T o sh k e n t d a V la t iq t iso d iy o t u n IV e r s it e t I f. Sh. Shamsutdinov, Sh. F. Shamsutdinova chet mamlakatlar
Download 4.32 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- S S L a T ™ sfr . a,a"uvchilar- yemi e8a,l°rehilar “ dT
- ^nShr , bilan band maydonlar’ “ s h f im o m t va
|
t o laydilar. Noto g n toMangan soliqni qaytadan ko‘ rish ham oldingi 3 yildan ortiq bo lishi ^ «jism oniy shaxslar mol-mulkiga solinadigan soliq ^ n s i d j ^ aonunda fuqarolarni ayrim toifalari soliq toMashdan ozod qilishi belgilangan Soliq toMashdan quvvati 10 ot kuchi yoki 7,4 kvt dan ortiq boMmagan motorli qayiqlami egalari ozod qilingan. l m t > W . t o ju q j boMgan shaxslar, soliq organlariga mustaqil rav.shda kerakli hujjatlarm ^ Rossiya Federatsiyasi davlat soliq xizmatini 15 may 1996 yilgi ko'reatilishicha, kommunal xo-jalik organlari (BT1) b.r necha *qa™ la tomonidan yangi qurilgan uylar, kottedjlar, dala hovlilarni ro yhatga olmaganliklari muammo boMib qolmoqda. Ularning organlari ob’ ekt egalarini soliq toMashga majbur qila olmaydilar. Bunda tashqari soliqlarni toMiq olish uchun quyidagi k a m c h i l i k l a r y o
1 betmaydi
S S la rn i inventar narhi bilan sug'urta narhi bir-biriga yoki ular haqiqiy qiymatidan farq qilad, yok, ayrtnr, .mo.atlar I,o yicba inventar va sug‘ urta bahosi mutlaqo y o ‘ qligi qiymchihklar tug duadi.
Mahalliy byudjetlar hajmida borgan sar, y e r sohg
tushumi sezilarli boMib bormoqda. Rossiya Federatsiyasini 11 oktyabr !9 9 9 yilgi «Y er uchun to‘ lov to‘ g‘ risida»gi qonuni birinchi m° ddaslg binoan, yer soligM arenda toMovi va yemi me’ y on y bahosi bilan qatorda, undan foydalanganlik uchun toMov shakl. hisoblanadi. Yer uchun
toMovni kiritishdan maqsad tabiatdan samara! foydalanishni rag‘ barlantirish, yangi
yerlarm o'zlashtinsh, ahoh
yashaydigan manzillarda infrastrukturani rivojlantirish va h k iborat Shunmg uchun yer soligMdan tushum faqat yerni qaytadan tashkil qilish tadbirlarmi mohyalashtirish, yer kadastrini kiritish , n L itorin g oM k a z h о ‘ 7Т я 'h - ,mb°ya q|,ishV Uning hosildorligini oshirish, yangi yerfarni ashtirish, yerdan foydalanuvchilami yerni qayta tashkil qilishdam
J у j hatdan qayta qurish maqsadlariga sarflanadi. ToMovchilar ver S S L a T ™ sfr . a,a"uvchilar- yemi e8a,l°rehilar “ dT Arendatorlar yer solig i emas, arenda toMovini beradilar. Huquaiv va j momy shaxslarga mulkka egalik qilishga yoki foydalanishga berilgan
S t a d Z h t ?'иЧ0Р
, UChUn aJra,Ngan yer “ h « k a la n d a „ soli, solinadigan baza sifatida yer soligM olinadi. qilinadf:Siya q° nUnChiligi as° sida >'er solig ‘ ™ toMashdan quyidagilar ozod q o ‘ nqxonalar, botanika bogMari va milliy parklar v , t," л 31101151 b° r Xalqlar va etnik ( biron xalqqa taaluqli) guruhlar y «h a y d .g a n manzillar va xo'jalik faoliyati olib boradigan fedarda ( anaviy hunarmandchilik bilan shug‘ ullanadigan korxona va fuqarolar fuqaroiaf3" yashaydigan " ^ i l l a r i d a shug‘ ullanuvchi korxona va У о ‘ nal isW dasf o^ an v h tas!llc' lotlari’ qishloq x o‘jalik va o ‘ rmonchilik yerlar;
’ ^ V3 ilmiy ishlar uchun %dalanadigan m u a s s a t l S e t d Lnh r liy ta l a S h t i r i , a d i g a n S a n ’a t ’ W U m
V a S O g ‘ licl n i ^ l a s h uassasalari, tabiat, tarix va madaniyat yodgorliklarini muhofaza qiladigan davlat organlari, hamda diniy birlashmalar, ibodatxonalar davlat tomonidan yodgorliklar sifatida muhofaza qilinadigan ularni tarix
madaniyat va arxitektura ob’ektlari; ’
w / еГПч'
