Sport o’yinlari Alisherova Zohidabonu

Sport o’yinlari

Alisherova Zohidabonu

FUTBOL (ing. foot — oyoq, ball — toʻp) — sport oʻyini 2 darvoza (7,32×2,44 m) li maxsus maydon (90—120 x 45 — 90) da toʻp bilan jamoa boʻlib oʻynaladi. Futbol toʻpining ogʻirligi 410—450 g, aylana diametrining uz. 68—70 sm, oʻyinning asosiy vaqti 90 min. (45 min. dan 2 boʻlim, 12—15 min. tanaffus). Maydonda ikkala jamoada 11 kishidan boʻladi. Oʻyindan maqsad raqib darvozasiga toʻpni oyoq yoki gavda qismlari bilan (qoʻldan tashqari) kiritishdan iborat. Faqat darvozabonlargina qoʻl bilan oʻynashi mumkin (jarima maydonchasida). Futbolga oʻxshash oʻyinlar mil. av. Misr va Sharq mamlakatlarida maʼlum boʻlgan, keyin Yevropaga oʻtgan. 1848-y. da Buyuk Britaniyadagi Kembrij universiteti oʻqituvchilari Futbolning dastlabki zamonaviy qoidalarini ishlab chiqishgan. 1857-y. da shu mamlakatdagi Sheffild sh. da ilk Futbol klubi tashkil etilgan. 1863-y. da Angliya F. uyushmasi tuzilib, Futbol qoidalari tasdiqlangan. 18-a. ning oxiri — 19-a. ning boshlarida Yevropa va Jan. Amerika davlatlarida ham Futbol uyushmalari tashkil kilindi. 1896-y. F. olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritildi. 1904-y. da xalkaro futbol federatsiyasi — FIFA tuziddi. F. Braziliya, Germaniya, Italiya, Argentina, Buyuk Britaniya kabi davlatlarda keng rivojlangan. Pele, Maradona, F. Bekkenbauer, L. Yashin, 3. Zidan, R. Ronaldo va boshqa Futbol chilar bu oʻyinning jahonda ommaviylashishiga hissa qoʻshishdi.