Statistikasi

9.4. Valuta kursiiiing o*r(acha k<>‘rsatkichlari
Valuta bozori bo'yicha to^plangaii boshlanghch m a’kmiotlarni 
siatistik qayta islilash jarayonida nisbiy va ohtaclia ko'rsatkichlarga ega 
bodamiz. Masalan, valutaning sotib olisb va sotish kurslarini qo'shib 
ikkiga bo'lsak, o'rtacha valuta kursi kclibchiqadi.
Biita valutaning m a’lum bir davrdagt (hafta, oy, kvartal) 
o ‘rtacha kursi;
i. Oddiyo'rtacha arifmetik formula bilan:
259

---

bLi yerda: К. — savdo kuniaridagi valuta kursi; n — kunlar soni.
2. 0 ‘rtadia geometrik formula bilan:
Valuta kui’siningo'zgarishiga o'rtacha arifmctikning sezgirlik darajasi 
ancha yuqori. 0 ‘rtachageomctrik esa kamroq miqdorda o‘zgaradi. Bun- 
dan tashqari, o ‘rtaclia gcomctrikning ustunligidan yana biri u bilan
hisoblangan to‘g‘ri ( ^ ) va teskari (R) kotirovkada hisoblangan 
oVlacha valuta kurslari teskari bog'liqlikda bn'ladi:
к
-  I ’ 
‘ 
_ 
I
“ V « ,
Y ,K
E
К iin/
Amaliyotda o'rtacha valuta kurslari haftalik, oylik va kvartallik 
m a’lumotlar bo‘yicha aniqianadi, yillik ma’lum otlar bo'yicba 
o'rlaclialardeyarli hisoblanmaydi, chunki ular yilning oxirgi sanasiga 
bcriladi.
3. 
Valuta bozorining turli sho‘balaridagi ma’Iuniotlar bo‘yicba 
ham o'rtacha valuta kurslari tonqichii arifmelik rormula bilan aniqia­
nadi: 
„
IT
Q
a
^Qn
bu ycrda; К — valuta kurslari; Q — savdo bajmi.
9.2-jadval
Savdo hajmi va sho‘baiarida valuta kursi
Bozor
Dollar kursi
Savdo hajmi
sho'balari
(1 dollarga nisbalan)
(mln.doll.)
Naqd pul
1480
18,21
Fbmkiararo
1400
24,17
Birja
1350
11,09
260

---

Viiimaning o'rtaclia kiirsi:
-
1 4 k 0 ' ! 8 ,