Takdim değerli Okurlar

HABER

DERNEĞIN YARDIM FONU

FAALIYETE BAŞLADI!..

Toplumları ayakta tutan ve tarih içinde varlıklarını 

koruyabilmelerini sağlayan en önemli değerlerden 

biri de birlik ve beraberlik duygusudur. Nogay toplu-

mu da tarihi geçmişi boyunca çok sayıda savaş, kıtlık 

ve sürgün yaşamasına rağmen ayakta kalabilmeyi ba-

şarmış ve dünyanın farklı ülke ve bölgelerinde de olsa 

yaşamını sürdürebilmiştir. Toplumumuz yaşadığı 

zorluklar ve hayatını sürdürebilme gailesi nedeniyle 

ticarette, sanatta ya da kültürel faaliyetlerde kendini 

yeterince gösteremese de, düşenin hep yanında olma-

sını bilmiştir. Zaten onca zorluk yaşamasına ve sayısal 

azlığına rağmen Nogay varlığını korumasını sağlayan 

da bu yardımlaşma ve birlikte hareket edebilme ye-

teneğidir.

Nogay Türkleri 19.’uncu yüzyılda yaşadıkları büyük 

göç neticesinde Türkiye’nin çok farklı bölgelerine 

(Tuz Gölü havzası, Adana/Ceyhan, Balıkesir, Eskişe-

hir, Polatlı vb.) yerleşmiş ve içinde yaşadıkları toplu-

mun ayrılmaz bir parçası haline gelmişlerdir. Tuz Gö-

lü’nün kuzeyinde Ankara ve Konya’ya bağlı olan Akin, 

Kırkkuyu, Şeker, Doğankaya, Köstengil (Boğazören), 

Mandıra (Ağılbaşı) ve Seyitahmetli köylerinden olup 

Ankara’da yaşayan Nogaylar, kendi aralarında ve di-

ğer ülke ve bölgelerdeki Nogaylarla kültürel ve sosyal 

bağlar kurabilmek amacıyla Nogay Türkleri Kültür ve 

Yardımlaşma Derneği’ni (Dernek) kurmuşlardır. 

Derneğin kuruluş amaçları arasında; Nogay Türkleri 

arasında gerekli yardımlaşma, dayanışma ve kaynaş-

mayı sağlayarak maddi durumu zayıf olanlara yardım 

etmek, ihtiyacı olan ve okumakta olan gençlerimize 

maddi ve manevi yardımda bulunmak, eğitim ve öğ-

retimlerini tamamlamaları için burs verme faaliyetleri 

de yer almaktadır.

Dernek, bu amaç doğrultusunda zaman zaman kur-

ban bağışı ve iaşe (gıda) yardımı gibi bazı faaliyetler-

de bulunsa da, maalesef (istenmesine rağmen) mâli 

imkânsızlıklar nedeniyle sistematik ve dâimi mahi-

yette kapsamlı yardım organizasyonları düzenleye-

memiştir. Oysa bir sivil toplum kuruluşu olarak esas 

amacı, Nogay halkının kültür ve tarihini araştırma gâ-

yesinin yanı sıra yardımlaşma ve dayanışma faaliyet-

leri ile birlik ve beraberliğini pekiştirmektir.

Nogay Türkleri olarak ticarette, sanayide, bürokrasi-

de, sanatta ya da diğer kültürel alanlarda daha fazla 

yer alabilmemizin yolu eğitime daha fazla önem ver-

mekten geçmektedir. Ancak eğitim yoluyla toplum 

içinde hak ettiğimiz yeri alabilir ve topluma daha fazla 

katkı sağlayabiliriz. Maalesef geçmişimizde yaşadığı-

mız zorluklar nedeniyle yeterli maddi birikime sahip 

değiliz, yaşadığımız topraklar da ne tarımsal açıdan 

ne de ticaret/sanayi açısından kayda değer bir öneme 

sahip değil. Bu nedenle istikbalimiz olan gençlerimi-

ze bırakabileceğimiz en değerli miras onurlu bir mâzi 

ve iyi bir eğitimden başkası değildir.

