Tadbirkorlik va boshqaruv” fakulteti “moliya va bank ishi” kafedrasi

Dt «Pul mablag’lari» 120000

Kt «Muddati uzaytirilgan daromadlar» 120000

2004 yilning 31 noyabr kuni, noyabr oyi uchun tegishli bo’lgan daromad summasi tan olinganda ( 120000 so’m : 6 oy) x 1 oy = 20000 so’m

Dt «Muddati uzaytirilgan daromadlar» 20000

Kt «Qisqa muddatli lizingdan olingan daromad» 20000

Хuddi shunday buxgalteriya o’tkazmalari ijarachiga beruvchi tashkilotda ijara muddati tugagunga qadar berib boriladi.

«Soliqlar va majburiy to’lovlar bo’yicha muddati uzaytirilgan majbu-riyatlar» hisobvarag’ida moliyaviy hisob va soliq hisobi bo’yicha qo’llanilayotgan hisob tamoyillarini mos kelmasligi va vaqtinchalik farqlar ta’siri ostida soliqlar va majburiy ajratmalarda yuzaga keladigan muddati uzaytirilgan majbu-riyatlarning joriy qismi aks ettiriladi.

«Muddati uzaytirilgan diskontlar (chegirmalar)» va «Muddati uzaytirilgan mukofotlar (ustamalar)» deb nomlangan hisobvaraqlar obligatsiya chiqarilgan davrdan boshlab yilning oralig’ida xarajat yoki daromadga taqsimlanadigan, obli-gatsiyalar yuzasidan chegirma yoki ustama bo’yicha korxonaning uzoq muddatli majbu-riyatlarining joriy qismini aks ettirishga mo’ljallangan. Ushbu hisobvaraq-larni obligatsiya chiqarib sotuvchi xo’jalik yurituvchi sub’ektlargina qo’llaydi.

«Muddati uzaytirilgan boshqa majburiyatlar» hisobvarag’ida korxona yuqo-rida keltirilgan hisobvaraklarda aks ettirilmagan boshqa muddati o’tgan majbu-riyatlarni hisobga olib boradi.

Olingan bo’naklar bo’yicha yuzaga kelgan majburiyatlarning joriy qismi hisobi

Mahsulot (tovar va boshqa aktivlar)ni etkazib berish, ishni bajarish yoki xizmat ko’rsatishdan avval bo’nak tariqasida olingan pul mablag’lari bo’yicha xaridorlar oldida majburiyat kelib chiqadi. Garchand pul kelib tushgan bo’lsa ham bu mablag’larni daromad deb tan olish mumkin emas. Chunki, hali bu xo’jalik muo-malasi bo’yicha aktivlarning chiqib ketishi ro’y bergani yo’q. Ular turli shakldagi aktivlarni xaridorga jo’natilishi yuz bergandan keyingina tan olina boshlanadi.

5-misol. «XYZ» kompaniyasining mahsulotini sotib olish uchun 2004 yilning 4 yanvarida «A» korxonasi uning hisob-kitob hisobvarag’iga 500000 so’m pul tushirdi. Shartnoma shartlariga ko’ra mahsulotni etkazib berish, pul tushgan kundan boshlab 10 kun ichida amalga oshirilishi lozim. Bu xo’jalik muomalalari «XYZ» kompaniyasining buxgalteriya hisobida quyidagicha o’z aksini topadi.

2004 yilning 4 yanvar kuni, bo’nak summasining kelib tushishiga