qishloq xo jalik ehtiyoji uchun
qaytadan tiklash
(bm nch T o-Ifyll Г о " " 0 '8 " к 0 ™ П а ' aShkil0t Va a,° hida - ulug‘ vatan urushi qatnashchilari; nogironlik guruhidan qat’ iy nazar nogironlar; , S.° aS' yicha yerdan foydalanadigan madaniyat, sport va jismoniy madaniyat, tunzm, sport inshootlari muassasalari; ajism om y llmiy-tekshirish muassasalari va o ‘ quv yurtlari; - davlat aloqa korxonalari; davlat hokimiyat va boshqaruv organlari faoliyatini ta’ minlab berishi maqsadida ajratilgan yerlar; - davlat va munitsipal mulkka tegishli sanatoriy-kurort muassasalari. Aholi yashaydigan manzillar va kommunal x o ‘jaligida umumiy foydalanadigan yerlar ham soliqqa tortilmaydi. Ularga quyidagilar kiradi: y o ‘ l aloqasi uchun foydalanadigan yerlar, - maydonlar, ko‘ chalar, (tor ko‘ chalar), qirg*oqlar, yo'llar hamda aholini madaniy-maishiy talabini qondirish uchun foydalanadigan yerlar, parklar, o ‘ rmon parklari, skverlar, bog‘ lar, hiyobonlar, suv hovzalari, plyajlar va boshqalar. Birinchi marta fermer x o‘jaligini tashkil qiluvchi fuqarolar yer ajratilgandan keyin 5 yil davomida yer solig*idan ozod qilinadi. Agar fermer yerdan maqsadga muvofiq ravishda foydalanmasa imtiyoz bekor qilinadi. Mahalliy hokimiyat organlari yer solig*idan ozod qilish, yoki q o ‘ shimcha imtiyozlar berish huquqiga egalar. Mahalliy hokimiyat organlari Rossiya Federatsiyasi «Y er uchun toMov to‘ g‘ risida»gi qonunida ko‘ rsatilgan har xil
zonalami o ‘ rtacha stavkalaridan kelib chiqqan holda yer solig*ini stavkalarini belgilaydilar. 0 ‘ zini hududini hisobga olib mahalliy hokimiyat soliq stavkasini tabaqalashtirishi mumkin. 0 ‘ zining zonalari bo*yicha tabaqalashtirish va stavkani belgilashda quyidagi qoidaga e ’ tibor berishlari kerak: o*rtacha stavka asosida hisoblangan soliq summasi, har bir hududiy-baholash zonadagi manzilgohga belgilangan aniq stavkasi asosida hisoblangan summaga teng boMishi kerak. Belgilangan me’ yordan ortiqcha yer uchastkalaridan soliq ikki barovar hajmda olinadi. Shahar va posyolkalar chegarasidagi uy fondi joylashgan yerlardan. Yer solig'i shu manzil uchun belgilangan yer soligM stavkasidan 3% hajmda hisoblanadi. Soliq va arenda toMovini belgilash uchun asos bo*lib mulk egasi huquqi, egalik qilish, foydalanish (ijara) to*g‘ risidagi hujjat xizmat qiladi. Yer soligMni hajmi yer mulki hisoblangan, yer egalari, yerdan foydalanuvchilami xo*jalik faoliyatini natijasiga qarab aniqlanmay, bir yilga belgilangan doimiy stavka asosida aniqlanadi. Yerdan
foydalanuvchilarga bogMiq boMmagan holda xo*jalik faoliyatini yuritish sharoiti o*zgarsa soliq stavkasi qaytadan ko*rilishi mumkin. Stavkalar alohida qishloq xo*jalik ahamiyatiga ega va qishloq xo*jalik ahamiyatiga ega boMmagan yerlar uchun belgilanadi. Soliqni to*lash tartibi huquqiy va jismoniy shaxslarga alohida belgilangan. Huquqiy shaxslar toMaydigan yer soliqlarini ularning o*zi hisoblaydi. Har yili 1 iyuldan kechiktirilmagan holda soliq organlariga har bir yer uchastkasi b o ‘ yicha alohida hisob- kitoblarni topshiradi. Yangi ajratilgan yer uchastkalari bo‘ yicha uni olgandan keyin bir oy ichida hisob-kitobni topshirishlari kerak. Yer soligMni to‘ lash harajati mahsulotni (ishni, xizmatni) tannarxiga olib boriladi. Imoratga xizmat qiladigan yer uchastkasi b o ‘ yicha imorat egalari uni qancha qismini o ‘ z mulklariga olganlariga, ulushlariga qarab
