Sporulyatsiya, háreket túrleri Spora payda bolıwı

klostridiya (kletka diametrinen úlkenlew spora)

Anıqlaw

Tsil-Nilsen yamasa Ojeshko usili boyınsha boyaw

Kislotaǵa shıdamlı bakteriyalar hám sporalarni anıqlaw ushın tuberkulyoz -Nilsenni boyaw :

1. Ruxsat etilgen smear ústine filtr qaǵazı sızıǵı qollanıladı hám silning karbol fuchsin quyıladı hám bug ' payda bolaman degenge shekem preparat spirtli ishimlikler órtı ústine 2-3 ret isitiladi. Spora qabıǵın yumshatish ushın zárúr (" kiyinish").
2. Qaǵaz alıp taslanadı, preparat sulfat kislotanıń 5% eritpesi menen reńsizlenedi.
Suw menen juwıladı hám metilen kók menen bo'yaladi.
Nátiyje: sporalar (hám kislotaǵa shıdamlı bakteriyalar ) qızıl rangga aylanadı. Kislotaǵa uyqas bakteriyalar hám sitoplazma ximiyalıq quramdıń ayriqsha qásiyetleri sebepli reńsizlenip, kók (kók) rangga iye boladı.
Ojeshko boyınsha boyaw :
Isitilganda 0, 5% xlorid kislota eritpesi dúzetilmagan smear ústine surtiladi
Spirtli ishimlikler órtında juwıladı hám ornatıladı.
Tsil -Nilsen boyınsha reń beriw.
Mikroskopiya nátiyjesi: sporalar-qızıl, vegetativ kletkalar –kók.
Bakterial endosporalar (grek. spora - urıw ) - dúzilisi hám qásiyetleri tárepinen kem ushraytuǵın bolıp, átirap -ortalıqtıń unamsız faktorlarına joqarı qarsılıq menen ajralıp turadı. Olar basqa mikroorganizmlarning sporalariga uqsamaydı, ásirese ósimlik sporalari. Sporulyatsiya kóbeyiw usılı emes. Bakterial endosporalar-bul turni saqlap qalıw ushın gúresde uzaq evolyutsiya processinde islep shıǵılǵan bakteriyalar rawajlanıwınıń basqıshlarınan biri bolıp tabıladı. Bir vegetativ kletkadan tek bir spora payda boladı.
Spora payda etiw qábileti genetikalıq tárepten aldınan belgilenedi. Biraq sporlar bakteriyalardıń ósiwi hám kóbeyiwi ushın qolaysız sharayatlarda payda boladı (qolaysız temperatura sharayatları, keptiriw, azıq elementlarınıń etiwmasligi, ortalıqtıń pH ózgeriwi hám basqalar ).
Kletkada eki genler kompleksi ámeldegi - biri vegetativ ósiwdi kodlaydı, ekinshisi sporulyatsiya (bul genler toparı sporulon dep ataladı ). Spora payda bolǵan bakterial kletka sporangium dep ataladı. Sporulyatsiya procesi bir yarım saattan bir kunge shekem, geyde bolsa kóbirek. Sporulyatsiya (sporulyatsiya) tábiyiy sharayatta da, materiallıq ortalıqta o'stirilganda da júz boladı.
Sporulyatsiya kletkanıń artıwın toqtatıw menen baslanadı. Metabolik processlerdiń baǵdarı ózgeredi-kletka belokları qayta tiklenedi, olardıń geyparaları erkin aminokislotalardıń ishki fondidan qayta sintezlanadi; ámeldegi rezerv elementlar tutınıw etiledi.
Endosporaning qáliplesiw basqıshları. Sporulyatsiya bir neshe basqıshda júz boladı. (1-suwret)