Bu durumun farkında olan Nogay Türkleri Kültür 

ve Yardımlaşma Derneği, maddi imkânsızlık yaşayan 

Nogay gençlerine eğitim hayatlarında destek olabil-

mek amacıyla bir Yardım Fonu oluşturmaya karar 

vermiştir. Kurulan Fonla sadece eğitim bursu veril-

mekle kalınmayacak, aynı zamanda maddi sıkıntı 

yaşayanlara da yardımda bulunulacaktır. Bu amaçla 

Yardım Fonu 2016 yılının Mart ayında kurulmuş ve 

ilk etapta bağış taahhütleri alınmaya başlanmıştır. 

Dernek üyeleri ve dostlarından, amaçlarına kıyasla, 

mütevâzı sayılabilecek tutarlarda toplanmaya başla-

|  13

Nogay Türkleri Bülteni  

 

HAZİRAN 2016

HABER

BANKA HESAP NUMARALARI

Türk Lirası (TRY) Hesabı:

Şûbe Kodu  : 1577

Hesap No  : 1577-56981244-5003

Iban No 

: TR420001001577569812445003

ABD Doları (USD) Hesabı:

Şûbe Kodu : 1577

Hesap No  : 1577-56981244-5004

Iban No  : TR150001001577569812445004

Avrupa Para Birimi (EUR) Hesabı:

Şûbe Kodu  : 1577

Hesap No  : 1577-56981244-5005

Iban No 

: TR850001001577569812445005

Norveç Kronu (NOK) Hesabı:

Şûbe Kodu  : 1577

Hesap No  : 1577-56981244-5006

Iban No 

: TR580001001577569812445006

Değerli Üyemiz;

Dernek üyelik âidatı yıllık 25,00 TL’dır. Üye-

lik âidat ve bağışlarınızı T.C. Ziraat Bankası, 

Ankara - Lâlegül Şûbesi’nde bulunan aşağı-

daki hesap numaralarına havâle veya EFT 

yolu ile ödeyebilirsiniz. Âidat ve bağışları-

nızı cep telefonunuzdan, NOGAY ADINIZ 

SOYADINIZ yazıp 8071’e kısa mesaj gönde-

rerek de ödeyebilirsiniz.

nan ilk bağışlarla, Ramazan ayında ilk Fon faaliyeti 

gerçekleştirilmiştir.

Derneğimize fitre, fidye, zekât vb. amacıyla gönderilen 

aynî ve nakdî bağışlar ile özellikle Ankara’da yaşayan 

Nogaylar arasında yapılan tarama sonucunda, maddi 

sıkıntı yaşadığı tespit edilen 20 ailemize, toplam yak-

laşık 350 kg gıda malzemesi ile 3.560 TL nakdi yardım 

ulaştırılmıştır. Ancak yapılan çalışmanın, ne bu kardeş-

lerimizin sorununu çözdüğünü ne de istediğimiz ölçü-

de yardımcı olabildiğimizi söylemek mümkün değildir.

Herkesin malumu olduğu ve yukarıda ifâde etmeye 

çalıştığımız üzere orta ve uzun vâdede maddi imkân 

sorununu çözebilmemizin yolu eğitimden geçmekte-

dir. Bu bağlamda bize düşen de, eğitim alabilmek için 

yeterli imkânı bulunmayanlara mümkün olduğunca 

destek sağlamaktır.

Yardım Fonu, esas amacı olan eğitim yardımı ve bursu 

faaliyetine 2016-2017 öğrenim döneminin başlangıcı 

olan 2016/Eylül ayında başlamayı planlamaktadır. 

Ancak bu amacın hayata geçirilip geçirilemeyece-

ği ancak gerekli bütçenin oluşturulmasına bağlıdır. 

Bilindiği üzere, bu tür yardım faaliyetlerinin gerçek-

leştirilmesi için en öncelikli konu süreklilik arz eden 

finansman kaynaklarının bulunmasıdır. Bu amaçla 

Dernek bünyesinde ve sadece yardım faaliyetlerinde 

kullanılmak üzere bir hesap oluşturulmuştur.

