Ta’lim muassasasining ota- onalar va jamoatchilik bilan guruh tarzida ishlash shakllari

9-mustaqil ish
Ta’lim muassasasining ota- onalar va jamoatchilik bilan guruh tarzida ishlash shakllari
Ota-onalar bilan ishlash bo‘yicha yillik reja tuziladi. Bu reja pedagogik kengashda muhokama qilinadi. Rejada umumiy va guruhiy majlislar, ota-onalar uchun ochiq eshik kunlari, suhbat va maslahatlar, otaliq tashkilotlarda ko‘rgazmalar tashkil etish va konsertlar qo‘yib berish, shuningdek, bu tadbirlarni o‘tkazish vaqtlari va unga mas’ul bo‘lgan shaxslar belgilanadi.
Ota-onalar bilan olib boriladigan ishlarning mavzulari va mazmuni tarbiyachi-metodistning rejasida va tarbiyachining kalendar rejasida aks etadi. Ota-onalar bilan ishlash bo‘yicha juda ko‘p ishlarni tarbiyachi-pedagog amalga oshiradi, chunki u bola tarbiyasida yuz berayotgan o‘zgarishlarni hammadan ko‘proq ko‘radi va bolalar hayoti bilan yaqindan tanish bo‘ladi. U ota-onalarga bolalar tarbiyasida nimalarga ko‘proq e’tibor berish kerakligi, ularni maktab ta’limiga tayyorlash, sog‘lig‘ini saqlash, ovqati va kun tartibini to‘g‘ri tashkil etish va boshqalar sohasida tavsiyalar berib boradi.
Maktab va oila o‘rtasida hamkorlik o‘rnatishda direktor, pedagoglar jamoasi va ota-onalar birgalikda faol ishtirok etishlari lozim. Shundagina bola tarbiyasida kutilgan natijalarga erishish mumkin.
Ota-onalar bilan ishlashda quyidagi alohida ish shakllaridan foydalaniladi: suhbatlar, maslahatlar, oilalarga borish, ayrim otaonalarni bog‘chaga taklif etish, alohida esdaliklar va ko‘chma papkalardan foydalanish.
Bolaning uyiga borishdan ko‘zlangan maqsad — oila sharoiti, bolaning oiladagi xulqi, qiziqishlari, ota-onasi va oila a’zolari bilan tanishish, shuningdek ota-onalarni bola tarbiyasining samarali usullari bilan tanishtirish va oilaning bola tarbiyasidagi ijobiy tajribalarini o‘rganib, ommalashtirishdir.
O’qituvchi bolaning uyiga tekshiruvchi sifatida emas, balki do‘st, bola tarbiyasidek murakkab ishda yordam beruvchi sifatida borishi, oila a’zolari bilan nazokat va xushmuomalalik bilan munosabatda bo‘lishi kerak.
O’qituvchi har bir oilaga borishidan awal o‘z oldiga aniq maqsad qo‘yishi, qaysi mavzuda suhbatlashishini oldindan belgilab olishi lozim. Ota-onalarga beriladigan savollar puxta o‘ylangan bo‘lishi kerak. Suhbat shunday tuzilishi kerakki, tarbiyachi bilan ota-ona bir-birlarini yaxshi tushunishlari, ular o‘rtasida ishonchli aloqa o‘rnatilishi darkor.
Oilaga borishdan oldin o’qituvchi shu oila to‘g‘risida (ota-onalarning fe’l-atvori, oilaviy munosabatlar, bolaning rivojlanish darajasi) to‘g‘risida ma’lum tasavvurlarga ega bo‘lishi kerak. O’qituvchichi ota-onalar hurmati va ishonchini qozonmoq uchun avval ota-onalarga bolaning ijobiy fazilatlari to‘g‘risida fikr, mulohazalarini bildiradi va bolaning uyidagi hayotini qanday tashkil etish kerakligi, unga nimalarnio‘qib va hikoya qilib berish mum-kinligi, bolaning kun tartibi, uni oila mehnatida qatnashtirish, kat-talarga hurmat nihida tarbiyalash kabi ta’lim-tarbiya ishlari mazmuni va usuUari bo‘yicha tavsiyalar beradi. Albatta, o’qituvchining oila bilan olib boradigan ishida bolaning yoshli, imkoniyatlari,o‘ziga xos xususiyatlari e’tiborga olinadi.
O’qituvchining ota-onalarga beradigan tavsiya va maslahatlari ishonarli bo‘lishi uchun ota-onalar yoki oilaning boshqa a’zolari maktabgacha ta’lim muassasasiga taklif qilinadi. Bunda ota-onalar bolaning navbatchilik vazifasini qanday bajarayotganini yoki sayrga chiqishdan avval u qanday o‘ynayotganini ko‘radilar, bolalarning uquv va imkoniyatlariga ishonch hosil qiladilar.
