Tabiiy va iqtisodiy fanlar tavsifi

O‘rta Osiyo hududining rivojlanish tarixi va geologik tuzilishi. 
Foydali qazilmalari. 
O‘rta Osiyo hududining rivojlanish tarixi va geologik 
tuzilishi. Turli eralarda sodir 
bo‘lgan tektonik jarayonlar, dengiz bosishi va 
chekinishlari. Ularning 
ta’sirida vujudga kelgan tog‘lar, platolar, tekisliklar. 
Geologik tuzilishi. Zilzilalar. Foydali qazilmalar, ularning turlari va joylashish 
qonuniyatlari. Eng muhim foydali qazilma konlari. 
Yer yuzasi tuzilishining asosiy xususiyatlari. Yer yuzasi 
tuzilishining asosiy xususiyatlari. Kaledon, gersin, alp burmalanishlarida 
hosil 
bo‘lgan tog‘lar, ularning o‘ziga xos xususiyatlari, yirik tekisliklar, qirlar, 
tog‘ oralig‘idagi vodiylar. Inson xo‘jalik faoliyatining Yer yuzasi tuzilishiga 
bog‘liqligi. Insonning relyefga ta’siri. 
Nazorat ishi. 

---

37 
umumiy o‘rta ta’limning milliy o‘quv dasturi loyihasi 
Umumlashtiruvchi dars. 
O‘tilgan mavzularning tayanch mazmunini 
savollarga javob berish va topshiriqlarni bajarish orqali takrorlash va 
mustahkamlash.
IV bob. 
O‘RTA OSIYO IQLIMI
(3 soat) 
O‘rta Osiyo iqlimiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar. Havo massalari, 
siklon va antitsiklonlar. Iqlimga 
ta’sir ko‘rsatuvchi omillar. O‘lkaning 
geografik 
o‘rni va quyosh radiatsiyasi taqsimlanishining O‘rta Osiyo iqlimi 
hosil 
bo‘lishidagi ahamiyati. To‘g‘ri, yalpi va tarqoq radiatsiya. O‘rta Osiyo 
hududida atmosfera sirkulyasiyasi, havo massalari, atmosfera frontlari, 
siklon va antitsiklonlar. Siklon va antitsiklonlarda ob-havo. 
O‘rta Osiyo iqlimining tavsifi. O‘rta Osiyo iqlimining umumiy 
xususiyatlari. Tekisliklar iqlimi va uning umumiy tavsifi. Turli fasllardagi ob-
havo. Iqlim elementlarning hududiy taqsimlanishi. Relyef va yer usti 
tuzilishining 
o‘lka iqlimiga ta’siri, tog‘li hududlar iqlimining o‘ziga xos 
xususiyatlari.