1-suwret : Endospora payda bolıw basqıshları sxeması
1. vegetativ kletkanıń nukleoidi ıqsham tayaqchaga uqsas formaǵa iye boladı, beloklardı qayta qurıw júz boladı.
2. Polar nukleoid ajratıladı. CPM invaginatsiyasi nátiyjesinde protoplastning bir bólegi ana kletkadan ajralıp shıǵadı, sporulyatsiya septumi payda boladı, ol keyinirek deformatsiyalanadi hám spora membranalarınan birine aylanadı, spora protoplasti payda boladı.
3. Spora protoplasti ana kletkanıń protoplasti menen oralǵan hám eki membrana menen oralǵan domalaq prospora payda boladı - ishki hám sırtqı, sırtqı qatlamı menen kletka ishine qaragan. Prospora ana kletka membranasınan ajralıp, kletka polisinde qaladı yamasa onıń orayına ótedi. Birpara aminokislotalar, dipikolin kislotası (c7 h5 o4) ana kletkadan prospora ishine kiredi - ol vegetativ kletkada, kaltsiy ionlarında joq ; dipikolin kislotası menen Ca2+ kompleksi payda boladı. Ekinshi hám úshinshi basqıshlarda spora quramındaǵı beloklar sintezlana baslaydı.
4. Eki membrana ortasında prospora murein qatlamınıń qáliplesiwi baslanadı, ol qalıń korteks (yamasa korteks) qatlamın payda etiw menen juwmaqlanadı.
5. Spora qaqpaqları, sporaning elektron tıǵız sırtqı qabıǵı payda boladı. Sporalarning barlıq ishki qabıǵı tegis ústlerge iye, sırtqı (yamasa sırtqı ) qabıǵı bolsa tegis emes sirt menen ajralıp turadı. Bul hár qıylı bakteriyalar túrleriniń sporalari maydanınıń ayriqshalıǵın anıqlaydı. Hár qıylı bakteriyalar túrlerinde qatlamlı qatlamlardıń sanı hám dúzilisi hár túrlı.
6. Spora qáliplesiwi tawsıladı, onıń kem ushraytuǵın ózgesheligi payda boladı - ıssılıqqa shıdamlılıq. Jetik spora hár bir bakteriya túrine tán formaǵa, ólshemlerge iye, kletkada tiyisli poziciyanı iyeleydi. Keyin spora ana kletka qaldıqlarınan azat etiledi (ana kletkanıń ólimi hám lizisi arqalı ).
Sporanin’ kletka daǵı jaǵdayı. Sporalar kletkada túrli pozitsiyalarni iyelewi múmkin (2-súwret):

• 
  spora kletkada Oraylıq yamasa eksantrik yamasa terminalda lokalizatsiya etilgeninde hám kletka óz formasın ózgertirmasa (Bacillus jinsining aerob bakteriyalarına tán);
  

• 
  klostridial, spora payda bolǵanda, kletka shpindel formasın aladı -endospora kletkanıń qalıńlasqan bóleginde Oraylıq yamasa eksantrik tárzde jaylasqan ;
  

• 
  plectridial, spora terminalda lokalizatsiya etilgeninde, onıń jaylasqan jayında kletka kengayadi hám baraban tayaqshası yamasa raketka kórinisin aladı. Klostridial hám plectridial endospora jaylasıwı túrleri Clostridium jinsidagi anaerob bakteriyalarǵa xos bolıp tabıladı.
  

2-suwret: Kletka daǵı endospora jaylasıwınıń tábiyaatı
Jetik sporaning dúzilisi. Hár túrlı túrdegi bakteriyalardıń jetik sporalarining dúzilisi birdey (1. 6 -súwret). Sporoplazma (yamasa yadro ) quramında nuklein kislotalar hám beloklar (jámi 50... 60% ge shekem qurǵaqlay element spora), dipikolin kislotası (5... 25%), Ca2+ ionları (2% ge shekem ), fermentler (olardıń kópshiligi vegetativ kletka fermentlerinen parq etpeydi, biraq olar aktiv emes), lipidlar hám basqalar. elementlar, sonıń menen birge, xromosomalar hám ribosomalarning bir yamasa bir neshe nusqaların óz ishine aladı. Kaltsiy dipikolinat sporoplazma makromolekulalari arasındaǵı boslıqtı toldıradı hám olardıń óz-ara tásirine tosqınlıq etedi.