Oilaga borishning maqsad va mazmuni tarbiyachining rejasi va hisobotida, kundalik daftarida aks ettirilishi kerak. Ota-onalar bilan olib boriladigan ishlarning mazmuni rangbarang bo‘lib, unda ayrim masalalar birgalikda muhokama qilinishi taqozo etiladi. Masalan:
-bolalarni tarbiyalashda oilaning roli, ota-onalarning vazifasi to‘g‘risidagi qonunlar, bo'lishi kerak, aks holda sizning kelishingiz shikoyat sifatida qabul qilinishi mumkin. ota -onalar uning xulq -atvori yoki o'qishi haqida. Suhbatni boshlashda, bolangizni biror narsa uchun maqtashga ishonch hosil qiling. yoki: tirishqoqlik, faollik, bilim uchun. Har bir bolada maqtash kerak bo'lgan narsa bor. Oilaga tashrif buyurishda ehtiyot bo'ling; Bolaning kamchiliklari haqida oilada gap boshlamang; Ko'p savol bermang ota -onalar bolalarni tarbiyalash haqida; O'qituvchi bilan bolalarni maktabga tayyorlash haqida;
-MaktablarningEng keng tarqalgan diagnostika usullaridan biri bu so'rovnoma. Shaxsning navbatdagi muhim havolasi ish bu oilaviy tashrif. Tashrifning asosiy maqsadi - tanish muhitda bola va uning yaqinlari bilan tanishish. Bola bilan o'ynashda, uning yaqinlari bilan suhbatda siz juda ko'p kerakli narsalarni o'rganishingiz mumkin chaqaloq haqida ma'lumot, uning xohish -istaklari va qiziqishlari va h.k. Uy tashrifini tashkil qilishda quyidagilarni kuzatish kerak shartlar: Bu haqida ish shakli xabar berish kerak uchrashuvda ota -onalar... Qolaversa, shuni ta'kidlash kerakki, bunday tashrif "jazolash" chorasi emas, balki odatiy hol ota -onalar va o'qituvchi uchun o'zaro munosabatni qabul qilish orqali. Rozilik olgandan keyin ota -onalar, o'qituvchi tashrifning boshlanish vaqtini va, albatta, tugash vaqtini belgilaydi. Uchrashuvning davomiyligi birgalikda belgilanadi ota -onalar va tashrif shartlarini belgilab, o'qituvchi tashrifining maqsadi haqida xabar berishi kerak. Tashrif paytida bola hozir suhbat ota -onalar- eng arzon shakl o'qituvchi va oila o'rtasida aloqa o'rnatish, uning otasi, onasi, boshqa oila a'zolari bilan tizimli aloqasi. Suhbat aniq bo'lishi kerak talablar: oaniq va mazmunli bo'lishi; o bering ota -onalar bolalarni o'qitish va tarbiyalash bo'yicha yangi bilimlar; opedagogik muammolarga qiziqish uyg'otish bolalar tarbiyasi uchun mas'uliyat hissini oshirish. Bittasi ota -onalar bilan tabaqalashtirilgan ish shakllari maslahatlar hisoblanadi. Maslahatlashuv tabiatan suhbatga yaqin. Farqi shundaki, suhbat o'qituvchi bilan ota -ona, maslahatlashayotganda, savollarga javob berish ota -onalar, o'qituvchi malakali maslahat berishga intiladi. BILAN ota -onalar individual daftarlardan ham foydalanishingiz mumkin, bu erda o'qituvchi bolalarning har xil turdagi mashg'ulotlarda yutuqlarini yozadi, ota -onalar belgilashi mumkin bolalarni tarbiyalashda ularni nima qiziqtiradi..
Bu masalalarni jamoa bo‘lib muhokama qilish uchun ota-onalarning guruhi va umumiy majlislari, maslahatlar, konferensiyalar, ota-onalar kechalari kabi ish shakllari jamoa ish shakllariga kiradi.
Qadimgi yunon faylasuflari Aflotun va Arastu bola tarbiyasini jamiyat o‘ z ixtiyoriga olishi, tarbiya jarayonidagi barcha zarur ishlarni davlat bajarishi lozim degan g‘oyani ilgari surgan edilar. Bu g‘oya faransuz hayoliy sotsalistlari Sen Semon, Sharl Fure asarlarida keyinchalik rivojlantirildi. Ular bola tarbiyasi bilan asosan davlat shug‘ illanishi kerak, degan g‘oyani ilgari surganlar.

Ammo sharq mutafakkirlari bola tarbiyasi bilan asosan ota-ona shug‘illanishi kerak, degan hulosaga kelganlar. Bu bilan ular oilaviy tarbiyaning rol iga katta e’tibor berganlar. Rizouddin ibn Fahriddinning "Oila" nomli risolasida bola tarbiyasi yomon niyat va qo‘pollik bilan emas, balki sabr toqat, matonat, mehribonlik, chidamlilik, shavqatu sezgirlik bilan bo‘lishi kerak. Zarar bilan foydani ayira olmagan yosh go‘dakni nazoratsiz tutish ulug‘ hatolikdir. Balki uni qattiqlik bilan yumshoqlik o‘rtasida adolat bilan tarbiya qilmoq kerakligi xaqida fikrlar berilgan.