Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika

Ta'minlovchilar bilan munosabatlarda bir nechta asosiy 
tamoyillarga rioya qilish tavsiya etiladi: 
• 
yetkazib beruvchilarga kompaniya mijozlari kabi munosabatda 
bo'lish; 
• 
Amaliyotda manfaatlar hamjamiyatini namoyish qilishni unutmang; 
• 
yetkazib beruvchini ularning vazifalari bilan tanishtirish va uning 
biznes faoliyati to'g'risida xabardor bo'lish; 
• 
yetkazib beruvchida muammolar bo'lgan taqdirda yordam berishga 
tayyorligini ko'rsatish; 
• 
o'z majburiyatlarini bajarish; 
• 
biznes amaliyotida yetkazib beruvchining manfaatlarini hisobga 
olish; 
• 
iloji boricha biznes sohasida barqaror aloqalarni saqlab turish. 
Logistika zanjirining "sotib olish" bo'g'inini optimallashtirishga 
nafaqat yuqorida sanab o'tilgan tashqi omillar, balki boshqa 
yo'nalishlarning maqbul faoliyati va maqsadlarini har xil tushunish 
bilan bog'liq ichki ustuvorliklar ham ta'sir qiladi, bu firmalarning turli 
tarkibiy bo'linmalari o'rtasida iqtisodiy kelishuvlarni izlashni taqozo 
etadi. 
Iqtisodiyotning yangi yo'nalishlarini rivojlantirish va G'arbning 
rivojlangan mamlakatlari bozorlariga tovarlarni yetkazib berishni 
kengaytirish 
xom ashyo sotib olish sohasidagi vazifalarni 
murakkablashtirmoqda. 
Muvaffaqiyatli 
xaridlar 
ular 
amalga 
oshiriladigan bozorlar to'g'risida keng ma'lumotni talab qiladi. Xarid 
qilish 
bozorini 
o'rganish 
maqsadlariga 
kelsak, 
ular 
bozor 
imkoniyatlarini aniqlash va xaridlarni optimallashtirish uchun zarur 
shart-sharoitlarni yaratish maqsadida batafsil ma'lumotni muntazam 
yig'ish va baholashdan iborat. Bozorni o'rganishning boshlang'ich 
nuqtasi muammoning aniq shakllangan bayoni bo'lishi kerak. 
Tadqiqot uchun turtki sifatida xarajatlar hajmi, o'zining shaxsiy sotish 
dasturidagi 
o'zgarishlar, 
texnologik 
taraqqiyot 
natijalaridan 
foydalanish, kompaniyaning bozor ulushini oshirish, raqobat, yetkazib 
beruvchilarning ishonchsizligi, kelajakda yetkazib berish hajmining 

---

92 
noaniqligi va boshqa ko'pgina narsalar bo'lishi mumkin. Bozorni 
o'rganish muammosini hal qilishning eng sodda algoritmi, uni axborot 
bilan ta'minlash tuzilmasi, bozor turlarining ro'yxati va uning tuzilishi 
va dinamikasiga oid savollar bilan ifodalanishi mumkin. 
Xarid qilish bozori, xom ashyo va materiallar bozorida tadqiqotlar 
o'tkazish maqsadi bir vaqtning o'zida o'rganilishi kerak bo'lgan bozor