Dernek, önümüzdeki yaz ayları içinde, üye ve dost-

larından aşağıda bilgileri verilen hesap vasıtasıyla 

Fona katkı yapmalarını beklemektedir. Yardım Fo-

nuna katkıda bulunmak isteyen bağışçılar isterlerse, 

kendi belirledikleri bir öğrenciye yönelik de dernek 

aracılığıyla burs verebilecektir. Bağışta bulunanların 

isimleri belli bir sayıya ulaştıktan sonra Derneğin web 

sitesinde duyurulacaktır.

Yardım Fonuyla ilgili ayrıntılı bilgilere ve çalışma 

esaslarına Derneğin internet sitesinden de (http://

www.nogay.org.tr) ulaşılması mümkündür. Ayrıca bu 

site aracılığıyla dönem sonlarında Fonun faaliyet so-

nuçlarının da paylaşılması planlanmaktadır.

Son olarak üye ve dostlarımıza hatırlatmak istediğimiz 

iki husus; 

“Dostlara acılarını paylaştığını göstermek; birlikte yas tut-

makla değil, onlara yardım etmekle olacağı” ve 

“İnsanın aldığı şeylerle geçici bir süre var olacağı, ama ver-

diği şeylerle ebediyen yaşayacağı” 

gerçekleridir.

14

Nogay Türkleri Bülteni  

 

HAZİRAN 2016

GEZİ

CEMIL SÜTBAŞ**

DOBRUCA’DA YAŞAYAN NOGAY TÜRKLERI

*

8 Mayıs Pazar günü öğleden sonra, Boeing 737-800 

Türk Hava Yolları uçağının pilotunun, Romanya semâ-

larından alçalma anonsu yaptığı sırada, uçsuz bucaksız 

ve yemyeşil tahıl tarlalarına, her biri aynı yönde yer-

leştirilmiş yüzlerce rüzgâr türbininin selâmlamalarıyla 

karşılandık. Emniyet kemeri ışıkları sönüp yerlerimiz-

den kalktığımız sırada telefon ve dizüstü bilgisayarla-

rını açan, Varna

1

’ya devam edecek olan yolcularla ve-

dalaştık.

Havalimanında, gümrük önündeki bankolarda ilk 

sıradaydım. Yan bankoda sıraya giren Emin abimi ya-

nıma gelmesi için ikaz edemeden, gümrük polisinin 

işâretiyle camlı bankoya doğru ilerledim. Pasaportu-

mu uzattığım polis memuru welcome dedikten sonra 

Romanya’ya ne amaçla geldiğimi sordu. Turist olarak 

geldiğimi ifâde ederken, kalacağım yer sorusunu da kı-

saca, -arkadaşıma misafir olacağımı- belirterek cevap-

ladım. Pasaportumu geri alıp sınırı geçtiğimde, sınavda 

kopya verir gibi çıkan soru ve cevapları Nogayca ve ses-

li olarak Emin abime ilettim. Ancak soru kitapçıkları 

farklı olsa gerek, O’na yönlendirilen sorular da farklıy-

dı. Memur dönüş biletini sormuş, O da bileti aldığını 

ancak ibrâz etmeye hazır olmadığını anlatmıştı. Hare-

ketli bantlardan bagajlarımızı aldıktan sonra problemi 

çözmek üzere Emin abimi bırakıp bina dışına çıktım.

Kapıdan çıkar çıkmaz, 2014 yılındaki Türkiye ziya-

retinde, Zait Akay’a refâkat eden Çetin Akayın bizi 

beklediğini gördüm. Hoş karşılamadan sonra Emin 

abimin henüz sınırı geçemediğini söylediğimde Çetin 

Akay, havalimanı personeli içinde, havaalanına komşu 

Kara Murat köyünde yaşayan kişiler olduğunu söyle-

yerek polis memurlarına ulaşıp, kendi kimlik ve adres 

bilgilerini vererek, Emin abimin ülkeye girişini sağladı.

