Suyuqlik muvozanatdagi harakati, ularning asosiy qonuniyatlari

Namlikning material yuzasidan bug`lanishi. Bu jarayon asosan bug`ning qattiq material yuzasidan havoning chegara qatlami orqali diffo’ziya yuli bilan ochtishidan iborat. Material­ning yuzasidan namlikning bug`lanish yo’li bilan havo oqimiga ochtishi tashqi diffo’ziya deb ataladi. Tashqi diffo’ziya yordamida namlikning taxminan 90% i tarqaladi. Material yuzasidan atrof-muhitga namlik bug` holatida o’tadi. Tashqi diffo’ziyaning harakatlantiruvchi kuchi material yuzasidagi va atrof-muhitdagi konsentratsiyasilar yoki parsial bosimlar ayirmasi bilan ifodalanadi.
Diffo’ziya oqimidan tashqari namlik termodiffo’ziya yo’li bilan ham tarqaladi. Termodiffo’ziya hodisasi qatlamda haroratlar ayirmasining ta`siri natijasida yo’z beradi. Konvektiv quritish jarayoni nisbatan past haroratlarda olib borilsa, termodiffo’ziya orqali tarqalgan namlikning miqdori juda kichik bo’ladi.
Quritish tezligi o’zgarmas bo’lgan birinchi davrda materialning namligi gigroskopik namlikdan katta bo’ladi, material yuzasidagi bug` esa tochyingan bo’ladi (P_M – P_T). Bu davrda namlik materialning yuzasiga uning ichki qismlaridan katta tezlik bilan siljiydi. Material yuzasidan namlikning berilishi quyidagi tenglama orqali topiladi:
m= (P_T –Px ) ----- (30.7)
bu yerda, — modda berish (yoki namlik berish) koeffitsiyenti;
P_T — material yuzasidagi tochyingan bug`ning parsial bosimi;
Px — bug`ning havodagi parsial bosimi; V— barometrik bosim.
(30.7) tenglamadagi P_T –Px va V kattaliklar Pa yoki mm simob ustuni hisobida o’lchanadi. Namlik berish koeffitsienti ning qiymati havoning tezligiga, qurituvchi agentning material yuzasini aylanib ochtish sharoitiga, materialning shakli va uning o’lchamlariga, quritish haroratiga va boshqa kattaliklarga bog`liq. ning son qiymati tegishli kriterial tenglamalar yordamida aniqlanadi.