yer solig‘ i summasi proportsional ravishda taqsimlanadi. Agar yer bir necha mulkdor huquqiy yoki jism oniy shaxsni mulki boMsa, yuqoridagi tartibda boMinib, har bir yer egasi o ‘ zi to‘ laydi. T o ‘ lovchilami hisobga olish va soliqlarni hisoblash har yil 1 iyul holatiga amalga oshiriladi. Davlat soliq inspektsiyasi toMovchilar hisobini olib boradi, va ulami hisoblash va to‘ lash ustidan nazorat qilib to'radi. Soliq summasi baravar hajmda 15 sentyabr va 15 noyabrdan kechiktirilmagan tartibda to‘ lanadi. Rossiya Federatsiyasi sub’ ektlarini qonun chiqaruvchi (vakolatli) hokimiyat organlari va mahalliy organlar, mahalliy sharoitni hisobga olib, soliq toMashni boshqa muxlatlarini ham belgilab berishi mumkin. Yer solig 4ini summasi kerakli byudjetlami daromad va harajat qismlarida alohida qatorda hisobga olinadi. Soliq to‘ lashga jalb qilinmagan toMovchilar, o ‘ tgan uch yildan ortiqqa toMamaydilar. Soliqni qaytadan k o ‘ rib chiqish ham o ‘ tgan 3 yildan ortiq boMmagan davrga amalga oshiriladi. Uy-joy fondi va ijtimoiy-madaniy sohalar o b ’ektlarini ehtiyoji uchun solinadigan soliq. U y-joy fondi va ijtimoiy-madaniy sohalar ob’ ektlarini ehtiyoji uchun solinadigan soliqni vakolatli hokimiyat organlari «Soliq tizimini asoslari to‘ g ‘ risidag»gi qonunni 21 moddasi asosida kiritadilar. Uni toMovchilar hokimiyat organlariga qarashli hududlarda o ‘ z faoliyatini olib boradigan huquqiy shaxslar hisoblanadi. Soliqni aniq stavkalari mahsulotni sotish (ish, xizmat)dan olingan tushumnii 1,5% ortiq boMishi mumkin emas. U y-joy va ijtimoiy-madaniy sohalar o b ’ ektlarini ehtiyoji uchun solinadigan soliqni hisoblashda sotish hajmi (soliq solinadigan ob’ ekt) ayrim tarmoqlar bo'yich a quyidagacha olinadi: - tayyorlov, sotuv va ta’ minot-ta’ minlash tashkilotlari bo‘ yicha- ulardagi sotish hajmi sotishdan olingan yalpi daromad hisoblanadi. Tayyorlov ta’ minot va ta’ minlash tashkilotlarida yalpi daromad deb sotish, sotib olish (QQS q o ‘ shilmagan) bahosi o ‘ rtasidagi farq hisoblanadi; - boshqa tadbirkorlik bilan shug‘ ullanuvchi korxona, muassasa va tashkilotlar uchun mahsulotni (ish, xizmat) sotishdan (QQS q o ‘ shilmagan) olingan haqiqiy tushum hisoblanadi; - bank va boshqa kredit muassasalari bo‘ yicha soliq soliq solinadigan daromadlar summasidan olinadi; . . . . . i - birjalar b o ‘ yicha soliq komission yig'im , birja punktlanda amalga oshirilgan bitimlardan mukofot ajratish, broker joylarini sotish, ular qisqa muxlatlarga berib turganligi uchun olingan tushumlar; savdoda qatnashish huquqini olgani uchun to‘ lov axborot-kommertsiya va boshqa to lovli xizmatlar uchun tushgan mablag‘ lar. Soliqni toMovchi yilni boshidan о sib borish yigMndisi asosida hisoblab avtomobil yoMlaridan foydalanganli uchun hisoblash va toMash tartibida amalga oshiriladi. Mahalliy vakolatli organlar tomonidan belgilangan m e’ yor asosida hisoblangan korxona balansida boMgan yoki
ulush tartibi a moliyalashtiriladigan uy-joy fondi va ijtimoiy-madaniy sohalar ob ektiga qilingan korxona, tashkilot harajatlari to‘ g‘ ridan-to‘ g ‘ ri soliq summasidan chiqarib tashlanadi. . «Soliq tizimi asoslari to‘ g ‘ risida»gi qonunni
21 moddasida ko‘ rsatilishicha bu soliqni toMovi toMiq korxena moliya faoliyatini natiiasiga olib boriladi. Boshqa hududlarda filialga ega boMgan korxona ar uy-joy fondi va ijtimoiy-madaniy sohalar o b ’ ekti ehtiyoji uchun soliq toMovini o ‘ sha hududdagi byudjetlarga filialda ishlayotgan ishchilarni umumiy xodimlar tarkibidagi ulushiga yoki ulaming haqiqiy ish haqisini salmog1 iga qarab proportsional ravishda o ‘ tkazadilar. Reklama solig'i.