Mihail Kogălniceanu

2

 Havaalanı adını, bitişiğindeki 

1  Varna (Bulgarca: Варна): Bulgaristan’ın Karadeniz kıyısında 

bulunan ve Varna ilinin idâri merkezi olan şehir. Bulgaristan’ın en 

büyük limanı burada bulunmaktadır.

2  Mihail Kogălniceanu: Rumen tarihçi ve siyaset adamı, Tuna 

Türkçe adı Kara Murat olan köyden almış. Nogay ve 

Tatarlarla birlikte Rumenler, Makedonlar ve Almanla-

rın da yaşadıkları köyün nüfusu yaklaşık olarak 10.000 

kişi ve 120 hânede Nogaylar var. Devlet memuriyeti ile 

iştigal eden köyün diğer geçim kaynakları tarım ve tica-

ret. Köyde, havalimanında görevli 14-15 kişi var.

Kara Murat köyündeki kısa turdan sonra Köstence yo-

luna girdiğimizde Çetin Akay, yaklaşık 24 km yolumuz 

olduğunu söyledi. Çetin Akay Köstence’yi anlatıyor; 

Rumence adı Constanța olan Köstence’nin, Roman-

ya’nın en büyük limân kenti olduğunu ve yaklaşık 

400.000 nüfusu ile Başkent Bükreş’ten sonra ülkenin 

en büyük ikinci şehri iken, dışarı göçlerle bugün dör-

düncü sıraya gerilediğini söylüyor. Şehir, kurulduğun-

da Rum yönetiminde iken, tarih içerisinde Nogayların, 

Tatarların ve Türklerin egemenliğinde kalmış. Gezimi-

zin ileriki günlerinde, Romanya genelinde Müslüman 

nüfusunun yaklaşık 70.000 ve Nogay ve Tatar nüfusu-

nun da yaklaşık 40.000 kişi olduğunun tahmin edildi-

ğini öğreniyoruz.

ROMANYA’DA NOGAY TÜRKLERİ 

YERLEŞİMLERİ

Rumence

Türkçe

23 August

Büyük Tatlıcak

Agigea

Acıçay

Amzacea

Amzaca

Babaelog

Babedog

Basarab

Basarab

Bavogcu

Osman Bakır

Bucureşti

Bükreş

Ciocărlia

Bülbül

Ciucurova

Çukurova

Cobadin

Kobadin

prensliklerinden Boğdan ve Eflak’ın birleşmesiyle kurulan 

Rumen devletinin ilk başbakanı. Çağdaş Rumen tarih yazarlığının 

kurucularındandır (wikipedia.org).

*   Dobruca: Bugün Romanya ve Bulgaristan sınırları içinde bulunan bir bölge. Batısında ve kuzeyinde Tuna ve bunun kollarından Lom ve Pravadi, 

doğusunda Karadeniz, güneyinde Deliorman yer alır; coğrafî yapı ve iklim bakımından Romanya ve Bulgaristan’dan farklıdır. Kuzeyde bulunan 

ve fazla yüksek olmayan dağ silsilesi Maçin’den Tulça (Tulcea) şehrinin güneyine kadar uzanır; Dobruca’nın ortalarında alçalır; doğudan batıya 

doğru uzanan Ovidiu, Mecidiye, Boğazköy hattında bayır şeklini alır; güneyde tekrar yükselmeye başlar. Dobruca’nın güneybatısı eskiden sık 

ormanlarla kaplı olduğu için bu bölge öteden beri Deliorman diye adlandırılmıştır (İslâm Ansiklopedisi, C: 9, S: 482-486, Türkiye Diyanet 

Vakfı).

