Suyuqlik muvozanatdagi harakati, ularning asosiy qonuniyatlari

Kolonna pastki qismining moddiy balansi. Bunday holat uchun quyidagi moddiy balans tenglamalarini yozish mumkin: oqimlar bo’yicha
(27.9)
engil uchuvchan komponent bo’yicha
(27.10)
bu yerda, — kub qoldig`ining sarfi (mol hisobida); ,— kub qoldig`idagi yengil uchuvchan komponentning tarkibi (mol ulushlari).
(27.10) tenglamani mol hisobidagi nisbiy sarflar bo’yicha (1 kmol distillyatga nisbatan) qayta echib va deb belgilab, quyidagi ifodalarga ega bo’lamiz:

bundan (27.11)
Bu tenglamalardan deb olamiz,
bu yerda, - ish chizig`ining ordinata ochqiga og`ish burchagi tangensi, C — ish chizig`ining absissa ochqi bo’yicha ajratgan kesmasi.
Shunday qilib, oxirgi tenglamani quyidagi ko’rinishda yozish mumkin:
(27.12)
(27.12) ifoda kolonnaning pastki (suyuqlikdan yengil uchuvchan komponentni maksimal ajratuvchi) qismi uchun ish chizig`i tenglamasi deb ataladi. Rektifikatsiya kolonnasi ish chiziqlarini y-x diagrammada tasvirlash uchun (27.7-rasm) absissa ochqiga suyuqliklarning berilgan tarkiblari va ning qiymatlari joylashtiriladi. Qabul qilingan shartga ko’ra, yuqorigi tarelkadan chiqayotgan bug`ning va distillyatning tarkiblari o’zaro teng nuqtadan diagonal bilan kesishguncha vertikal o’tkaziladi, natijada a nuqtaga ega bo’lamiz. R ning qiymati ma’lum deb hisoblaniladi. Ordinata ochqiga (27.8-tenglamaga asosan) kesma joylashtiriladi, bunda nuqta hosil bo’ladi. D va a nuqtalar tochg`ri kesma yordamida birlashtiriladi. X_a ning qiymatiga tochg`ri kelgan nuqtadan ad chizig`i bilan kesishguncha vertikal kesma o’tkaziladi, bunda b nuqta hosil bo’ladi. ab tochg`ri kesmasi kolonna yuqori qismining ish chizig`ini ifodalaydi. Qabul qilingan shartga ko’ra , shu sababdan ning qiymatiga tochg`ri kelgan nuqtadan diagramma dioganali bilan kesishguncha vertikal kesma o’tkazilib, c nuqtaga ega bo’linadi.