Reklama solig‘ i < tizimini asoslari to‘ g‘ risida»gi qonunni 21-modda « 3 » p. 1 asosida kiiitiladi. Reklama soligMni toMovchilar quyidagi reklama beruvchilar hisoblanadi: . - shahar (tuman) hududida joylashgan mulkdorchilik shakli va qaysi mahkamaga qarashidan qat’ iy nazar hamda Rossiya Federatsiyasi qonunchiligi bo‘ yicha huquqiy shaxs holatiga ega когхота va tashkilotlar ularning filiallari (mustaqil buxgalteriya balansi va bankda hisob-kitob raqamiga ega) va shunga o ‘ xshash boMimlari, hamda chet el huquqiy shaxslari* * - shahar (tuman) hududida o ‘ z faoliyatini olib boruvchi yakka tadbirkorlar; Soliq solinadigan o b ’ ekt o ‘ zini mahsulotini (ish, xizmat), x o ‘jalik usulida bajarilgan ishlami q o ‘ shib reklama qilish b o ‘ yicha, reklamani tayyorlash, uni tarqatish xizmatini qiymati hisoblanadi. Soliq stavkasi korxona yoki jismoniy shaxsga, ko‘ rsatilgan xizmat qiymatim 5%dan yuqori boMmagan tarzda belgilanadi. Soliq toMovchilar soliq organlariga maxsus hisoblar topshiradilar va soliqni mahalliy davlat hokimiyati organlari belgilagan muxlatlarda toMaydilar. Ommaviy axborot vositalarida reklama uchun soliqni xizmat uchun yozilgan hisob raqamiga alohida qatorda qo‘ shish yoMi bilan amalga oshirish kerak. Ommaviy axborot vositalari organlari, bajaruvchi hokimiyat organi belgilagan va moliya ham soliq organlari bilan kelishilgan muxlatda, reklama uchun olingan soliq summasini belgilangan mahalliy byudjet daromadiga oMkazadi. Agar reklama mustaqil ravishda olib borilsa, korxona (yakka tadbirkor)lar reklama soligMni o'zlari to Iaydilar. Reklama soligM toMangani haqida hujjat ko‘ rsatiImasa reklama osi adigan (k o‘ rsatadigan) manzillarga joylashtirilmaydi. Soliq summasi mahalliy byudjetga o ‘ tkaziladi. Mahsulot (ish, xizmat) to‘ g ‘ risida reklama beruvchilar soliq toMash b o ‘ yicha harajatlarini moliya faoliyatini natijalariga olib boradilar. Mahalliy davlat organlari quyidagi reklama turlari bo‘ yicha imtiyozlar berishlari mumkin: - tijorat maqsadiga ega boMmagan reklamalar; - muxtojlarga yordam berish tadbirlarini reklamasi; - tovarlarni sotish, (shu jumladan vitrinalar) b o ‘yicha imorat ichida joylashgan axborot doskalarini osib q o ‘yish; korxona, muassasa va tashkilotlarni joylashgan manzilini, telefon telefaks, teletayplarini o'zgartirish to‘ g ‘ risida e’ lonlar, xabarnomalar; - davlat hokimiyat organlarini ularga yuklatilgan vazifalarini (funktsiyalarini) o ‘ zgargani to‘ g ‘ risida e’ lonlari; - ushbu hudud xususiyatlaridan kelib chiqib, ish olib borish, yoMni kesib o ‘ tish (yurish)ni va h.k. chegaralovchi maMumotlarga ega boMgan ogohlantirish e’ lon taxtalari. Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi jismoniy shaxslami ro yhatga olish uchun yig'im. Rossiyani 7 dekabr 1991 yilgi «Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ ullanuvchi jism oniy shaxslami ro‘ yhatga olish yigMmi va ularni ro'yhatga olish tartibi to‘ g ‘ risida»gi qonunga binoan, huquqiy shaxs tuzmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanishga hohish bildirgan jism oniy shaxslar maxsus ro‘yhatga olish yigMmini toMaydilar.
R o ‘ yhatga olish yig‘ imi hajmini eng yuqori chegarasi qonunda belgilangan minimal ish xaqi hajmidan ortiqcha bo‘ lmagan holda belgilash hamda qaysi toifa toMovchilarga imtiyozlar berish haqida masalani mahalliy davlat xokimiyatini vakolatli organlari echadi. . R o ‘ yhatga olish to‘ g‘ risidagi arizani ko‘ rishda mahalliy ma muiiyat belgilagan hajmi chegarasida ayrim to‘ lovchilarga aniq to‘ lov hajmini o ‘ rnatish mumkin. Tadbirkor ro‘ yhatga olingan hududda yig‘ im summasi mahalliv byudjetga tushadi. R o‘ yhatga olish yigMmi bank muassasi yoki boshqa' aholidan toMov oladigan muassasalar orqali qabul qilinadi. ToMangan ro‘ yhatga olish yigMmi qaytarilmaydi. Agar jismoniy shaxs toMiq o ‘ rtoqlik qatnashchisi sifatida guvohnomasi boMsa, ro‘ yhatga olish yigMmi olinmaydi.
