siydikni qandga tekshiruv uchun yig‘ish. Buning uchun bemor¬ning ko‘p siyishini hisobga olib 3 litrlik shisha idish beriladi va sutkalik siydigi korong‘i, salqin joyda, usti berk xolda yig‘iladi. Ertalab sutkalik siydik miqdori aniqlanadi, cho‘kib kolgan kandning baravar taksimlanishi uchun shisha tayokcha bilan aralashtiriladi, 100 yoki 200 ml olinib laboratoriyaga yo‘llanma bilan yuboriladi. Yo‘llanmada sutka davomida ajralgan va yuborilayotgan siydik miqdori albatta ko‘rsatilishi kerak.
Meʼdani zondlash. Meʼdani yuvish, Meʼda shirasini tekshirish va sunʼiy ovqatlantirish uchun Meʼda zondlanadi. Meʼdani yo‘g‘on yoki ingichka zond bilan zondlanadi. Yo‘g‘on zond kiritilgandan so‘ng Meʼda suyukligi uning tashqi uchidan okib chikadi. Ingichka zond kiritilganda Meʼda suyukligi tortib chikariladi. Zondlashning bu turi ko‘pincha Meʼdaning sekretor funksiyasini va Meʼda suyukligini uzok vaqt tortib chikarish ustidan uzluksiz kuzatish, baʼzan esa bemorni ovqatlantirish maksadida qo‘llanadi. Ingichka zondni faqat og‘iz orqali emas, burun yo‘llaridan kiritish xam mumkin. Zondlashning bu usulida yumshoq tanglay kam taʼsirlanadi. Bemorning kusgisi kelmaydi.