Tabiiy fanlar fakulteti Biologiya ta’lim yo’nalishi

Urganch Davlat Universiteti

• Urganch Davlat Universiteti

Tabiiy fanlar fakulteti

Biologiya ta’lim yo’nalishi

173 – guruh talabasi

Qadirova Intizorning

Embriologiya va gistalogiya

fanidan tayyorlagan

taqdimot ishi

Mavzu: Urug’lanish. Urchish va urug’lanish bosqichlari, ahamiyati.

Yuksak darajada tuzilgan barcha hayvon va o’simliklar jinsiy yo’l bilan ko’payadi. Jinsiy ko’payishda tuxum va urug’ hujayralar ishtirok etadi. Bu esa o’z navbatida urug’lanish yoki otalanishdan boshlanadi. Urug’lanishdan oldin urchish jarayoni sodir bo’ladi. Urchish ikkita jinsning ya’ni erkak va urg’ochi individlarning o’zaro qo’shilishi hisoblanadi. Ikki xil jinsiy hujayralarning spermatozoidlar va tuxum hujayralarning o’zaro qo’shilishi urug’lanish yoki otalanish deb ataladi. Urug’lanish natijasida zigota hosil bo’ladi. Zigota grekcha – ( zigotos – qo’shilgan ) degan ma’noni bildiradi. Zigota bitta hujayradan iborat bo’lib somatik va jinsiy hujayralardan sifat jihatdan farq qilib unda ota – ona belgilari bo’ladi.

• Yuksak darajada tuzilgan barcha hayvon va o’simliklar jinsiy yo’l bilan ko’payadi. Jinsiy ko’payishda tuxum va urug’ hujayralar ishtirok etadi. Bu esa o’z navbatida urug’lanish yoki otalanishdan boshlanadi. Urug’lanishdan oldin urchish jarayoni sodir bo’ladi. Urchish ikkita jinsning ya’ni erkak va urg’ochi individlarning o’zaro qo’shilishi hisoblanadi. Ikki xil jinsiy hujayralarning spermatozoidlar va tuxum hujayralarning o’zaro qo’shilishi urug’lanish yoki otalanish deb ataladi. Urug’lanish natijasida zigota hosil bo’ladi. Zigota grekcha – ( zigotos – qo’shilgan ) degan ma’noni bildiradi. Zigota bitta hujayradan iborat bo’lib somatik va jinsiy hujayralardan sifat jihatdan farq qilib unda ota – ona belgilari bo’ladi.

Urug’lanish

Tashqi Ichki

Tashqi urug’lanish – bunda jinsiy hujayralar tashqi muhitda suvda, tuproq oralarida va boshqa joylarda o’zaro qo’shiladi. Ya’ni urg’ochi tuxum qo’yadi erkak esa uni urug’lantiradi. Bu hodisa erkak va urg’ochi individlar o’zaro yaqin masofaga kelganda sodir bo’ladi. Bu jarayonga xulq – atvorlar ham tasir etadi. Bunday urug’lanish baliqlarda, amfibiyalarda uchraydi.

• Tashqi urug’lanish – bunda jinsiy hujayralar tashqi muhitda suvda, tuproq oralarida va boshqa joylarda o’zaro qo’shiladi. Ya’ni urg’ochi tuxum qo’yadi erkak esa uni urug’lantiradi. Bu hodisa erkak va urg’ochi individlar o’zaro yaqin masofaga kelganda sodir bo’ladi. Bu jarayonga xulq – atvorlar ham tasir etadi. Bunday urug’lanish baliqlarda, amfibiyalarda uchraydi.

Ichki urug’lanish - bunda jinsiy hujayralar ona organizmning jinsiy organlarida o’zaro qo’shiladi. Erkak jinsiy hujayralarni tashqariga qo’yishi mumkin. Sutemizuvchilarda ichki urug’lanish sodir bo’ladi. Ba’zan ichki urug’lanish sodir bo’lsada, embrion tashqi muhitda rivojlanadi. Bunday tashqi – ichki urug’lanish qushlar va reptiliyalarda uchraydi .

• Ichki urug’lanish - bunda jinsiy hujayralar ona organizmning jinsiy organlarida o’zaro qo’shiladi. Erkak jinsiy hujayralarni tashqariga qo’yishi mumkin. Sutemizuvchilarda ichki urug’lanish sodir bo’ladi. Ba’zan ichki urug’lanish sodir bo’lsada, embrion tashqi muhitda rivojlanadi. Bunday tashqi – ichki urug’lanish qushlar va reptiliyalarda uchraydi .

Tuxum hujayra

Spermatozoidlar

Urug’lanish

E’tiboringiz uchun rahmat !

• E’tiboringiz uchun rahmat !