Kurort yigMmi Rossiyani 12 dekabr 1991 yil «Jismoniy shaxslardan kurort yigMmi olish to‘ g‘ risida»gi qonun asosida amalga oshiriladi. Uni toMovchilar ro‘ yhati Rossiya Federatsiyasi xukumati belgilagan ro‘ yhatdagi kurort manzillarda boMgan jismoniy shaxslar hisoblanadi. Kurort yigMmini eng yuqori chegarasi belgilangan minimal ish haqini 5%dan ortiq boMmasligi kerak. YigMmni aniq hajmi uning hududida kurort manzili joylashgan Rossiya Federatsiyasi sub’ ektlarini vakolatli organlari tomonidan belgilanadi. Kurort yigMmi toMovchilar tomonidan ular vaqtincha yashab turgan manzillarida toManadi. ToMovchi kurort manzilini bir joyidan ikkinchi joyiga o ‘ tib, yashash joyini o ‘ zgartirsa yigMm ikkinchi marta olinmaydi. Kurort manziliga kelgan shaxslar, yigMmni kelgan kunidan boshlab uch kun ichida toMashlari kerak. Kurort yigMmini mehmonxona ma’ munyati yoki boshqa mehmonxonaga o ‘ xshagan muassasa, kelganlami ro‘ yhatga olish bilan bir vaqtda oladi. Shu tartibda kvartira-o'rtada turuvchi tashkilot fuqarolami uylarga (kvartiralarga) yuborganda toMaydilar (tunstik- ekskursiya korxonalarga va tashkilotlari bergan putevkalardan tashqari^ Kvartira -o ‘ rtada turuvchi tashkilot yubormagan, o ‘ zi uy
topib (kvartira)larda turadigan shaxslar hamda (marshrut kitobchasi bilan sayohat qilib yurganlardan tashqari) palatka, avtomashina va h.k. yashovchilar kurort yigMmini bank muassasalariga yoki poselka, qishloq sovetiga mustaqil toMashlari kerak. Rossiya Federatsiyasi qonunchiligida belgilangan qoidalar asosida olib boriladigan uy kitoblan va propiska kartochkalarida (qayd qilish guvoxnoma) kurort yigMmi olinganligi to‘ g‘ risidagi kvitantsiya nomeri va toMangan muxlati ko'rsatilishi kerak Agar toMovchi qonunni 3-moddasiga binoan yigMm toMashdan ozod
qilinsa, uy kitoblari va ro‘ yxatga ofish kartochkalarida imtiyozga huquq borligini tasdiqlovchi nomer va boshqa rekvizitlari (belgilari) ko‘ rsatiIgan hujjat to‘ g ‘ risida yozuv qoldirilishi kerak. Belgilangan namunagi kvitantsiya b o ‘ yicha kurort yig‘ imi olinadi. Kurort yig imidan 16 yoshgacha bo‘ lgan bolalar, nogironlar va ulami kuzatib (olib) kelganlar, putyovka (yoMlanma) va kursovkalar bilan sanatoriya, dam olish uylari, pansionatlarga (shu jumladan dam olish bazalari), kurort manzillariga ish yuzasidan xizmat y o ‘ llanmasi, o ‘ qishga va doimiy yashashga kelganlar, turistik-ekskursiya tashkilotlarini planli turistik marshrutlari b o ‘ yicha sayohat qilib yurgan shaxslar va marshrut kitobchalari b o ‘yicha sayohat qilib yurganlar, erkaklar 65 va undan yuqori, ayollar 55 va undan yuqori yoshdagilar va ulami oldiga kelgan bolalari ozod qilinadi.
Savdo qilish huquqi uchun y ig ‘ imni «Soliq tizimi asoslari to‘ g ‘ risida»gi qonunni 21-moddasi « S » p .l. asosida mahalliy hokimiyatni vakolatli organlari belgilaydi. Taxminiy nizomga binoan savdo qilish huquqi uchun yigMmni toMovchilar Rossiyani va boshqa davlatlarni korxona, tashkilotlari va fuqarolari doimiy savdo joylarida (dukon, oshxona, kafe, kiosk va boshqalar) va mahalliy organ belgilagan joy d a qoMda erkin sotuvchi tartibida, tashqariga chiqariladigan peshtaxtalar, ochiq peshtaxtalar, avtomashinalarda tovar va buyumlar bilan savdo qiluvchilar hisoblanadi. Soliq solish o b ’ ekti savdo qilish uchun huquq olish hisoblanadi. Savdo qilish huquqi uchun yigMmini aniq hajmi mahalliy hokimiyatini vakolatli organlari tomonidan savdo qilishni kiritish to g risidagi qarorni qabul qilish vaqtida sotish joyini manzili, sotish hajmi, tovarlarni turi va h.k.lar asosida belgilanadi. Ayrim hududlarda yig im stavkasi faoliyatini turiga (ulgurji yoki chakana savdo, ijtimoiy ovqatlanish) om bor imoratlarini maydoniga, savdo manzilini