**  Cemil Sütbaş: Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı

|  15

Nogay Türkleri Bülteni  

 

HAZİRAN 2016

GEZİ

Constanța

Köstence

Cumpăna

Eforie Nord

Eforie Sud

Gradina

Tokşupu

Hârșova

Hırsova

Lazu

Laz Köy

Lumina

Kocal

Luminita

Şaman

Măcin

Maçin

Mangalia

Mankalya

Medgidia

Mecidiye, Karasu

Mihail Kogălniceanu

Kara Murat

Movilița

Musurat (Musavvirat)

Năvodari

Kara Koyun

Nazarcea

Nazarşa

Negru Vodă

Kara Ömer

Nicolae Bălcescu

Dana Köy

Nisipari

Karatay

Nuntaşi

Duguncu

Osmancea

Osmanca

Ovidiu

Kanara

Piatra

Taşavul

Poarta Albă

Ala Kapı

Silistela

Taşpınar

Siriu

Şırin

Tătaru

Azaplar

Tekirohivel

Tekir Göl

Topraisar

Topraysar

Tuzla

Tuzla

Valea Dacilor

Kara Kuyu, Karasu, Mecidiye

Valea Seacă

Omurşa

Valu Traian

Hasanşa

Şehre girince büyük bir gemi maketinin yanından ge-

çip konaklama yerimize ulaştık. Zait Nasipali ve Ser-

vet Mamut, Nogay konakbaylığının iki sembol ismi. 

Bizi, hoş ve sâmimi bir şekilde karşıladılar. Zait Akay 

ile 2014 yılında, Dombıra’nın tüm Türk Dünyasında 

meşhur olduğu günlerde, yeğeninin bizimle irtibât 

sağlamasından sonra Ankara’ya geldiğinde tanışmış-

tık. Zait Beyi üç sözcük ile tarif et derseniz; sempa-

tik, duygusal ve ticâri zekâ olarak anlatabiliriz. Bize 

sohbetlerimiz sırasında kendini tanıtırken; babasının 

Duguncu köyünden Cevcet Akay, anasının da Kara 

Murat köyünden Rayme Abay olduğunu söylemişti. 

Servet Bey, otelin sahibi, Nogay agamız. Hayatı bo-

yunca çok çalıştığını anlatıyor. Sohbetinden, yoğun 

temposunun kendisine seçkin bir çevre ve daha da 

önemlisi bilgi ve tecrübe kazandırdığını anlıyoruz. 

Bizi oğlu Erhan ile tanıştırdı. Valizlerimizi odaya çı-

kardıktan sonra, daha sonra sıklıkla misafirlerimizle 

sohbet edeceğimiz lobiye geçtik.

Lobide konakbaylar bizi, 2002-2004 yılları arasında, 

Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokratik Bir-

liği Başkanlığı yapmış Timuçin Yusuf ile tanıştırdılar. 

Timuçin Bey Elektrik Mühendisi, tarih konusunda ol-

dukça bilgili. Sohbet esnasında; Nogaylığımı, Tatarlığı-

mı, Türklüğümü inkâr etmiyorum ama Tatar Birliğini 

savunuyorum. Sivil toplum çalışmalarının, bölmeye 

hizmet etmemesine son derece dikkat edilmeli. Çünkü 

Türk Dünyasının dışında bunun hesabını yapanlar var, 

onlara fırsat verilmemeli, diyor.

Zaman zaman hararetlenen sohbetimizde kendisinden 

soru-cevap şeklinde epeyce istifâde ettik. Romanya’da 

yaklaşık 40 Bin Nogay ve Tatar nüfusunun yaşamakta 

olduğunu ancak sayının, nüfus sayımında 25 Bin ola-

rak belirlendiğini söylüyor. Sebebini sorduğumuzda da 

nüfus sayımlarında tatarların kendilerini Türk olarak 

Hotel Elegance, Servet Mamut’un sahibi olduğu otel. Oteli, oğlu Erhan Mamut ile birlikte işletiyorlar.]

16

Nogay Türkleri Bülteni  

 

HAZİRAN 2016

GEZİ

belirttiklerini ifâde ettikten sonra şunu söyleyebiliriz, 

diyor. Romanya’da kendilerini Müslüman olarak saydı-

ran yaklaşık 70 Bin nüfus var. Bunlar da Tatarlar, No-

gaylar ve Türklerden oluşuyor.

Timuçin Bey Dobruca’nın, Müslüman Türklerin en 

yoğun olduğu bölge olduğunu, Tatarlardan önce böl-

geye, Peçeneklerin ve Kıpçakların geldiğini belirtirken 

Tatarların, Bucak

3

’tan, Deşt-i Kıpçak

4

’tan dalga dalga 

göç ettiklerini anlatıyor. Tarihten atıf yapmaya devam 

ediyor; General Nogay’ın, İshakça’yı başkent yaptığını 

söylüyor.

Rumen halkı ve Romanya Devletinin şimdiye kadar 

Nogay ve Tatarlara herhangi bir baskısı olmadığını; 

Köstence’de 5 câminin yanında vakıf câmilerinin de 

bulunduğunu; Tuna ve Karadeniz arasındaki bölge-

nin adı olan Dobruca’nın, Köstence ve Tulça illerin-

den oluştuğunu; Köstence’nin yaklaşık nüfusunun 

da 300 Bin olduğunu, samimi sohbetimiz sırasında 

öğreniyoruz.

Akşam, yaklaşık iki saat süren sohbetten sonra Timu-

çin, Zait ve Servet beylere, Nogay Türkleri Bülteni, 

Köpir, Soñ Yaz ve Türkiye Nogayları’nda Yaşav adlı ya-

yınlarımızı hediye ettik.

İstanbul Konak Restaurant, Köstence’deki 4 Türk 

lokantasından biri. Sahibi Ercüment adında Gazian-

tep’li bir Türk. Bu arada diğer lokantaların adlarını 

da öğrendik: Konak Özdemir, Kaptan Baba ve Ömer 

Usta. 9 Mayıs Pazartesi günü Konak Lokantasındaki 

kahvaltının ardından Nogaylarla buluşmak üzere yola 

çıktık. Zait Akay ticaretle uğraşıyor. Aslında, daha son-

raki günlerde planlamışsak da âni bir değişiklikle, Zait 

Akayın programını da aksatmamak adına, ziyaretlere 

Bulgaristan’dan başlamaya karar verdik.

Yol üzerinde sağlı sollu Nogay ve Tatar Türklerinin 

yaşadıkları köyleri geçerken Zait Akay bir ara, “Bura-

sı Kanara” dedi. Fahrettin Cüreklibatur’un babasının 

köyü. Babasının bu köyden olduğunu, ancak Cüneyt 

Arkın’ın Eskişehir’de doğduğunu anlattı.

Sınıra ulaşıp, pasaportlarımızı polise gösterdikten yak-

3  Bucak: Osmanlılar zamanında Besarabya’nın güneyinde yer alan 

siyasî ve idarî bölge. Rumenler’in Bugeac dedikleri Bucak, siyasî 

ve idarî bir bölge olarak Osmanlı Devleti’nin Kuzey Karadeniz 

hâkimiyetiyle ortaya çıkmış ve XIX. yüzyılın başlarında bu 

hâkimiyetin sona ermesiyle tarihe karışmıştır. (İslâm Ansiklopedisi, 

Cilt: 6, Sayfa: 341, Türkiye Diyanet Vakfı).

4  Deşt-i Kıpçak: Kafkas Dağları’nın kuzeyinde, Dinyester ile İrtiş 

ırmakları arasındaki bölgenin tarihsel adı. Kıpçak Çölü veya Kıpçak 

Bozkırı anlamına da gelir. Heyhat Sahrâsı veya kısaca Heyhat olarak 

da bilinir. (wikipedia.org).

Bulgaristan, Dobriç’te Hacıoğlu Câmisi Cemaati

laşık 15 dakika sonra Bulgaristan’a geçmiş olduk. İki 

ülke arasına sınırlar çizilmişse de kısa ziyaretimiz sıra-

sında edindiğimiz izlenime göre tek fark, yer ve yön ta-

belalarındaki yazılar oldu: Romanya Lâtin, Bulgaristan 

Kril alfabesi kullanıyor. Tuna Nehri ve Karadeniz ara-

sındaki bölge olan Dobruca, 13 Eylül 1940 tarihinde 

Kuzey ve Güney Dobruca olarak ikiye ayrılmış. Kuzey 

Dobruca Romanya ve Güney Dobruca Bulgaristan sı-

nırları içinde kalmış. Dobruca’nın Bulgaristan sınırla-

rı içinde kalan güney bölümüne Dobriç adı verilmiş

5

. 

