Tadbirkorlik va kichik biznesni rivojlanishining tashkiliy asoslari tadbirkorlikning huquq va majburiyatlari

Investitsiya va daromadlarini diskontlashtirish.
Kichik biznesda uning moliya resurslari ichida katta hajmda naqd pullar bo‘lishi mumkin. SHuning uchun pul masalasini sotib olish qobiliyatini aniqlashda muhim vaqt omilini hisobga olishdir. Pul vositalari bir il nominal qiymatga ega bo‘la turib hozirgi vaqtda va ma’lum vaqt o‘tganda har il sotib olish qobiliyatiga ega bo‘ladi. Masalan: o‘rtacha yillik inflyasiya miqdori 15 foiz bo‘lgandi, yil boshidan pul massasi 10 million so‘m bo‘lsa uni sotib olish qobiliyati 8 mln. 500 ming so‘m bo‘ladi. SHuning uchun ishbilarmonga iloji boricha naqd pulni kamroq ushlab turshni, ularni aylanishga kiritishi kerak. Pullar iloji boricha tezroq yangi pul mablag‘larini keltirishi muhimdir.
Pullarni ishlatish usullarining eng soddasi - ularin bankda saqlashdir, buning uchun omonatchi muddatli va muddatsiz omonatlari uchun foiz oladi. Tovar ishlash, xizmat ko‘rsatish, ishi mahsulot yaratash,
qimmatbaho qog‘ozlar sotib olish va boshqalar uchun investitsiyani ishlatish, faqat bankda saqlangandan yuqori diskont stavkasi bo‘yicha toza (soliqlarni to‘laganidan so‘ng) foyda olish mumkin bo‘lganda
afzalroqdir.
Diskontlashtirish - bu har il yillardigi iqtisodiy ko‘rsatkichlarni vaqt bo‘yicha solishtirish turiga keltirishdir. Ushbu operatsiya shunga asoslanganki, har qanday kelajakda olinadigan pul mablag‘i aylanishga kiritilib, foyda keltirishga majbur qilinsa, unda uch yildan so‘ng pul miqdori faqatgina saqlanib qolmasdan balki ko‘payishi ham mumkin. Investitsiyalardan keladigan daromadni diskontlashtirish - bu kelajakda olinadigan umumiy pul qiymatini hozirgi pul qiymatiga nisbatan aniqlashdir.
O‘stirilgan pulni aniqlash va diskontini hisobga olib qo‘shimcha daromadni aniqlashda quydagi formuladan foydalaniladi:
Fc = Pc (1+i) ⁿ
bu erda: G‘s - kelajakdagi pul mablag‘i (kutilgan qiymati), so‘mda.
Rs - pulniig boshlang‘ich (ozirgi joriy) qiymati, so‘mda.
(1+i) – diskont koeffitsenti, ya’ni daromadli me’yori yoki foiz qiymatining, birinchi bo‘lagi.
^p - daromadni jamg‘arilishidagi yillar soni yoki kapital aylanishlari soni.