turlariga (mayda, chakana savdo tizimi, magazinlar va h.k.) qarab o ‘ matiladi. ^ Mahalliy hokimiyatni vakolatli organlari savdo qilish huquqi uchun yig imni huquqiy va jism oniy shaxslar uchun savdo qilish joyini hisobga olmagan tarzda ham belgilashlari mumkin. Doimiy savdo manzilida savdo qiluvchi huquqiy va jism oniy shaxslar, yigMmni savdo qilish huquqi uchun patent olib toMaydilar. Patentda qancha davrga berilganligi, sotishga mo ljallangan tovarlarni guruhlari, savdo qilish manzillari (savdo shahobchalari) ko'rsatilgan boMadi. Savdo qilish huquqi uchun yigMmni hokimiyatni bajaruvchi organlari belgilagan vaqtincha savdo qilish
manzillarida huquqiy va jismoniy shaxslardan bir martalik talon berish orqali olinadi. Ushbu talonlami hokimiyatni bajaruvchi organlari qarori bilan maxsus ajratilgan ulami mehnatlariga tushgan mahalliy soliq va toMovlar hisobidan ish haqi beriladigan y ig ‘ uvchilar hamda bozor ma’ muriyati beradi. Qulay bo‘ lishi uchun bir martalik talon savdo qilish kunlarini istalgan kuniga berilishi mumkin. Agar yig‘ im summasi bank muassasiga berilgan b o ‘ lsa, savdo qilish uchun talon yig im to langani to‘ g ‘ risidagi bank bergan kvitantsiya o ‘ miga beriladi. Ommaviy savdo joylarida (yarmarka, bozor) bir martalik nomi k o‘ rsatilgan talon o'm iga, kassa apparatlari mavjud boMsa, kassa cheklari beriladi va bu cheklar faqat ko‘ rsatilgan savdo kunigagina yaroqli deb hisoblanadi. Savdo qilish huquqi uchun yig ‘ imni toMash savdo qilish huquqi uchun patent yoki litsenziya, bir martalik talon olish y o ‘ li bilan amalga oshiriladi. Stavkani olinadigan daromadga qarab belgilashda soliq organlari bilan kelishilgan holda boshqa toMash muxlatlari va bu yig im b o ‘ yicha hisob-kitoblami topshiradi. Savdo qilish huquqini olish uchun yig ‘ imdan kelib tushgan mablag1 savdo faoliyatini amalga oshirilgan manzilni byudjetiga tushadi. Boshqa hududlarda huquqiy shaxs tuzmasdan ishlayotgan flliallari b o ‘ yicha korxona yig‘ imni filial joylashgan tumanni byudjetiga va o ‘ sha hududda qoMlanayotgan stavkalar asosida toMaydi. Korxona va tashkilotni savdo qilish huquqi uchun yig ‘ imni to‘ lash harajati foyda (daromad)ga solinadigan soliqni to‘ lagandan keyin, ixtiyorida qoladigan foyda hisobidan qoplaydi. Mahalliy hokimiyatni vakolatli organlari ayrim tabaqa toMovchilarga yig'imni to‘ lash b o ‘yicha imtiyozlar belgilashi mumkin. Yuqorida eslatilgan qonunni 21-moddasiga (« 3 » p .l.) binoan savdo qilish huquqi uchun yig‘ imni tuman, shahar (tumanlarga bo‘ linmagan), tuman (shahardagi), poselka va qishloq hokimiyatni vakolatli organlari tomonidan belgilanadi. Shuning uchun, tuman b o ‘ limlariga ega bo lgan shaharlami yig‘ imni kiritishini o ‘ zining vakolatini oshirib yuborganligidan xabar beradi. Rossiya Federatsiyasini soliq tizimi o ‘ zining tashqi tuzilishidan va soliqlar tarkibi bo‘ yicha amaliyotda deyarli to‘ liq Yevropa modelini qaytaradi. Bir xil turdagi soliqlar har xil iqtisodiy sharoitida turlicha o ‘ zini olib borishni alohida asoslashga zaruriyat y o ‘ q. Hozirgi ko‘ rinishida Rossiyani soliq tizimi fuqaro va korxonalarni bozor faoliyatini muvafaqqiyatli olib borishigaa etarli yordam berayotgani y o ‘ q. Shuni hisobga olib, 2004 yili soliq yukini pasaytirish siyosati saqlanib qoldi. Bu ayniqsa qayta ishlov beradigan tarmoqlar korxonasi va xizmat ko'rsatuvchilar sohasiga taaluqli. Bu siyosat o ‘ z navbatida investitsion faoliyatga yangi turtki berdi, foydani oshirish uchun qiziqtiradi, yashirin (hufiyona) x o‘jalik faoliyatidan voz kechish, innovatsion faoliyatni kuchaytirish va yuqori texnologiyani rivojlanishiga olib keldi. Shu maqsadda 2007 yili sotish solig‘ i bekor qilish rejasi turibdi. Bu byudjetga 70 mlrd. rub. turishi mumkin. Bir vaqtda qo‘ shilgan qiymat solig‘ ini stavkasini 20 dan 18% tushirishga harakat qilinadi. Agar ijobiy (qulay) moliyaviy holat yuzaga kelsa, 2007 yildan boshlab bu soliqni yagona 16% stavkasi q o ‘ llanishi mumkin. 