Таълим вазирлиги автоматиканинг техник воситалари


-расм. Раќам-аналогли ўзгартиргич  а)-оѓирлик резисторлари билан, б)-поѓонали ток топшириш занжири


Download 5.01 Kb.
Pdf ko'rish
bet43/68
Sana31.01.2024
Hajmi5.01 Kb.
#1819521
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   68
Bog'liq
датчиклар111

 
54.-расм. Раќам-аналогли ўзгартиргич 
а)-оѓирлик резисторлари билан, б)-поѓонали ток топшириш занжири. 
 


Раќамли бошќариш схема РБС — ћисоблагич ёки регистр бўлиб унинг 
сигналлари иккиламчи разрядларга мос равишда контактсиз калитларнинг
SA
1
, SA
2
... Sa
n
холатларини топширади шунда калитларнинг ћолати мос 
разрядларнинг ќийматларига боѓлиќ. 
Калитнинг ћар бири вазн резисторини операцион кучайтиргичнинг инвентори 
кириши ёки ноль шинаси билан боѓлаб турибди. 
Шундай ќилиб кучайтиргичнинг киришига кириш сигналлари  
a
i
=1 бўлган разрядларнинг умумий токи узатилади. 
 
2U
эт
 
I
0
= ------- (a
1
2
-1
+a
2
2
-2
+ .... +a
n
2
n
) (5.5 
R 
Кучайтиргич DA I
0
токини U 
чиќ
кучланишига айлантириб беради. 
 
U
чиќ
= - I
0
R
0c
=U
эт

1
2
-1

2
2
-2
+ .... +а
n
2
-n
) (5.6 
 
Бу ерда кўриниб турибдики иккиламчи разрядларни маълум сонида n U 
чиќ
2
n
дискрет ќийматларга, 0 – U 
чиќ мах
диапазонига эга бўлиши мумкин. 
 
5.3.2. Аналог-раќам ўзгарткичлари (АРУ) 
 
Автоматик бошќариш, ростлаш ва бошќа тизимларида датчикларнинг 
ахбароти аналог кўринишида олинади. Ушбу ахбаротни раќамли бошќариш 
ќурилмаларга ёки ЭХМ ларга киритиш учун АРУ лар ћизмат ќилади. 
Кўпинча АРУ лар кучланиш ёки ток кўринишидаги кириш сигналини 
паралел ёки кетма-кет кўринишдаги иккала ёки икки-ўнли раќамли кодга 
ўзгартиради. 
Узлуксиз ўлчанаётган катталикни унинг маълум ваќт 

t ичида оний 
ќиймати билан алмаштириш ваќт бўйича квантлаш деб аталади. 

t ваќт 
интервали квантлаш ќадами деб аталади, ўзгартириш частотаси эса f=1/

t
кватлаш частотаси. 
Квантлаш ќадами икки ќисмга бўлинади. Биринчи ќисм даврида аналог 
сигнали раќам кўринишига ўзгартирилади, иккинчи даврида эса регистрга 
ёзилиб ундан мосламани бошќа ќисмларига узатилади. Бу ерда бу кириш 
сигнали ћаќидаги ќиймат ахбаротга айлантирилади. 
Аналог сигналини раќам сигналига ўзгартириши ўзгартгичининг 
разрядлар максимал сони билан аниќланувчи даражада эришиш мумкин. Бу 
тамойил сатх бўйича квантлаш аталади. 
Кўп тарќалган АРУ лардан бири интеграллаш усулида ишлайдиган 
ўзгарткич. Ўз навбатда бу усул яна бир неча гурухга ажратса бўлади: бир 
ќиялик, икки ќиялик АРУ лар (5.5.-расм). 
Бу АРУ чизиќли тавсифнома ва кичик нарћга эга. Унинг иш цикли 3 
даврга эга; биринчи — нольнинг коррекцияси иккинчи — кириш сигналнинг 
интеграллаш ва учинчи — таянч кучланишини интеграллаш. Биринчи даврда 
силжиш кучланишини ростлаш йўли билан сигналнинг автоматик 


коррекцияси амалга оширилади. Шу даврнинг ўзида SA2 калит ёрдамида 
ўзгартгичнинг кириши масса билан туташади ва ћаьто ћаќидаги ахборот С2 
конденсатор ёрдамида хотирага киритилади. 

Download 5.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling