Tadqiqot materiallari va usullari

TADQIQOT MATERIALLARI VA USULLARI
Muammolarimizni hal qilish uchun tadqiqot 2 bosqichda amalga oshirildi.
Birinchi bosqichda (retrospektiv) bepushtlik bilan og'rigan ayollarda tashqi genital endometrioz (TGE) tarqalishi baholandi va laparoskopiyadan o'tgan ayollarda bepushtlikni davolashning mavjud usullarining samaradorligi o'rganildi. Ishning klinik qismi endometrioz bilan bog'liq bepushtlik bilan og'rigan bemorlarni tahlil qilish, tekshirish va davolash natijalariga asoslanadi.
Jami tadqiqotga 2019 yilning yanvaridan 2021 yilning mayigacha bo‘lgan davrda operatsiya qilingan 591 bemor ishtirok etdi. Ulardan 111 nafari TGE bilan (I-II bosqich - 73 bemor, III-IV bosqich - 38 bemor). Taqqoslash guruhlari nay- peritoneal bepushtlik (TPB) - 90, tuxumdon genezli bepushtlik -130, bepushtlikning aralash shakli bilan – 260. Tadqiqotga Toshkent tibbiyot akademiyasi Urganch filiali klinik bazasi (Sarvinoz medservis klinikasi)da (bosh vrachi N.M.Muratova) kuzatilgan bemorlar kiritildi.
Tadqiqotning ikkinchi bosqichi (istiqbolli) bepushtlik bilan og'rigan ayollarda TGE tarqalishini baholash va laparoskopiya paytida fertillik indeksii ko”rsatkichi (FIK)ni aniqlashga bag'ishlangan.
Tadqiqotning ikkinchi bosqichi endometrioz bilan bog'liq bepushtlik bilan kasallangan 64 nafar bemorni o'z ichiga oldi.
Statistik ma'lumotlarga ko'ra, xalqaro kasalliklar tasnifi (XKT) 10 bo'yicha quyidagi tashxis qo'yilgan bemorlar tanlab olindi: № 80,1 tuxumdonlar endometriozi, № 80,2 bachadon naychasining endometriozi, № 80,3 chanoq qorin pardasi endometriozi, № 80,4 rektovaginal to”siq va qin endometriozi, № 80.5 Ichakning endometriozi.
Bepushtlik bilan og'rigan bemorlarda TGE tarqalishini aniqlash uchun tadqiqot ovulyatsiya yo'qligi bilan bog'liq bepushtlik № 97.0, nay bilan bog”lik bepushtlik № 97.1, bachadon bilan bog”lik bepushtlik № 97.2, tuxumdonlar polikistozi sindromi U28.2.
Barcha bemorlardan, ularning shaxsiy ma'lumotlarini qayta ishlashga, shuningdek, operatsiya davomida olingan biologik materiallaridan foydalanishga rozilik olishdi. Shikoyatlarni aniqlashtirish, somatik, akusherlik va ginekologik anamnezni to'plash, ob'ektiv va ginekologik tekshiruv, gormonal profilni aniqlash, tos a'zolarining ultratovush va KT, histerosalpingografiya, shuningdek ko'rsatkichlarni o'z ichiga olgan batafsil tekshiruvdan so'ng operativ laparoskopiya amalga oshirildi. Ba'zi laboratoriya va instrumental diagnostika usullari, bemorda taxmin qilingan patologiyaga qarab o”tkazildi. Voluson V8 ekspert-sinf qurilmalarida ultratovush (transabdominal va transvaginal) tekshiruvi o'tkazildi. Tuxumdonlar zahirasini baholash AMH, FSH darajasini, shuningdek, ultratovush parametrlarini (tuxumdon hajmi, antral follikullar soni, dominant follikulning mavjudligi) aniqlashni o'z ichiga oladi. Tuxumdonlar zahirasi Nazarenko T.A. tomonidan ishlab chiqilgan bashoratchilar asosida kamaytirilgan deb hisoblangan. va Krasnopolskaya K.V. (2013).
Laparoskopiya "KARL STORZ®" endoskopik asbob-uskunalar va asboblar to'plami yordamida amalga oshirildi. Operatsiya spinal anesteziya ostida saturatsiya va gemodinamikani majburiy kuzatish bilan amalga oshirildi. Pnevmoperitoneum 8 mm Hg dan past bo'lgan qorin bo'shlig'i bosimi darajasida karbonat angidrid bilan amalga oshirildi. Laparoskopiya ikki yoki uchta qo'shimcha qarshi teshiklar yordamida amalga oshirildi. Ko'rinishni va tos a'zolariga kirishni yaxshilash uchun bemorlar 30 dan 45 darajagacha burchagi bilan Trendelenburg holatida operatsiya qilindi. Fallopiy naychalarining o'tkazuvchanligini baholash (xromohidrotubatsiya) laparoskopiya paytida bachadon bo'yni kanaliga o'rnatilgan Cohen bachadon kanülyasi va bir vaqtning o'zida vizual nazorat bilan kontrast moddani (metilen ko'k) kiritish orqali amalga oshirildi. Operatsiyadan keyingi davrda ko'rsatmalarga muvofiq og'riqsizlantirish va antibiotikoterapiya o'tkazildi. Endometrioid tuxumdon kistalari bo'lgan bemorlarda laparoskopiya paytida kista enuklyatsiyasi sog'lom to'qimalar chegarasida amalga oshirildi, gemostaz bipolyar koagulyatsiya yordamida amalga oshirildi. Kichkina tos bo'shlig'ida bitishmalar holatida, bir vaqtning o'zida bitishmalar lizis qilindi. Endometriozning yuzaki o'choqlari bipolyar koagulyatsiya yordamida koagulyatsiya qilindi. Qorin pardasining infiltratsion endometriozi mavjud bo'lganda, endometrioz o'choqlari qaychi bilan kesildi. Endometrioid geterotopiyalar siydik yo'llarining proektsiyasida lokalizatsiya qilinganida, uning disseksiyasi butun siydik yo”li bo”ylab amalga oshirildi. Retrovaginal bo'shliqning chuqur endometriozida to'g'ri ichakning mobilizatsiyasi bilan endometrioid infiltratning kesilishi amalga oshirildi va endometrioz o'choqlari to'g'ri ichakning seroz membranasiga o'sgan taqdirda "sheyping" (soqol olish) amalga oshirildi.