2005 yildan boshlab, pensiya, tibbiyot va ijtimoiy sug'urta sohalarida qator tadbirlarni, o ‘ tkazish bilan bir qatorda yagona ijtimoiy soliqni stavkasi sezilarli darajada pasaytirildi. Bu esa o ‘ z navbatida ish haqini soliqdan yashirmaslik, ochiq ko‘ rsatishga olib keldi. 2003-2004 yillari mol-mulkni soliqqa tortish tizimi tubdan o ‘ zgartirildi. Mol-mulk solig‘ i hududiy va mahalliy byudjetlarni ko‘ zga ko‘ ringan daromadlariga aylanib, mulkdan samaradorli foydalanish uchun sharoit yaratildi. Soliq tizimini tubdan o ‘ zgartish o ‘ zining nihoyasiga etib bormoqda. Birinchi o ‘ ringa soliq tizimini barqarorligini saqlab qolish va uni biznesi ochiq olib borish va soliq tushumlarini ko‘ paytirish omili sifatida foydalanish tavsiya qilingan. Qonunchilikda kiritilayotgan soliq va y ig ‘ imlar to‘ g ‘ risidagi ayrim o ‘ zgarishlar qonunchilikni aniqligini va uni soliq toMovchilar tomonidan bir xil q o ‘ llanilishini ta’ minlab berish vazifasini bajaradi. Shunday qilib, soliq tizimini takomillashtirishni asosiy maqsadi b o ‘ lib, kapitalni ishlab chiqarishga jalb qilish, tabiiy investitsion sharoitni yaratish birinchi navbatdagi vazifalarga aylantirishdan iborat. A sosiy tayanch iboralar: - Biriktirilgan va boshqaruv soliqlari - Ajratmalar m e’ yori - Dotatsiya, subventsiya, ajratmalar - Kameral, hujjatli, qarama-qarshi tekshiruvlar - QQS ni umumiy, imtiyozli va maxsus toMash muxlatlari - Qiymat, yalpi daromad, s o f daromadlari - Suv uchun to‘ lovni renta xarakteri
Takrorlash uchun savollar: 1. Rossiyani yangi soliq tizimini tashkil topish xususiyatlari 2. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad
solig‘ i va
xuquqiy shaxslardan olinadigan foydaga solinadigan soliqlami byudjetda tutgan o ‘ rni b o ‘ yicha Rossiyani Yevropa mamlakatlaridan farqini ko‘ rsating 3. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ ini qaysi y o ‘ nalishlarda takomillashtirish zarur? 4. Jismoniy shaxslardan daromad solig‘ i olishda soliq bazasini aniqlash mezonlari 5 . Meros va hadya qilish tartibida o ‘ tadigan mulkka solinadigan soliq ob’ ektini ta’ rifmi bering 6 . 0 ‘ rmonchilik daromadi bo‘ yicha soliq stavkalariga qanday tabiiy geografik omillar ta’ sir qiladi? 7. Xalq ta’ limi muassasalarini ehtiyoji uchun olinadigan maqsadli soliq ~ T e st savollari 1. Federal daromadlar guruhini aniqlang: a) Q o‘ shilgan qiymat solig‘ i, korxona foydasiga solinadigan soliq, aktsizlar, jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ i, bojxona boji, y o ‘ l fondiga olinadigan soliq, davlat boji, Rossiya Federatsiyasi nomidan foydalanganlik uchun yig‘ im. b) Q o‘ shilgan qiymat solig‘ i, o ‘ rmonchilik daromadi, aktsizlar, suv x o‘jaligi tizimidan sanoat korxonalari oladigan suv uchun to‘ lov. c) Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ i, kurort oromgohi yig'imi, korxona foydasiga solinadigan soliq, poygada yutganlik uchun yig‘ im. d) Q o‘ shilgan qiymat solig‘ i, aktsizlar, o ‘ yin biznesini ochish uchun yig‘ im, yer solig‘ i, o ‘ rmonchilik daromadi. e) Korxonalar foydasiga solinadigan soliq, otchoparda poygada qatnashishi uchun yig'im , it egalaridan olinadigan yig‘ im. 2.
Hududiy soliqlar guruhini belgilang. a) Jismoniy shaxslar daromadlariga solinadigan soliq, yer solig‘ i, kvartiraga order berish uchun yig‘ im, o'rmonchilik daromadi. b) Aktsizlar, jismoniy shaxslar daromadiga solinadigan soliq, reklama solig'i, yer solig‘ i, kurort oromgoxi y ig‘ imi.
