Stol tennisi haqida
Download 1.41 Mb. Pdf ko'rish
|
JISMONIY TARBIYA
|
Stol tennisi yoki Ping-pong
— kichik koptok va raketkalar bilan stolda o'ynaladigan sport o ʻyini . Sharqiy Osiyoda paydo bo ʻlgan. 20-asrning 20y.laridan ko ʻp mamlakatlarga tarqalgan. Dastlab „pingpong“ ( fransuzcha : pingpong — koptokning raketka va stolga urilishida chiqadigan ovoz) deb atalgan. Stol tennisi uchun, odatda, stol o ʻlchami 152,5x274,3 sm; balandligi. 76 sm; turi 183x 15,25 sm bo ʻladi. Yogʻoch raketkaning yuziga rezina plastina qoplanadi. Koptok oq plastikadan yasaladi, diametri 37,2 —38,2 mm, og ʻirligi 2,4—2,53 g. Oʻyin maydonchasining o ʻlchami 6—7 x 12–14 m. Rasmiy musobakalar sport zallarida o ʻtkaziladi: erkaklar va ayollar — jamoa boʻlib, yakka holda va juftlikda hamda aralash juftlikda musobaqalashadilar. Uyin 3 yoki 5 partiyadan o ʻynaladi. O ʻyinchilardan biri 21 ochko toʻplasa, u gʻolib hisoblanadi. Agar hisob 20:20 boʻlib qolsa, unda o ʻyinchilardan biri 2 ochko ortiq toʻplaguncha oʻyin davom ettiriladi. Stol tennisi Xalqaro federatsiyasi (ITTF, 1926-yil tashkil etilgan) 130 dan ortiq milliy federatsiyani birlashtiradi. 1926-yildan har 2 yilda jahon birinchiligi o ʻtkaziladi, 1988-yildan Olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritilgan [1] O ʻzbekistonda Stol tennisi keng ommalashgan. Oʻzbekiston chempionati va kubogi musobaqalari muntazam o ʻtkazib turiladi. O ʻzbekiston Stol tennisi federatsiyasi 1993-yil ITTFga a ʼzo boʻlib kirgan. Oʻzbekistonlik Manzura Inoyatova, Saida Burhonxo ʻjayeva, Svetlana Geta jahon chempionatida (Doxa sh., Qatar, 2004- yil mart) 1o ʻrinni olib, oltin medallar bilan taqsirlanishdi. Ular bilan birga Nodira Burhonxo ʻjayeva, Madina Ayupova ham bir qancha xalqaro turnirlarda gʻolib bo ʻlishgan. O ʻzbekistonda Stol tennisi keng ommalashgan. Oʻzbekiston chempionati va kubogi musobaqalari muntazam o ʻtkazib turiladi. O ʻzbekiston Stol tennisi federatsiyasi 1993-yil ITTFga a ʼzo boʻlib kirgan. Oʻzbekistonlik Manzura Inoyatova, Saida Burhonxo ʻjayeva, Svetlana Geta jahon chempionatida (Doxa sh., Qatar, 2004-yil mart) 1o ʻrinni olib, oltin medallar bilan taqsirlanishdi. Ular bilan birga Nodira Burhonxo ʻjayeva, Madina Ayupova ham bir qancha xalqaro turnirlarda g ʻolib boʻlishgan. Ping-pong yoki stol tennisi uchun ishlatiladigan to’plam 2,74 gramm va 40mm diametri bilan tortilgan, selüloid yoki shunga o’xshash plastikdan yasalgan. Qiziqarli haqiqat: 2000 yil oldin to’plari havo qarshilik oshirish va tomoshabinlar yaxshi ko’rish mumkin, shunday qilib, o’yin tezligini olish maqsadida, Sidney Olimpiada o’yinlarida 38mm bilan almashtirildi, deb edi 40mm haqida edi o’yin va shu sababli uning mashhurligini oshiradi. Tennis jixoz va anjomlari. Stol to’g’ri burchakli bo’lishi kerak, uzunligi 2,74 m, eni 152,50 m, balandligi (poldan yoki yerdan) 0,76 sm. Stolning yuzasi gorizontal bo’lishi shart. (12 yoshgacha bo’lgan maktab o’quvchilari uchun stolning balandligi 0,60- 0,70 sm, bo’lishi ruhsat beriladi) Stolning yuzasi to’q yashil rangda bo’lishi kerak. Stolning chetidagi chiziqlari oq rangda qalinligi 2 sm. o’rtadagi chiziqlari 0,3 sm. SETKA Stolning yuzasi setka bilan ikkita teng qismlarga bo’linadi. 2. Setkaning uzunligi 183 sm, balandligi 15,25 sm. U kvadrat katakli bo’ladi o’lchamlari 1,3-1,5 sm. Setkaning ustki qirrasi oq rangda qalinligi 1,5 sm bo’ladi u shnur bilan tortib qo’yiladi. 3. Setkaning ustki qirrasi stolning butun eni bo’yicha 15,25 sm baland bo’lishi shart. Uning pastki qirrasi stolning yuzasiga to’liq tegib turishi va bir tekislikda tarang bo’lishi kerak. . To’p maxsus tseluloiddan tayyorlanadi sariq va oq rangda bo’ladi. SHar dumaloq yopishgan joylari tekis, ikki tomonlari teng bo’lishi kerak. SHarning diametri 3,72-3,82 sm, og’irligi 2,40-2,53 gr. 4. Raketka Raketka har xil razmerda, formada va og’irlikda bo’lishi mumkin. Asosan fanerdan bo’lib, ikki tomoni rezina bilan qoplanadi. Raketkani umumiy uzunligi 26- 30 sm, eni 15-17 sm, og’irligi 75-100 gr. bo’ladi, umumiy qalinligi 4 mm