Suwda hám mayda eriwshi vitaminler Jobası

Suwda hám mayda eriwshi vitaminler

Jobası:

• Vitaminler haqqında ulıwma túsinik.
• Suwda eriytuǵın vitaminler metabolizbe hám biologiyalıq funktsiyaları.
• Mayda eriytuǵın vitaminler metabolizbe hám biologiyalıq funktsiyaları.

Vitaminler haqqında túsinik

Vitaminler haqqındaǵı táliymattıń rawajlanıwı N. Lunin atı menen de baylanıslı. Alım awqat quramında belok, uglevod, may, duz hám suwdan tısqarı turmıs ushın zárúr bolǵan almastırıp bolmaytuǵın qanday da belgisiz element bar, degen juwmaqqa kelgen. K. Funk birinshi bolıp kristall halda ajıratıp alınǵan “beri-beri” keselligi rawajlanıwınıń aldın alǵan organikalıq elementti tapqan hám óz quramında aminogruppalardı saqlaǵanı ushın bul belgisiz elementlerdi “vitaminler” dep atawdı usınıs etken (lat. vita - turmıs degeni bolıp tabıladı). vitaminler shártli túrde vitaminler hám vitamin tárizli elementlerge bólinedi. vitamintárizli elementler biologiyalıq ózgeshelikleri menen viatminlerge uqsaydı, lekin ádette kóp muǵdarda talap etiledi.

Mayda eriytuǵın vitaminler metabolizbe hám biologiyalıq funktsiyaları.

Vitamin A ( retinol) vitamin qanda xilomikronlar quramında tasıladı hám bawırdıń kupfer kletkalarında toplanadı, tor perdeniń epiteliy kletkaları menen, retinol membranalardıń arnawlı receptorları menen birigedi.

vitamin D (kaltsiferollar) vitamin D jińishke ishektegi ot kislotaları qatnasıwında sorıladı, keyin bawırǵa tasıladı hám onda NADH hám molekulyar kislorod qatnasıwında isleytuǵın mitoxondriyalar sisteması tásirinde 25-oksixolekalsiferolga aylanadı. 25-oksixolekalsiferol búyreklerde gidroksillanadı, nátiyjede gormonal ózgeshelikke iye bolǵan 1, 25- dioksixolekalsiferol payda boladı. Bul reakciya parat gormonlar menen basqarıladı. 1, 25- dioksixolekalsiferol ishekte Ca tasılıwın kúshaytadı

Vitaminler eriwsheńligine qaray mayda hám suwda eriytuǵın vitaminler ayırmashılıq etiledi.