Sınırın iki yakası arasında, bizim gözlemlediğimiz tek 

farkın alfabe olması da bölgenin kökünün Dobruca ol-

masından kaynaklanıyor olmalı, diye düşünüyoruz.

Bulgaristan’daki yolculuğumuz sürerken, Zait Akay 

anlatıyor: Dedesinin 1936-1939 yılları arasında Dob-

riç’te müftülük yaptığını söylüyor.

Dobriç’e girdikten sonra birkaç soruşturma ile Dob-

riç’teki iki câmiden biri olan Hacıoğlu Câmisine ulaş-

tık. Câmi, cephe mimârisi ve bahçe düzenlemesi ba-

kımından Anadolu’daki câmilerden çok farklı değil. 

Avlu kapısından girip, girişimizi izleyen, câmi müşte-

milâtının önüne konulan ahşap masa etrafında oturan 

cemâate doğru ilerledik. Selâmlama ve kısa tanışma, 

gayet sâmimi geçti. Sanki Anadolu’da bir köye girmişiz 

de cemâatle sohbet ediyoruz.

Bülent Rahim, kendisinin Nogay olduğunu söylüyor. 

Dobriç’e 56 km mesafede bulunan, Tatar ve Nogayla-

rın yaşadığı, Kadıköy’den. Köyün Bulgarca adı, Kapitan 

Dimitrovo. Rahim, Kadıköy’de 2-3 ailenin Türkmen, 

diğerlerinin de Nogay ve Tatar olduklarını, Dobriç’te de 

tahminen 6-7 Bin Tatar ve Nogay nüfusunun yaşadığını 

söylüyor. Curtluk, Beypınarı, Süleymanlık, Aydınbeyi, 

Silistre ve Matlım, Tatar ve Nogay köylerinden bazıları.

5  Kaynak; Zait Nasipali, Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma 

Derneği, Romanya Ülke Temsilcisi.

|  17

Nogay Türkleri Bülteni  

 

HAZİRAN 2016

GEZİ

Sohbet sırasında cemaat, Dobriç’te eskiden 12 câminin 

bulunduğunu, bugün sâdece içinde bulunduğumuz 

Hacıoğlu Câmisinden başka bir de Tekke Câmisinin 

kaldığını anlatıyorlar. İmam efendinin kahve ikrâmın-

dan sonra yanımıza Rahim beyi de alarak, cemâatle 

vedalaştık ve yola koyulduk.

Bülent Rahim’in refâkatinde aracımız, Matlım (Bul-

garca: Lomnitsa / Ломница) köyüne doğru ilerlerken 

bülent beye, Bulgaristan’da Nogay ve Tatarların yaşadı-

ğı Köstengil köyü ile Merhum Süleyman Hilmi Tuna-

han Hazretlerinin

6

 doğduğu Silistre’yi sorduk. Sonra, 

köyleri bulsak bile, vaktimizin kısıtlı olması sebebiyle, 

bu beldeleri ziyaret edemeyeceğimizi değerlendirdik. 

Sohbetimiz sırasında; Türkçe adı Kara Ömer olan 

Negru Voda’nın, Bulgaristan’ın, Romanya hududunda 

bulunan ve Çerkezlerin yaşadığı son köyü olduğunu; 

Varna ve Balçık’ın, komünizm rejiminden önce Ro-

manya’ya bağlı olduklarını öğrendik.

Aracımız Matlım köyünde, Mehmet Aziz Ali Osman 

amcanın evinin önünde durdu. İki takım ev, son dere-

ce bakımlı bir bahçenin içerisinde. Mehmet amcamız 

ile Resmiye teyzemizin ellerini öpüp, Türkiye’den ziya-

retlerine geldiğimizi söyleyip, kendimizi tanıttık. Meh-

met amca 85, Resmiye teyze 80 yaşında. Bir oğulları ile 

3 kızları varmış. Oğullarının Belçika’da, kızlarının da 

Bulgaristan’ın köylerinde yaşadıklarını anlattılar.