c ) Korxona foydasiga solinadigan soliq, savdo qilish huquqi uchun y ig ‘ im, korxonani mol-mulkiga solinadigan soliq, it egalaridan olinadigan y ig ‘ im. d) Korxonani mol-mulkiga solinadigan soliq, o ‘ rmonchilik daromadi, suv x o ‘jaligi tizimidan sanoat korxonalari oladigan suv uchun to‘ lov, huquqiy shaxslardan olinadigan ta’ lim beruvchi muassasalar ehtiyoji uchun olinadigan soliq. e ) Jismoniy shaxslar mol-mulkiga solinadigan soliq, poygada yutganlik uchun yig‘ im, aholi yashaydigan hududlami tozalash uchun y ig ‘ im, aktsizlar, qo‘ shilgan qiymat soligi. 3. Rossiya Federatsiyasida q o ‘ shilgan qiymat solig‘ ini hisoblashda qaysi mexanizmdan foydalaniladi?: a) R(B+M ) b) RB+RM c ) R(O-N) d) RO-RN e) Hammasidan foydalaniladi 4. Mahalliy soliq va y ig‘ imlami belgilang: a) Jismoniy shaxslar mol-mulkiga solinadigan soliq, yer solig'i, tadbirkorlik faoliyati bilan
shug‘ ullanuvchi jismoniy shaxslardan olinadigan ro‘ yhatga olish y ig‘ imi, kurort zonalarida oromgohlarda ishlab chiqarish o b ’ ektlarini qurishga solinadigan soliq, kurort oromgohi yig‘ imi, savdo qilish huquqi uchun y ig ‘ im, maqsadli yig‘ imlar (militsiya harajati tizimi ehtiyojlari uchun, hududlarni obodonlashtirish). b) Reklama
solig‘ i, avtomobillar, hisoblash texnikasi va kompyuterlami qaytadan sotishga solinadigan soliq, it egalaridan olinadigan yig‘ im, vino, aroq mahsulotlarini sotish huquqi uchun olinadigan litsenziya y ig ‘ imi, mahalliy auktsion va lotoreyalar o ‘ tkazish huquqini olish uchun litsenziya yig ‘ imi, kvartiraga order berish uchun y ig ‘ im. c) Avtotransportni joylashtirish uchun yig‘ im, mahalliy simvolika, ramziy belgilardan foydalanish uchun yig ‘ im, otchoparda poygada yutganlik uchun y ig‘ im, otchoparda totalizatordagi o ‘ yinda qatnashgani uchun yig ‘ im. d) Birjada amalga oshirilgan bitimdan yig ‘ im, kino, telesur’ atlarga olish huquqi uchun yig ‘ im, aholi yashaydigan hududlami tozalash uchun y ig ‘ im, o ‘ yin biznesini ochish uchun yig‘ im, uy-joy fondi va madaniy oqartuv sohasi o b ’ ektlari ehtiyojini qoplash uchun soliq. 5 K o ^ r l foydasiga soUnadigan soliq — Ы
korxonalami asosiy faoliyati b o ‘ yicha qoMlanadi.: a) 15,70% b) 43% c) 35%
d ) 9 0 ,6 % 6 l “ t y S yd'soHnadiean so li, bo-yicha toMovchilar, faoliyat turlari, soliq solinadigan daromadtarm. ajratib ko rsatmg. П К = Г Г и “ ^ tashkilotlari, birja, broker kontoralari. , . , , ft\ П Kaoitaldan daromadlar (dividendlar, foizla ). ’ 2 ) Videoko'rsatish, videoprokat, videomahsulo.lam, ,jara q,l.sh. сл n Oishloq x o ‘ ialik shirkatlari. 2) Irrigatsiya va melioratsiya suv x o‘jaligi tashkilotlari. d) 1) K a zin o , o ‘ yin biznesi. 2) Fraxt qilish bo‘ yicha daromad. 7. Jismoniy shaxslar daromadidan olinadigan soliqni to‘ lovchilar: a) Rezidentlar 2 C h S l f t e i y kompaniyalari darning daromadi uning egalarini daromadi hisoblanadi. g,
soiigM olishda umun,iy daromaddan nimalarchiqanladi. ^ ^
^
qaromog. idagi raqamidan o'tkazib yuborilgan pu.hr Yangi uy-joy, kvartira olish uchun bankdan olingan kredit va uni “ S S r a i s i y a s i pensiya fondiga ajra.ma ,a , e) a,b,c,d s o l ^ - Т Г mamlakatlarda JJsmoniy shaxslardan olinadigan daromad solig mi stavkasi taxminan necha foizga boradi?- a) 30
b) 60 c ) 70
d ) 88 e) 90
10. Y o ‘ l fondiga quyidagi qaysi soliqlar kiradi?: a) Y oq ilg‘ i va moylash materallarini sotish uchun soliq. b) Avtomobil yoMlaridan foydaganlik uchun soliq. c ) Transport vositalari egalaridan olinadigan soliq. d ) Avtotransport vositalarini olish uchun soliq e) a,b,c,d anvin! ^ 08 ^ ЬаС1м 4i,ish tartibida ° ‘ tadigan mulkka solinadigan soliq quyidagi qaysi mulklarga qoMlanadi?: 4 a) Korxona xodimiga kvartirani tekinga berdi. b) Mulkni qiymati eng kam ish haqining 70 tasiga tens. c ) En xotiniga avtomobil hadya qildi. d) Qarindoshi o ‘ limi oldidan dala hovlisini hadya qildi. i ">
Л Huquqiy shaxs xodimiga velosipedni hadya qildi b e r ilS ? :* h° latIarda t0‘ langan davlat N * tuli4 yoki qisman qaytarib toMangin b o ‘ lsa byUdj6ti t0‘ g ‘ risidagi>> q0mmda belgilangan hajmdan ko‘ p hni t Ь) A d !'yaga, beriIgan shik° y at qaytarilsa, vakolatli organlar notarial holatm amalga oshirishdan bosh tortsa, d a v I a t 'L H n ? ^ ahai™yatf « a t n i amalga oshirishdan aaviat bojini to lagan shaxs bosh tortsa, d) Chet el (umumiy fuqarolik) pastportini berishdan voz kechilsa e) a,b,c,d
13. CVrmonchilik daromadiga qaysi to‘ lov turlari kiradi?- Download 4.32 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|