Statistik modellashtirishda eng kichik kvadratlar usuli Reja

S_bj - j-nchi koeffitsientining o’rtacha kvadratik chetlashuvi.

1. 
   Agar t_j katta t bo’lsa, unda bu tenglamalar koeffitsienti ta’sir darajasi yuqori.
   

(3.22)

Ta’sir darajasi kam koeffitsientlar regressiya tenglamasidan chiqarib tashlanib, qolgan koeffitsientlar yana qaytadan ta’sir darajasi aniqlanadi. Tenglama adekvatligi Fisher kriteriysi yordamida tekshiriladi.

(3.23)
S²_qol - qoldiq dispersiya, l- bog‘liqliklar soni
Agar F < F_p(f₁,f₂) bo’lsa, unda tenglama adekvat hisoblanadi.

Tayanch so’z va iboralar

1. Eksperimental statistik modellashtirish usuli- tajriba o’tkazilib jarayon to’g‘risida statistik ma’lumot to’planib model tuziladi.
2. Statistik ma’lumot- tajriba yo’lida to’planadigan ma’lumot.
3. Passiv eksperiment- jarayonga ta’sir ko’rsatmasdan ma’lumot to’plash.
4. Aktiv eksperiment- zamonaviy tajribani rejalash usullaridan foydalanib, jarayon to’g‘risida ma’lumot to’plash.
5. Regression tahlil- tenglama koeffitsientlari aniqlangandan so’ng Koxren, Styudent va Fisher kriteriylari yordamida tahlil qilish.
6. Korrelyasion tahlil- chiqish parametrini kirish parametridan bog‘lig‘lik darajasini tahlil qilish.
7. Regressiya tenglamasi - eksperimental statistik modellashtirish usuli bilan regressiya egri chizig‘iga qarab olinadigan tenglama.
8. Tanlangan eksperimentlar (ajratma) xajmi - tanlangan oraliqdagi tajribalar miqdori.
9. Korrelyasiya maydoni- chiqish parametrini kirish parametridan bog‘lig‘ligi darajasini tahlil qilish tanlangan maydon.
10. Regressiya egri chizigi- tajriba nuqtalarini tutashtirib olinadigan siniq egri chiziq.
11. Normal tenglamalar tizimi- noma’lum tenglama koeffitsientlar soni tenglamalar soniga teng bo’lgan holat.
12. Chiqish kattaligining eksperimental qiymati- jarayon chiqish kattaligini tajribada olingan qiymati.
13. Chiqish kattaligining xisobiy kiymati- jarayon chiqish kattaligini tanlangan tenglama yordamida olingan qiymati.
14. Bir uzgaruvchilik funksiyani klassik tahlil qilish usuli- matematikaning klassik tahlil qilish usulidagi ekstrimumni borligining kerakli va yetarli shartlari yordamida tahlil qilish.
15. Masalani yechish blok sxemasi- masalani yechish ketma-ketligini ko’rsatuvchi sxema.
17. Masalani yechish dasturi-masalani kompyuterda yechish uchun ma’lum bir algoritmik tilda tuzilgan dastur.
18. Chiziqli regressiya- regressiya egri chizig‘i to’g‘ri chiziqga yaqin bo’lganda to’g‘ri chiziq koeffitsientlarini aniqlash usuli.
19. Dispersiyani bir xilligi- dispersiya bir xil yoyilgan xolat.
20. Koxren kriteriysi- dispersiyani bir xil yoyilganligini tekshiruvchi kriteriy.
21. Regressiya tenglamasi koeffitsientlarining ta’sir darajasi- koeffitsientlarning ta’sir darajasi sezilarlimi yoki yo’q, Styudent kriteriysi yordamida aniqlanadi