Strategik menejment
Download 1.62 Mb.
|
Strategik menejment..
- Bu sahifa navigatsiya:
- MUSTAQIL TALIM UCHUN MATERIALLAR
- sog‘liqni saqlash, bilim va daromad
- Inson taraqqiyoti indeksi bizga nima haqida malumot beradi
- Birlamchi Inson taraqqiyoti indeksi uslubiyoti (metodologiyasi) Inson rivojining xisobotining 20 nchi nashri uchun qayta ishlab chiqildi. Xo‘sh bu qanchalik farq qiladi
|
Savol: Bu bitim siz uchun foydalimi?
MUSTAQIL TA'LIM UCHUN MATERIALLAR mavzu KEYS STADI masala Umumta'lim maktabida boshlang'ich sinf o'qituvchisiga 1,25 stavka o'quv yuklamasi ajratilgan bo'lsa, uning o'quv va pedagogik yuklamalari yig'indisidan iborat bo'lgan umumiy yuklamasi hajmini aniqlang masala Umumta'lim maktabida 60 ta sinf bor. Ulardan 20 foizi to'liq komplektlanmagan (o'quvchilar soni sinflar to'liqlilik me'yorining 50 foizidan kam bo'lgan) sinflar bo'lsa, maktab bo'yicha sinf rahbarligi uchun yillik xarajat summasini aniqlang. masala Tumanning barcha umumta'lim maktablari bo'yicha 2013 yil yakuniga quyidagi ma'lumotlar ma'lum bo'lsa, 2014 moliyaviy yil uchun tuman bo'yicha o'quvchilarning (jami va sinf guruhlari bo'yicha alohida) o'rtacha yillik sonini hisoblang:
masala Umumta'lim maktabi bo'yicha quyidagi ko'rsatkichlar ma'lum bo'lsa, pedagogik xodimlar uchun daftar tekshirganlik uchun yillik xarajat summasini aniqlang.
masala Quyidagi ma'lumotlar ma'lum bo'lsa, umumta'lim maktabi bo'yicha yillik ish haqi fondini aniqlang. 1-4-sinflar uchun pedagogik stavkalar soni - 30 ta; O'rtacha oylik ish haqi stavkasi (1-4-sinflar uchun) - 265000 so'm; 9-sinflar uchun pedagogik stavkalar soni - 45 ta; O'rtacha oylik ish haqi stavkasi (5-9-sinflar uchun) - 275000 so'm masala Toshkent shahar, Chilonzor tuman xalq ta'limi bo'limining quyidagi ma'lumotlari asosida umumta'lim maktablaridagi kuni uzaytirilgan guruhlarda bolalarning ovqatlanishi uchun mahalliy budjetdan qilinadigan yillik xarajatlar summasini hisoblang.
MUSTAQIL TA'LIM UCHUN MATERIALLAR mavzu Inson taraqqiyoti indeksi haqida tez-tez so‘rab turiladigan savollar Inson taraqqiyoti indeksi (ITI) o‘zi nima? Inson taraqqiyoti indeksi umumiy va qismlardan tashkil topgan ko‘rsatkich bo‘lib u inson taraqqiyotining uch asosiy omillaridan iborat mamlakatning o‘rtacha erishilgan yutuqlarinin o‘lchaydi: sog‘liqni saqlash, bilim va daromad. Bu indeks birinchi marta Pokistonlik iqtisodchi Maxbub ul Haq tomonidan Nobel mukofoti laureati Amartiya Sen va boshqa ko‘zga ko‘ringan taraqqiyot mutafakkirlari bilan birgalikda birinchi marta Inson taraqqiyoti ndeksi hisoboti uchun 1990 yilda birgalikda ishlab chiqilgan. Mazkur indeks ilgari qabul qilingan daromad darajasi va iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichi kabi mamlakat rivojlanishining ko‘rsatkichlariga muqobil sifatida kiritilgan. Inson taraqqiyoti indeksi bizga nima haqida ma'lumot beradi? Inson taraqqiyoti indeksi faqat mamlakatning iqtisodiy o‘sishinigina emas balki uning aholisi, ularning qobiliyatlari hamda mamlakat ning rivojiga baho berish uchun asosiy me'zonlar sifatida urg‘u berish uchun yaratilgan edi. Inson taraqqiyoti indeksi mamlakatning milliy siyosatini belgilashda ham qo‘llanilishi mumkin. Masalan nima uchun jon boshiga bo‘lingan YAlpi milliy daromad ko‘rsatkichlari darajasi va ta'lim tizimidagi bir xil bo‘lgan ikki mamlakatda inson rivojining natijalari har xil bo‘lishi mumkin. Bagama orollari va YAngi Zellandiyada kishi boshiga daromad bir xil darajani tashkil qiladi, lekin o‘rtacha umr ko‘rish darajasi va ta'lim tizimidagi o‘qish yillari muddati ikkala mamlakatda farq qiladi va buning natijasida YAngi Zellandiyadagi Inson taraqqiyoti indeksi ko‘rsatikichi Bagama orollaridagiga qaraganda ancha yuqori darajani tashkil qiladi. Bunday hayratlanarli ziddiyatlar Xukumat siyosatidagi hal qiluvchi masalalar muxokamasini keltirib chiqarishi mumkin. Birlamchi Inson taraqqiyoti indeksi uslubiyoti (metodologiyasi) Inson rivojining xisobotining 20 nchi nashri uchun qayta ishlab chiqildi. Xo‘sh bu qanchalik farq qiladi? Xuddi o‘tgan yillaridagi inson rivojining hisobotlari kabi Inson taraqqiyoti indeksi tarkibiy qismlarga ega ko‘rsatkich bo‘lib, uch asosiy yo‘nalishdagi rivojlanish ko‘rsatkichlarini o‘lchaydi: sog‘liqni saqlash, bilim va daromad darajalari. Avvalgi Inson taraqqiyoti indeksi hisoblash usuliga ko‘ra insonning tug‘ilgandagi o‘rtacha umr ko‘rish darajasi bilan belgilanar edi. Ta'lim yoki bilim katta yoshlilarning savodxonlik darajasi va ta'lim tizimida o‘qish darajalari bilan belgilanar edi. (Boshlang‘ich ta'limdan Oliy ta'limgacha). YAlpi ichki mahsulotga nisbatan kishi boshiga o‘rtacha daromad yoki yashash sifati darajasi mazkur mamlakatlarda AQSH dollari harid quvvati bo‘yicha hisoblab chiqilgan (PPP-US$). Inson sog‘lig‘i xali ham tug‘ilgandagi o‘rtacha umr ko‘rish darajasi bilan belgilanadi. Lekin 2010 yildagi Inson taraqqiyoti indeksi inson bilimini darajasini belgilashda 2 omilni hisobga oladi: 1) Bugungi kunda mamlakatdagi maktab yoshidagi bolaning maktabda qancha muddat o‘qiy olishi; 2) 25 va undan katta yoshdagi insonlarning o‘rta hisobda bilim olgan yillar muddati. Aholi o‘rtacha daromadini o‘lchash mezoni yalpi ichki mahsulot qiymatidan kishi boshiga YAlpi milliy daromad qiymatiga ko‘chdi. YAlpi milliy daromad o‘z ichiga chet el yordami va boshqa daromadlarni ham o‘z ichiga oladi va bu o‘z navbatida rivojlanayotgan mamlakatlardagi iqtisodiyotning holatini to‘laqonliroq tasvirlab beradi. Download 1.62 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|