Kahvelerimizi içerken, Mehmet amca anlatmaya de-

vam ediyor. “Eski rejimde epey baskı gördük” diyor. 

Ancak “yine de âdetlerimizi, gelenek ve görenekleri-

mizi saklamayı başardık, çok şükür.” Anlattıklarının 

her kelimesini ilgiyle dinliyoruz: “Ben Kur’an-ı Kerim’i 

okuyorum. Hanım, köyde cenazeleri yıkıyor. Bura-

daki Nogayların çoğu Türkiye’ye göç ettiler. Ben bu 

köye Kadıköy’den geldim. Kadıköy’e de kartbabam, 

Romanya-Kalaycı’dan göçmüş. Burada, 1985 yılında 

mezar taşlarını söktüler. Müslümanların isimlerini de-

ğiştirdiler. 3 yıl Balkanlarda askerlik yaptım, benden 

sonra askerlik 2 yıla indi.”

Mehmet amcaya, sokağın karşısındaki evin bahçesin-

de gördüğümüz insanları göstererek, komşularınızla 

6  Tunahan, Süleyman Hilmi (1888-1959): Son dönem din âlimi ve 

Nakşibendî-Müceddidî şeyhi. Günümüzde Bulgaristan sınırları 

içinde bulunan Silistre’nin Hezargrad (Razgrad) kasabasının 

Ferhatlar köyünde doğdu. Babası Silistre’de Hacı Ahmed Paşa 

Medresesi müderrislerinden Hocazâde Osman Fevzi Efendi, 

dedesi Kaymak Hâfız diye bilinen Mahmud Efendi’dir. Hocazâdeler 

diye tanınan ailesinin Fâtih Sultan Mehmed’in, kız kardeşiyle 

evlendirip Tuna bölgesine yönetici (Tuna hanı) olarak gönderdiği 

Hz. Peygamber neslinden Seyyid İdris Bey’e dayandığı kabul edilir 

(İslâm Ansiklopedisi, C: 41, S: 375-377, Türkiye Diyanet Vakfı).

aranız nasıl, diye sorduk. “Köyün büyük bir kısmı gibi 

karşı komşum da çingene. Komşuluğumuz selâm verip 

almaktan ibâret. Ancak yıllardır komşuluk yaptığımız 

halde, şimdiye kadar bize hiçbir zararları dokunmadı” 

diye anlatıyor.

Sıcak ve sâmimi sohbetin ardından, evsahipleriyle 

helâlleşerek evden ayrıldık. Bülent Akayı Dobriç’e bı-

rakıp, Romanya’ya doğru dönüş yoluna çıktık.

10 Mayıs günü kahvaltıdan sonra Kara Murat köyüne 

doğru yola çıktık. Zait Akay, öğle namazından sonra 

Kara Murat’ta yapılacak olan dûaya katılımımızı plan-

lamıştı. Köyde bizi İrfan ve Suriye Abdullah sâmimi-

yetle karşıladılar. İrfan Akay 67 yaşında, emekli. Ancak 

yaşı hiç göstermiyor. Genç görünüm, yalnız İrfan bey-

de değil, Romanya’da gördüğümüz birçok insan hak-

kında, bizim için genel bir izlenim oldu.

İrfan Abdullah’ın son derece bakımlı ve temiz, bahçeli 

bir evi var. Ev ve bahçeyle kendisinin bizzat ilgilendi-

ğini söylüyor. Konuşmalarından ve ev ve bahçesinin 

temizlik ve bakımından, oldukça maharetli bir insan 

olduğunu anlıyoruz. Bahçede kahvelerimizi içer-

ken, Romanya’da yaşayan Nogay ve Tatarları konu-

şuyoruz. İrfan Akay anlatıyor: Romanya’da yaşayan 

Mehmet Aziz Ali Osman

Resmiye Ali Osman

18

Nogay Türkleri Bülteni  

 

HAZİRAN 2016