TGE ning noinvaziv diagnostikasini optimallashtirish usuli bilan CA-125 darajasini aniqlash asosida 47 bemorda amalga oshirildi. Nazorat guruhiga nay peritoneal bepushtligi bo'lgan va laparoskopiya bo'yicha endometriozning yo'qligi tasdiqlangan bemorlar kiritilgan.
49 bemorning klinik va laboratoriya tekshiruvi ma'lumotlarini o'rganish asosida homiladorlikni aniqlandi.
Operativ laparoskopiyadan so'ng barcha bemorlarga pregravidar tayyorgarlik buyurildi. Terapiyaning maqsadi estrogen darajasini pasaytirish va gormonlar darajasini normallashtirish, endometriy va miyometriyning tomirlar tarmog'ini rivojlantirish, bachadon arteriyasi tizimida asosiy tomirlardan terminal arteriolalargacha qon oqimini yaxshilash, koagulogramma parametrlarini normallashtirish edi. Terapiya murakkab va bir nechta komponentlarni o'z ichiga oldi.
III-IV darajali EGE bo'lgan bemorlarga estrogen darajasini pasaytirish uchun 3 oydan 6 oygacha uzluksiz ravishda kuniga 2 mg dienogest (Janin, Visanna) buyurildi.
Lutein fazasining etishmovchiligini tuzatish uchun progestogenlar hayz davrining lutein bosqichida (mikronlashtirilgan progesteron - utrogestan) kuniga 200 mg yoki didrogesteron (dufaston) 10 mg x kuniga 2 marta).
Shuningdek, pregravidar tayyorgarlik vitaminlarni tayinlash bilan to'ldirildi: kuniga omega-3 1 kapsula, kunlik dozada foliy kislotasi - kuniga 400 mg yoki Vitrum prenatal 1 tabletkadan kuniga 1 marta tavsiya etildi.
Homiladorlikning 3 oylik samarasiz urinishlaridan so'ng qayta tekshiruv o'tkazildi va erining spermogrammasini tekshirish, gormonal holat va tuxumdonlar zaxirasini qayta baholash, batafsil gemostazyogramma, tos a'zolarining ultratovush tekshiruvini (shu jumladan, bachadon tomirlarining dopplerografiyasini) o'tkazildi.
Endometriyda spiral arteriyalarning vizualizatsiyasi bo'lmaganda, shuningdek qon ivish qobiliyatining oshishi kuzatilganda past molekulyar og'irlikdagi geparinlar (LMWH) - enoksaparin (Kleksan) natriy (kuniga bir marta 0,4 ml) lutein fazada 1-2 xayz tsiqli davomida berildi.
Pregravidar tayyorlash xomiladorlikka qadar 4-6 oy davom etdi va keyinchalik dorilarning dozalari individual ravishda tanlandi.
Laparoskopiyadan keyin bir yil ichida homiladorlik bo'lmagan bemorlarga reproduktolog bilan maslahatlashish tavsiya etildi. EKU endometrioz bilan bog'liq bepushtlik bilan og'rigan 12 bemorga o'tkazildi.
Patofiziologik tadqiqotlar patologik anatomiya kafedrasida seksiya kursi bilan, viloyat patoanatomik byurosi bazasida olib borildi. Tadqiqot endometrioid kistaning tarkibini, endometrioid kistaning devorini va endometrioid kistani o'rab turgan to'qimalarni o'rganishni o'z ichiga oldi.
Prognostik ahamiyatga ega bo'lgan mezonlarni aniqlash uchun olingan natijalarni statistik qayta ishlash Statistica 10 va Microsoft Excel 2013 dasturlari yordamida amalga oshirildi. O'rtacha qiymat (M) va o'rtacha xato (m) hisoblab chiqildi; ular matnda ( M ± m), shuningdek, belgilarning paydo bo'lish chastotasi (%). Miqdoriy ma'lumotlardagi farqlarning statistik ahamiyati Mann-Whitney testi bilan baholandi. Xi-kvadrat testiga ko'ra belgilarning paydo bo'lish chastotasidagi farq o”rganildi. Kritik ahamiyat darajasi sifatida P<0,05 qabul qilindi (ishonch oralig'i - 95%).