Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

6.8. Ишлаб чиқариш харажатлари ва режасини тузиш 
Ишлаб чиқариш харажатлари бизнес режада аниқ ва ишонарли 
холда ҳисобланиши ва қабул қилинган форматда ҳисобланиши керак. 
Шунинг учун харажатларни доимий харажатлар ва ўзгарувчан 
харажатларга бўлиб олиш ва барча харажатларни аниқ кўриш ва 
ҳисоблаш зарур.
Юқорида айтилгандай, бизнес режа 3-5 йилга тузилиши ва 
унинг биринчи йилини ҳар ой бўйича ҳисобланиши, иккинчи йилни 
кварталларга бўлиб ҳисобланиши, учунчи йилдан эса йиллик ҳолатда 
ҳисобланиши керак.
Бунинг учун ехсел (excell) дастуридан фойдаланиш зарур 
бўлади. 

---

87 
5- жадвал 
Доимий харажатларга қуйидагилар киради: 
1- йил 
(ҳар бир ой 
кесимида) 
2 - йил 
(ҳар бир 
квартал 
кесимида) 
3- йил 
( 3 - йилдан 
кейин 
йиллик 
ҳисобида) 
1 
Ишчиларинг иш ҳақлари 
2 
Иш ҳақидан солиқ тўловлар
3 
Ходимлар малакасини 
ошириш 
4 
Ижара 
5 
Сув 
6 
Газ 
7 
Электр энергияси 
8 
Телефон 
9 
Маъмурий харажатлар 
10 Реклама 
11 Асбоб ва ускуналарнинг 
таъмирлаш харажатлари 
12 Суғурталаш 
13 Корхонани қўриқлаш 
14 Профессионал гонарарлар 
15 Узоқ муддатли 
кредитларнинг тўловлари 
16 Қисқа муддатли 
кредитларнинг тўловлари
17 Банк харажатлари 
18 Маъмурият транспорт 
харажатлари 
19 Командировка харажатлари
20 Транспорт аммортизацияси
21 Бошқа турдаги 
активларнинг 
аммортизацияси 
22 Тўлаш учун белгиланган 
солиқлар 
23 Бошқа турдаги харажатлар 
24 Жами доимий харажатлар 

---

88 
Харажатларнинг асосий қисмига меҳнат харажатлари киради 
ва у қуйидагича ҳисобланиши мумкин. Бунинг учун ҳам excell
дастуридан фойдаланамиз.