Таблицы сопряженности

Ideal shifrlar uchun shifrmatndan kalitsiz ochiq matnni tiklashning imkoni bo’lmasligi zarur. Bu shart, hattoki hujumchilar uchun ham o’rinli. Hujumchi algoritm (shifrlash algoritmi) haqidagi barcha ma’lumotlarni bilgan taqdirda ham kalitsiz ochiq matnni tiklashning imkoniga ega bo’lmasligi zarur. Ushbu qo’yilgan maqsad amalda bundan farqli bo’lishi mumkin.

4. Kriptografiya va steganografiya

Kriptografiyaning fundamental nazariyasiga ko’ra kriptotizimning ichki ishlash prinsipi hujumchiga to’liq oshkor bo’lishi mumkin. Hujumchiga faqat kriptotizimda foydalanilgan kalit noma’lum bo’lishi zarur. Bu ta’limot Kerkxofs prinsipi deb ataladi.

Kriptografiya va steganografiya o'rtasidagi farq nima?

Kriptografiya ma'lumotni yashirishni o'rganadi, Steganografiya esa maxfiy xabarlarni tuzish bilan shug'ullanadi, shunda xabar yuboruvchi va qabul qiluvchining o'zi ham xabarning mavjudligini biladi. Steganografiyada xabarning mavjudligini faqat jo'natuvchi va qabul qiluvchi biladi, kriptografiyada esa shifrlangan xabarning mavjudligi dunyoga ko'rinadi. Shu sababli, Steganografiya maxfiy xabarga kiruvchi e'tiborni olib tashlaydi. Kriptografik usullar xabar tarkibini himoya qilishga harakat qiladi, Steganografiya esa xabarni ham, tarkibni ham yashiradigan usullardan foydalanadi. Steganografiya va kriptografiyani birlashtirish orqali xavfsizlikka erishish mumkin.

Asimmetrik shifrlashga misol

Misol tariqasida: “Москва“ so‘zni assimetrik shifrlashning biron-bir usuli orqali shifrlaylik. Ochiq kalit n = 1000 ga kupaytmani olish va 4999 ga bo‘linma va undan qoldiqni topish; Yopiq kalit k=5

Biz xarflarni matematik amallar orqali hisob – kitobini qila olmaymiz, shuning uchun xarflarni sonli ko‘rinishga o‘tkazib olishimiz zarur. Ya'ni buni kerakli metod yordamida bajaramiz:

Asimmetrik shifrlashga misol

• Москва = 14,16,19,12,3,1 (Xarflarni kiril alifbosidagi tartib raqamiga almashtirish);
• Keyingi qadamda har bir son uchun “10” raqamini qo‘shamiz ya'ni 10 raqami komp'yuterda 2 lik sanoq tizimida 1 va 0 ni anglatadi. Yani buni qilishdan maqsad shifrlash algoritmiga mos tushishlikda (24,26,29,22,13,11).