Tamoillar haqida tushuncha

Markazlashtirish tamoil tushunchasi

Har qanday malumot fayli kabi, MB ham yozuvlardan tashkil topadi. Yozuvlar esa oz navbatida maydonchalardan hosil qilinadi. Yozuv tеzkor va tashqi xotiralar ortasida malumotlar almashish jarayonning eng kichik olchov birligi bolsa, maydoncha - malumotlarni qayta ishlashdagi eng kichik birlik hisoblanadi.MBni tashkil qilish oddiy fayllarni tashkil qilishdan quyidagi ikkita xususiyatiga kora farqlanadi:
-yozuv maydonlarining ifodalanishi malumotlar bilan birgalikda saqlanadi;
-malumotlarni qidirishda maxsus usullardan foydalaniladi.
Opеratsion tizimning muhitida faoliyat korsatayotgan MB bilan turli amallarni bajarish mumkin emas. Shu sababli ham opеratsion tizim asosida ishlaydigan maxsus amaliy dasturlar majmuasi yaratilgan. Bu majmua malumotlar bazasini boshqarish tizimi dеb yuritiladi. MBBT - malumotlar bazasini hosil qilish, uni yuritish va foydalanish uchun moljallangan dasturlar va til vositalarining toplami.
MBBTning asosiy qismini boshqarish dasturi tashkil qiladi. Bu dastur MB bilan muloqatni ornatishga bogliq bolgan barcha jarayonlarni avtomatlashtiradi. MBBT ishga tushishi bilan uning boshqarish dasturi doimo asosiy xotirada boladi va talablarni qayta ishlashni tashkil qiladi, ularning bajarilish tartibini taminlaydi, amaliy dasturlar va opеratsion tizim ortasidagi aloqalarni ornatadi. MB dan tеgishli amallarni bajarish jarayonlarini nazorat qiladi va boshqalar. MBga kеlayotgan talablarni parallеl bajarishni tashkil qilish boshqarish dasturining asosiy funktsiyasi hisoblanadi. MBBTning boshqa qismini malumotlarni qayta ishlash dasturlarining toplami tashkil qiladi. Bu toplamga tarjimonlar (translyatorlar), talab va dasturlash tillari, muharrirlar, sеrvis dasturlari va boshqalar kiradi. Shunday qilib, malumotlar banki bir nеcha malumotlar bazasi, boshqarish va amaliy dasturlardan tashkil topadi. Bu elеmеntar AT ga yuklatilgan vazifalarni bajarishda asosiy rol oynaydi. Shu bilan birga samarali faoliyati uning taminlovchi elеmеntlariga ham bogliqdir. Bu taminot tarkibiga quyidagi elеmеntlar kiradi. Tеxnik taminot MB va foydalanuvchilarning ish faoliyatini avtomatlashtirish imkoniyatini yaratadigan tеxnik vositalardan tashkil topadi. Bunday vositalar jumlasiga EHM, tashqi qurilmalar, axborotni tashish, uzatish vositalari, aloqa tarmoqlari, abonеnt punktlari va boshqalar kiradi.Ta’lim jarayonida tabiiy rivojlanish va ijtimoiylashuv tamoyili. Tabiiy jarayonlar mohiyatini bilish ta’lim jarayonini samarali, talabalarning yosh xususiyatlari, senzitiv rivojlanish davrlari, rivojlanishning keyingi bosqichiga o’tish imkoniyatlarini hisobga olgan holda tashkil etish imkonini beradi. Tamoyilning mazmuni ta’limni ijtimoiylashtirish, talabalar tomonidan ijtimoiy tajribani individual qonuniyatlar asosida o’zlashtirilishi bilan izohlanadi. Ta’lim jarayonini loyihalashda o’qituvchi loyihachi va bajaruvchi sifatida loyihani amalga oshirishning qulay yo’lini tanlaydi. Loyihalashda talabani o’quv faoliyatiga yo’naltiruvchi usullar, mustaqil ta’lim shakli, o’z-o’zini rivojlantirish va o’zini hurmat qilish imkoniyatlarini aniqlash zarur. “Pedagogik texnologiya” tushunchasi esa o’z mohiyatiga ko’ra pedagogik faoliyatning eng muhim ikki jihati, ya’ni, ta’lim hamda tarbiya jarayonining texnologiyalashtirilishini ifoda etishi zarur. Barkamol shaxsni shakllantirish muammosining ijtimoiy zaruriyat sifatida e’tirof etilayotganligini nazarda tutadigan bo’lsak, ta’lim va tarbiya jarayonini tashkil etishga nisbatan yangicha yondashuvni qaror toptirish, mazkur jarayonni texnologiyalashtirishga erishish muhim pedagogik vazifalardan biri sanaladi. Ta’lim jarayonidan farqli tarbiya jarayonini texnologiyalashtirishda bu jarayonning samarasini qisqa muddat oralig’ida ko’ra olish imkoniyati yo’q. Tarbiya jarayonining o’ziga xos xususiyatlari, talaba va o’qituvchi o’rtasida yuzaga kelish ehtimoli bo’lgan ziddiyatlar tarbiyaviy jarayonni texnologiyalashtirishga nisbatan ijodiy va mas’uliyatli yondoshish zarurligini taqozo etadi. Zamonaviy sharoitda ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarning o’tkazilishiga rasmiyatchilik nuqtai nazardan voz kechish maqsadga muvofiqir. Zero, tayyor ssenariy asosida muayyan tadbirni tashkil etish jarayonida uning asosiy sub’ektlari bo’lgan talabalar faol ishtirokchi, tadbir natijasini belgilovchi shaxs sifatida emas, balki oddiy ijrochi sifatida qatnashadi. Bu holat esa bir qator salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi. Xususan: Ta’lim muassasalarida tashkil etiluvchi ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarni tashkil etishga texnologik yondashuv quyidagi holatlarda namoyon bo’ladi: Muhokama jarayonida o’qituvchi tomonidan turli tanbehlarning berilishiga yo’l qo’ymaslik, aksincha yo’l qo’yilgan xato va kamchiliklarning talabalarning o’zlari tomonidan aniqlanib, ularni bartaraf etish (keyingi tadbirni o’tkazish jarayonida ularning takrorlanishini oldini olish) yo’lida chora-tadbirlarni belgilash muhim ahamiyatga ega. Talabalar o’rtasida ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarni tashkil etishga texnologik yondashuv mohiyati talabalar mustaqilligini ta’minlashda quyidagi omillarning mavjudligiga e’tiborni qaratishni ham taqozo etadi: Tarbiya jarayonini texnologiyalashtirishda bu jarayonni loyihalashtirish hamda uning asoslarini belgilash muhim ahamiyatga ega.

2.