muvaffaqiyat qozinishi uchun diqqatning, ya’ni ongning muayyan narsa va tashqi
dunyo hodisalariga yo‘naltirilganligining katta ahamiyati bor. Ma’lumki. Kishi diqqat
qilganda, bosh miya qobig‘ida yuksak qo‘zg‘alish markazi paydo bo‘ladi, ayni
vaqtning o‘zida bu markazning atrofida yarim shar qobig‘ining qolgan qismlari
tormozlangan holda bo‘ladi. Miya qobig‘ining bu fiziologik holati ba’zi obyektlarning
aniq idrok etishni hamda shu vaqtning o‘zida boshqalaridan chalg‘ishini taqozo etadi.
49
Diqqat ikki asosiy turga ajratiladi: ixtiyorsiz, ya’ni kishining ongsiz maqsad va
harakati bilan biror obyektga yo‘naltiriladigan diqqat hamda qo‘yilgan maqsad tufayli
yuzaga keladigan – e’tiborni narsaga tortadigan va kishidan muayyan g‘ayrat, iroda
harakatini talab qiluvchi ixtiyoriy diqqat.
O‘qituvchi uchun diqqatning har ikki turi zarurdir.
Psixologiya fanida bu sohada ko‘p tadqiqotlar olib borilgan. Masalan,
I.V.Straxov darsda 28 o‘qituvchini pedagogik kuzatadi va quyidagilarni aniqlaydi.
Diqqatning markazlashuvi o‘qituvchi uchun butun dars jarayonida (o‘quv
materialini tushuntirishda ham, o‘quvchilarning javobini tanglashda ham) zarurdir.
Diqqatning markazlashuvi va barqarorligi yaxshi o‘qituvchilarda diqqatning
harakatlanuvchanligi, uning yengil ko‘chishi hamda mavjud sharoitni hisobga olgan
holda tezda ish tuta bilishi bilan uzviy bog‘liq.
Pedagog ishida diqqat taqsimlanishi ham muhimdir. Diqqatning teskarisi –
parishonxotirlik ham mavjuddir.
Parishonlik nerv sistemasining kuchsizligi yoki biror narsaga kuchli jalb etilish
oqibatida ro‘y beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
