Soib begmatow saz 6-njy synp üçin derslik

KAMARINSKAÝA
(Simfonik fantaziýa)
Ortaça çaltlykda
Sazy  Mihail Iwanowiç Glinkanyňky
Mihail Iwanowiç Glinka
(1804-1857)
6-Saz, 6-njy synp

---

82
Ýewropa sazynyň dünýä halklarynyň arasynda ýaýra-
magy. Ýewropa sazy ösüşi boýunça örän uly basgançagy
basyp geçipdir we häzire çenli ösüp gelýär. Onuň dünýä
halklaryna bolan täsiri örän uly bolup, bu ýagdaýy
Garaşsyz Döwletleriň Arkadaşlygy halklarynyň saz medeniýe-
tiniň mysalynda görmek mümkin. Bu ýagdaý ilki bilen rus
sazyna geçip barha ösüpdir, soňra başga halklaryň hata- 
rynda gyrgyz, gazak, täjik, hususan-da, özbek sazyna örän uly 
täsir edip, özboluşly ugurda şekillenipdir.
Ýewropa sazynyň däpleriniň özbek sazyna girip gelme-
gi XX asyryň başlarynda bolup geçdi. Şol sanda, özbek 
kompozitorlarynyň döredijiliginde bu hadysanyň täsiri başgaça 
bolup, bütin asyryň dowamynda ösüpdir we özüniň belent 
derejesine ýetipdir. Bu hadysalaryň kompozitorlarynyň ilkinji 
nesli W.Uspenskiý, S.Kozlowskiý, S,Wasilenko, R.Gliýerleriň, 
T.Sadykow, M.Aşrafiý, I.Akbarow, T.Jalilow, M.Burhanow bilen 

---

83
bolan döredijilik işlerinden başlanypdyr. Netijede özbek sazynda 
Ýewropa mahsus bolan ýerlerde kamer-saz guraly, opera, sim-
fonik eserler emele geldi. Hut şeýle hadysany biz başga Orta 
Aziýa döwletlerinde hem görmek bolar.
Ýewropa klassyk sazlaryndan saýlap, namuna diňläň.
Torgaý sazyny nota garap ýerine ýetiriň:
TORGAÝ I
1. M.I.Glinkada saza bolan islegiň oýanmagynda daýhanlar orkestriniň roly
nämede?
2. Germaniýa we Italiýa saparlary Glinkanyň döredijiliginde nähili yz galdyrýar?
3. «Ruslan we Lýudmila» operasynyň döredilmegi barada aýdyp beriň.
4. Ispaniýa sapary hakynda aýdyp beriň.
5. «Komarinskaýa» simfonik fantaziýasynyň döredilişi hakynda aýdyp beriň.

?!

---

84