3-suwret: Endospora dúzilisi sxeması
Ц - sporoplazma; ЦПМ-sitoplazmatik membrana ; ЦС-kletka diywali ; К-korteks: ВН-spora membranasınıń ishki qatlamı ; НС-spora membranasınıń sırtqı qatlamı ; ЦС-spora hám membrananıń sırtqı membranası arasındaǵı sitoplazma qatlamı ; ВМ-sporaning sırtqı membranası ; ПС - spora yostig'i; ЛС-spora membranasınan shólkemlesken linza dúzilisi granüler elementtan ; Б-spora ósiwi
Sporalarning ıssılıqqa shıdamlılıǵı. Endosporalar joqarı ıssılıqqa shıdamlılıǵı menen ajralıp turadı (bir neshe minutadan bir neshe saatǵa shekem qaynatıwǵa shıdam beredi). Íssılıqqa shıdamlılıq endosporalarga tán birikpe - kaltsiy dipikolinat bar ekenligi menen baylanıslı (vegetativ kletkada joq, ıssılıqqa shıdamlılıq payda bolıwınan aldın payda boladı hám spora kógerip shıqqanda joǵaladı ). Íssılıqqa shıdamlılıq, sonıń menen birge, suwdiń tómen muǵdarın (vegetativ kletkaǵa qaraǵanda 20... 35% kemrek), kóplegen membranalardıń bar ekenligin, korteksning ayriqshalıǵın hám lipidlarning joqarı muǵdarın anıqlaydı.
Endosporalar gram-oń bakteriyalarǵa xos bolıp tabıladı (Desulfotomaculum jinsidagi bakteriyalar bunnan tısqarı ). Qaǵıyda jol menende endosporalarning oralǵan hám kokkoid formaları payda bolmaydı (sporosarcina jinsi bunnan tısqarı).
Bakteriyalar ushın sporulyatsiya turmıs ciklınıń májburiy basqıshı emes, sebebi qolay sharayatlarda olar uzaq waqıt dawamında spora payda etmesten rawajlanıwı múmkin. Spora payda etbeytuǵın mutantlar bar.
Sporalarning kógerip shıǵıwı. Nál procesi bir neshe basqıshda dawam etedi (4-súwret)
1. Nálning aktivlesiwi sporalarning kógerip shıǵıwǵa tayınlıǵın sáwlelendiredi. Bul sporalarning qarmaqtası processinde (qaytarılmas ), kemeytiriwshi elementlar tásiri astında, joqarı temperatura, pH tómenlewi menen júz boladı.
Sporalarning tiykarǵı qásiyetleri saqlanıp qaladı, biraq kógerip shıǵıwǵa ılayıq sporalar sanı kópayadi. Íssılıq menen qayta islew eń kóp qollanıladı -sporalarni bir muncha waqıt joqarı subletal temperaturada qizdırıw.
2. Nálning baslanıwı (qaytarılmas ), ol jaǵdayda sporalarning qizdırıw, boyaw hám keptiriwge shıdamlılıǵı pasayadi. Sporalar ıssılıqqa shıdamlılıǵın hám jaqtılıq sınıwın joǵatadı. Bul processler spora elementlarınıń (30% ge shekem ) shıǵarılıwı menen birge keledi - kaltsiy dipikolinat, glyukozamin, diaminopimelin kislotası, birpara aminokislotalar. Kishi molekulalı spora belokları arnawlı spora proteazasi tárepinen joq etiledi. Basqısh bir neshe minuta dawam etedi.
3. Haqıyqıy kógerip shıǵıw. Bul basqıshda belok hám RNKning aktiv sintezi, DNKning replikatsiyasi, spora membranalarınıń lizisi, olardıń sporaning qandayda bir noqatında jarılıwı hám jańa kletkanıń " kógerip shıǵıwı" payda boladı. Kóbinese spora qutbli yamasa lateral túrde kógerip shıǵadı. Bunıń artınan nálning sozılıwı hám tolıq vegetativ kletkanıń qáliplesiwi baqlanadı. Nál procesi ortasha 2... 3 saat ishinde júz boladı.

4-suwret: Endosporaning kógerip shıǵıw sxeması
Cistalar (lat. cista-qutı ) - bul nukleoidli sitoplazmani óz ishine alǵan, eki qabıqlı -ishki qalıń hám sırtqı kóp qatlamlı CPM menen oralǵan domalaq nurni sindiruvchi qáliplesiwler. Pútkil bakterial kletka cistaǵa aylanadı. Cistalar eski mádeniyatlarda payda boladı. Olarda kóplegen lipidlar bar. Cistalar vegetativ kletkalarǵa qaraǵanda keptiriw, mexanik stress, lizozimga salıstırǵanda talay shıdamlı, temperaturaǵa salıstırǵanda zaif bolıp tabıladı. Qolay sharayatlarda (uglerod dáregi ámeldegi bolǵanda ) cistalar kógerip shıǵadı. Cistalar birpara metilotrofik bakteriyalar, spiroxetalar, azotobakter áwlad bakteriyaların payda etedi.