oshmasligi kerak. Saflanish. Emotsional xolatni pasaytirish: Qo’llar yuqorida 1-2 ga nafas olish, 3-4 ga nafas chiqarish. Saflanish, darsda faol qatnashgan o’quvchilarni rag’barlantirish, sust qatnashgan o’qivchilarni ogohlantirish. Jismoniy mashqlardan uyga vazifa berish . To'p stolning o'ng tomonidan berilishi va raqib stolining o'ng tomoniga tushishi kerak. Markaziy chiziqqa tushish adolatli. Ikki karra sheriklar o'z jamoalari ikki marta xizmat ko'rsatgandan keyin joylarni almashtiradilar. Miting paytida to'p to'rning yuqori qismiga tegishi mumkin, ammo xizmat paytida emas. Juftlik o'yinidagi sheriklar to'p stolga tushgan joyidan qat'i nazar, mitingda to'plarni navbatma-navbat urishlari kerak. To'pni urishdan oldin, u albatta sizning yoningizga tushishi kerak. Agar to'p raketka bilan qo'lingizga tegsa va qonuniy zarbaga olib keladigan bo'lsa, qoidabuzarlik hisobga olinmaydi va o'yin odatdagidek davom etadi. Raketka qo'lingiz - barcha barmoqlaringiz va bilagingiz ostidagi qo'lingiz. Agar to'p o'yinchining tanasiga yoki boshqa joyga tegsa, u raqibga nuqta qo'yadi. Hech qanday sababsiz stolga raketka ishlatmaydigan qo'l bilan tegmaslik kerak. Bu sizning raqibingizga ochko beradi. To'p stolning gorizontal yuzasining yuqori chetiga tegib turganda, hatto yon tomonga sakrab tushsa ham, to'g'ri xizmat yoki zarba hisobga olinadi. Jadvalning vertikal tomonlari ruxsat etilgan o'yin maydonining bir qismi emas. Stol tennisi qoidalari quyidagi ta'riflarga ega: Backhand - bu o'ng qo'l uchun raketka bilan tirsagining chap tomonida, aksincha chap qo'l uchun zarba. Backspin - to'pni urish. Ko'rshapalak - bu raketka. Pichoq - bu raketaning yog'och qismi. Blok - Raketani to'p yo'lida ushlab turish orqali tezkor tiklanish va tezkor sakrash. Chop Chop - bu to'pni raqibning raketkasiga urganida pastga tushishiga olib keladigan zarba. Chopper - o'yin uslubi, unda maydalovchi ish tashlashning asosiy turi hisoblanadi. Xoch korti - burchakdan burchakka diagonal bilan urilgan to'p. Chuqur - stol ustiga chuqur tushgan to'p. Chiziqdan pastga - stolning yon tomoniga tegib turgan to'p, yon chiziqlarga parallel ravishda chiziqqa uriladi. Kirish va qulaylik stol tennisi bugungi kunda dunyodagi eng mashhur sport turlaridan biriga aylandi. O'yin nafaqat o'rganish oson, balki juda hayajonli, u pleyerlar va jihozlarni jihozlashga katta moliyaviy investitsiyalarni talab qilmaydi. Stol tennisi uchun zarur bo'lgan narsalarning barchasi stol, to'r, raketka va to'p va albatta talabaning o'zi istagi. Barcha sport turlari singari stol tennisi ham havaskorlar darajasidagi o'rtoqlik uchrashuvi bo'ladimi yoki professional turnirdagi bahsmi, hurmat qilinishi kerak bo'lgan qoidalarga ega. Stol tennisi qoidalari ITTF tomonidan o'rnatiladi (Xalqaro stol tennisi federatsiyasi) - tashkilot ushbu sport turining asosiy boshqaruv organi hisoblanadi. Qiziqarli tarixiy fakt. Stol tennisi 19-asr oxirida Angliyada paydo bo'lgan. 1988 yilda o'yin Olimpiya o'yinlari dasturiga kiritilgan. Osiyoda eng mashhur stol tennisi (Xitoy, Yaponiya, Janubiy Koreya). Ma Lin 1980 yilning 19 fevral kuni Xitoyning Lyaonin shahrida dunyoga kelgan. Ma olti yoshidan boshlab stol tennisining sir asrorlarini o'rganishni boshlagan. 1992 yilda mahalliy jamoaga azo bo'lib kiradi. 1994 yilda esa milliy terma jamoa libosini kiyishga erishadi. 1999 yilda Jahon chempionatining kumush va oltin medallariga ega chiqadi. 2004 yilda Afina shahri mezbonlik qilgan XXVIII yozgi olimpiya o'yinlarida juftlik bahslarida oltin medalni qo'lga kiritgan bo'lsa, to'rt yil o'tib mamlakatida bo'lib o'tgan olimpiada yakkalik va jamoaviy bahslarda oltin medalga ega chiqadi. Ma Jahon chempionatlarida juftlik va jamoaviy bahslarda ko'plab oltin medalga ega chiqqan bo'lishga qaramasdan, hech qachon yakkalik bahslarida oltin medalni qo'lga kirita olmagan . U “ITTF World Tour” musobaqalarida jami 26 marta zafar quchgan. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT , Download 1.41 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|